Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

 
 
2.32
-сурет. Бұйым етегін өңдеу 
242

тігім), сондықтан оларды өңдеу тілік бұрыштарын жөрмеуге 
әкеледі. Жөрмер алдында бұйымның астыңғы қиығын жиектеп 
торлайды немесе ішкі жағына 5...7 мм-ге қайырады да, жатқыза 
үтіктейді. Артынша тіліктің астыңғы бұрыштарын жөрмейді (
3
- 
тігім). Жөрмеу тігімі етектің бүгіліс сызығына параллель және 
материалдың қалыңдығына байланысты одан 0,5...3,5 мм-ге төмен 
өтуі тиіс. Жөрмеу тігімі етек сызығына бұрыш астында орналасуы 
да мүмкін (2.32-сурет, 
д
). Тілікті жөрмеу бұрыштарында 
қосымшалардың артық жерлерін кертеді, тілікті баса үтіктейді. 
Тіліктің ұшында бекітпе қояды (
5
-тігім). Одан кейін етек бүгілісінің 
қосымшасын астарлап тігеді немесе бүгіп тігеді (
6
-тігім). 
Егер тіліктің ұзындығы етек бүгілісі қосымшасының енінен аз 
болса (2.32-сурет, 
е
), онда тілікті келесі жолмен өңдейді. Әуелі 
тіліктің ұзындығын белгілейтін кертпелердің арасындағы тұста 
тігім орындарын жасап, негізгі бөлшектерді сырып тігеді (
1
-тігім). 
Сырып тігу тігісінің қосымшаларын жиектеп торлайды (
2
-тігім) 
және айыра үтіктейді. Тіліктің жақтарын етек бүгілісінің 
қосымшасында жөрмеу тігісімен біріктіреді (
3
-тігім). Тілік 
бұрыштарын беткі жағына айналдырады. Бұйымның астыңғы 
қиығын жиектеп торлайды (
4
-тігім) және етек бүгілісінің 
қосымшасын бастырып тігеді (
5
-тігім). Егер модельмен бүгіп тігу 
тігімі қарастырылса, етек бүгілісінің қосымшасын жасырын 
тігіммен қолмен немесе арнайы машинамен бекітеді. 
Бұйым етегі бойынша тігісте орналасқан шлицаны (2.32-сурет, 
ж
) келесі жолмен өңдейді. Шлица қосымшасының қиықтарын 
жиектеп торлайды (
1
-тігім) 
немесе бүгіп тігеді. Шлица 
қосымшаларын белгіленген сызықтар бойынша ішкі жағына 
қайырып, баса үтіктейді. Негізгі бөлшектерді бетеі жақтарын ішке 
қаратын қояды, қиықтар мен бақылау белгілерін сәйкестендіреді 
және шлицаның үстіңгі ойығын шлицаның бүкіл ені бойынша және 
артынша, тігімдерді тоқтатпастан, шлица орналасқан негізгі 
бөлшектерді сырып тігеді (
2
-тігім). 
Сырып тігу тігісінің 
қосымшаларын жиектеп торлайды (
3
-тігім). Одан кейін бұйымның 
ұзындығын дәлдейді, бұйымның астыңғы қиығын қияды және 
жиектеп торлайды (
4
-тігім). Етек бүгілісінің қосымшасын беткі 
жағына айналдырып, баса үтіктейді. Шлицаның астыңғы 
бұрыштарын көлденең не көлбеу 
5 
тігіммен жөрмейді. Артынша 
бұйым етегі бүгілісінің қосымшасын бекітеді (
6
-тігім). Шлицаның 
ойығын бұйымның беткі жағынан 
7 
бекіту тігімімен бекітеді. 
Бұйымның етегін модель мен пайдаланылатын материалдарға 
байланысты жабық, ашық жиектелген не шеттелген қиықты 
бүктеме тігіспен, сондай-ақ ызбалы бүктеме тігіспен бүгіп тігеді 
243

