Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| қүндылық
ретінде карастыру қажет? Құн- дылық - кез келген индивид, топ, ұжым, этнос, т.б. үшін өмірлік маңы- зы жоғары материалдық немесе рухани нысанапар. Құндылықтар эр ұлт үшін немесе жаппы адамзат үшін маңыздылығына байланысты үлттық жэне жалпыадамзаттық кұндылыктар деп ажыратылып ка- растырылады. Әр ұлт үшін не кұнды? Әрине, ол ұлтгық тіл, мәдениет, салт-дәстүрлер, эдет-ғұрыптар, ұлт тарихы, т.б. Ұлттық құндылық- тарды меңгеру негізінде адам санасында жалпыадамзаттық құнды- лыктарға деген катынастары калыптасады. Олардың қатарына ұлттық жэне нәсілдік айырмашылықтарына карамастан барлык адамдарға ортак мацызды болып есептелетін кұнды нысаналар жатады. Мысалы: адамның өмірі, денсаулыгы, бас бостандыгы, адамгершіпігі, қадір-ка- снеттері, білімі, т.б. Адам санасында аталған кұндылыкгарға деген көз- карас білім беру жүйесі аркылы қалыптасатыны анық. Білім беру меке- мелерінде алган білімдері мен тәрбиесі аркылы эр адам әлеуметтік қа- тынастарга бейімделіп, коғамда ез орнын табуға мүмкіндік алады. Сондықтан білім беру немесе эр жеке тұлға үшін білім алу үлкен құндьиіық болып есептеледі. Білім берудіц күндылыктық сипаты үш тұрғыдан қарастыры- лады: білім беру мемлекетік қүндылық; білім беру қоғамдық құнды- лық; білім беру жеке түлгалық қүндылық. Неліктен білім беру мемлекеттік қүндылық болып саналады? Себебі кез келген мемлекеттіц экономикасы, гылыми-техникалык прогресі, ұлттык саясаты, экономикалык, мәдени, интеллектуалдык, адамгершілік әлеуеті білім беру саласынын накты жагдайына және оның ілгері даму мүмкіндігіне байланысты багаланады. Осы тұргыдан әрбір өркениетті дамып келе жатқан мемлекет үшін-білім беруді каркынды дамыту - оныц басты стратегиялық міндеттерініц бірі. Неліктен білім беру қогамдық қүндылық болып саналады? Мемлекет пен қогам тең магыналы ұгымдар емес, олардың өзара қаты- насы өте күрделі болып келеді. Білім беруді дамытуда олардың максат, мүдделері сэйкес келе бермейді. Дамыган когам мемлекет тарапынан кабылданган қаулылардың орындалуын тапап етеді, білім беру заңын талқылап өзгертулер енгізе алады. Қогам мүшелері өзекті білім беру мэселелерін шешу үшін қогамдык ұйымдар кұрады жэне козгапыстар ұйымдастырады. Неліктен білім беру жеке түлгалық қүндылық болып сана- лады? Жоғарыда карастырылып отырған білім берудің мемпекеттік жэне қоғамдық құндылыктары жалпы әлеуметтік мэселелерді қарас- тырады, бірак жеке тұлганың білім алуға деғен өзіндік катынасын, оның деңгейі мен сапасын толық ашып көрсетпейді. Б.С. Гершунскийдің пікірі бойынша білім беруді дамыту саясаты эр жеке адамның дербес ерекшеліктерін, оның қажеттіліктерін, қызығушылык- тарын жэне қабілеттіліктерін ескере отырып тұлғалық бағытта жүргі- зілуі керек. Құндылыкгык негізде жүргізілетін білім беру барысында ғана эр тұлғаның жан-жакты дамуына, теориялык біпімдерді меңгеруімен катар өз бойында қажетті құзыреттіліктерді қалыптастыруға қолайлы жағдайлар жасалуы мүмкін. Білім беру жүйе ретінде. Қазақстан Республнкасының «Білім туралы» заңында білім беру жүйесі ретінде өзара бірлесе іс-әрекет 8 1) білім берудін децгейлерінің сабақтастыгын қамтамасыз ете- тін мемлекеттік жалпыға міндетгі стандартгар мен оқу бағдарламала- рыныц жиынтыгы; 2) білім беру бағдарламаларын типтеріне, түрлеріне, меншіктік формаларына қарамастан іске асыратын білім беру уйымдарыныц жиынтыгы; 3) білім беру сапасының мониторингін жүргізетін ғылыми үйымдар мен оку-әдістемелік қамтамасыздандыратын білім беруді бас- қару органдарының жэне оған сәйкес инфраструктураларынын жиын- тыгы қарастырылады. Сонымен, біріншіден, білім беру жүйесі тарихи қалыптасқан бірі-бірімен сабақтасқан жэне біртіндеп бірі-біріне ауысатын білім беру парадигмаларынан туындайды. Екіншіден, білім беру жүйесінін нәтижелері болашақга көрініс береді, себебі білім беру мекемелерінің түлектері өздері білім алған жағдайлардан өзгеше, жаца жағдайда өмір сүріп іс-эректпен шүгылданады. Қазақстан Республикасынын «Білім туралы» зацыныц бапта- рына сэйкес білім беру деңгейлері эр түрлі жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|