(2.32-сурет, 
з
). Сонымен қатар, қосарлы бүктеме тігісті пайдаланады 
(2.32-сурет, 
и
), онда етек қиығын ішкі жағына 7...10 мм-ге қайырып, 
ені 1 мм тігіспен бүгіп тігеді (
1
-тігім). Тігіс қосымшаларын 2...3 мм- 
ге дейін қияды. Етектің өңделген шетін тағы да 2...3 мм-ге қайырып, 
екінші рет ені 1 мм тігіспен бүгіп тігеді (
2
-тігім). Бүктеме тігістерді 
арнайы құрылғысы бар сырып тігу машинасында орындайды. 
Қайырма тігімді де жасырын инешаншымдармен қолмен немесе 
арнайы машинамен орындайды
.
Бұйым етегін екі жабық қиықты ызбамен не көлбеу 
көмкермемен арнайы құрылғысы бар бір инелі машинада 
шеттіктейді. Ол пішілген әдіппен немесе көлбеу көмкермемен жай 
не күрделі жиектік жөрмеу тігісімен жөрмелуі мүмкін. Әдіптің не 
көмкерменің ішкі шетін қолмен не жасырын инешаншымдық 
арнайы машина арқылы жасырын тігіспен бастырып тігеді немесе 
жапсырып тігеді. Әдіп не көлбеу көмкерме бұйымның беткі 
жағында да, ішкі жағында да орналасуы мүмкін. Көмкермені бұйым 
етегіне көмкермені кассеталық беретін және қиықтарды ішке қарай 
7 мм-ге қайыратын құрылғысы бар екі инелі машинада бастырып 
тігуге болады. Мұндай машинаны пайдаланған кезде дайын күйдегі 
көмкерменің ені 15 не 31 мм-ді құрайды. Бұйым етегі арнайы 
шеттік торлау машинасында жиектеп торлануы мүмкін. 
Тесік түймелікті бұйымдарда етекті өңдеу кезінде бұйымның 
астыңғы қиығын өңдегеннен кейін етек бүгілісінің қосымшасымен 
бүгіп тігеді (2.32-сурет, 
к
). Бұйымның астыңғы қиығын өңірді 
өңдегенге дейін (2.32-сурет, 
л
) немесе өңірдің астыңғы шетін 
өңірастымен жөрмегеннен кейін бүгіп тігеді (2.32-сурет, 
м
). Бұйым 
етегі түймеліктің 
астыңғы 
бұрышын жөрмегеннен 
кейін 
өңірастымен қатар бүгіп тігілуі мүмкін (2.32-сурет, 
н
). 
Бұйым етегін қосып тігілген белбеумен өңдейді. Белбеу 
астарымен тұтас пішілген немесе әдіптелген, белбеу астарымен 
астыңғы шеті бойынша біріктірілген болуы мүмкін. Белбеу астарын 
бұйымның астыңғы шетіне қосып тігеді (2.33-сурет, 
а
, 
2
-тігім). 
Белбеуді беткі жағына ішіне қаратып бойлық бағытта бүгеді, үстіңгі 
қиығын ішіне қарай қайырады және белбеу ұштарын жөрмейді (
3
- 
тігім). Белбеу ұштары белбеу астарын бұйымға қосып тіккенге 
дейін жөрмелуі мүмкін. Белбеуді бұрыштары мен тігістерін түзеп, 
беткі жағына айналдырады. Қиықты ішке қарай қайырып, белбеу 
астарын қосып тігу тігісін жаба отырып, белбеудің үстіңгі шетін 
бастырып тігеді (
4
-тігім). Етек пен белбеу ұштары бойынша, егер 
модельмен қарастырылса, әрлегіш тігім салынуы мүмкін. 
Белбеуді бұйымға сырып тігу-жиектеу машинасында қосып тіге- 

жүктеу/скачать 13,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: