1 дәріс. Философияның жалпы сипаттамасы

Философияның әмбебаптығы
•
Философияның әмбебаптығы оның барлық ғылымның мәнін
қамтып синтездейтінінен, барлық күрделі жүйенің өзегіне
бойлап, тамырына жетіп өзінде олардың бүкіл мәйегін, нәрін,
экстрактін тұндырып тұрғанынан көрінеді
.
•
Философтардың ой
-
тұжырымдары негізінде дүниетанымдық
мәселелер алға қойылып
,
оларға жауап ізделді
.
Мұндай
мәселелерді түсіндіру адамдар үшін өмірдің мағынасы
,
негізгі
мәні болып табылады
.

Философия пәні, мәселелері
•
Философия дүние мен адам туралы тұтас ілім ретінде өзіне мәнді
,
маңызды мәселелердің жиынтығын қоса қарастырады
.
Философия
адамзат
қоғамының
басты
құндылықтарының
жағымды
және
жағымсыз қатынастарын анықтайды
.
Философиялық білімнің негізгі
мәнісі оның екі жақтылығында
:
•
1.
Ол бір жағынан ғылым
:
пәні
,
әдістері
,
ұғымдық
-
категориялық
жүйесі
,
логикалық ойлау аппараты қалыптасқан
.
•
2.
Екінші жағынан
,
ғылым бола тұра таза күйдегі ғылыми білімді ғана
емес
,
тұтас интеграциялық білімді қамтиды
.
Осылайша ол әрі ғылым
,
әрі өнер
.
Ол трансценденттік мәселелер мен тіпті дінді де қамтиды
.
•
Философия
жалпы
адамзат
игерген
білімнің
теоретикалық
дүниетанымы ретінде көрінеді
.
•
Осылайша
,
философия рационалдық
,
жүйелілік
,
логикалық пен
теориялық зерделеуге негізделген дүниеге көзқарастың жоғарғы
деңгейі мен түрі

Философияның пәні, құрылымы
Философия пәні мынадай негізгі бөлімдерден құралады
: 
1. Онтология (болмыс туралы ілім
); 
2. Гносеология (таным туралы ілім); 
3. Антропология (адам туралы ілім); 
4. Аксиология (құндылықтар туралы ілім) 
5. Этика (мораль туралы ілім)
6. Логика (ойлау заңдары туралы ілім) 
7. Эстетика (сұлулықтың заңдары мен канондары туралы ілім)

Философияның негізгі сұрағы
•
Философияның дәстүрлі негізгі сұрағы деп – ойлаудың болмысқа
, 
болмыстың – ойлауға
(
санаға
) 
қатынасы мәселесін айтады
. 
•
Материя және сана (рух) – болмыстың қарама
-
қарсы және ажырамас
екі сипаты
. 
Осыған байланысты философияның негізгі сұрағынан оның
екі – онтологиялық және гносеологиялық жақтары туындайды
. 
•
Философияның негізгі сұрағының онтологиялық
(
болмыстық
) 
жағы
: 
«не бірінші: материя ма
, 
әлде, сана ма?» деген сұрақпен беріледі
. 
•
Философияның негізгі сұрағының гносеологиялық
(
танымдық
) 
жағының мәні – «Дүние танып білуге бола ма
, 
жоқ па?» 
-
деген сұрақ
. 
•
Философияның негізгі сұрағына беретін жауаптарына қарай
онтологиялық тұрғыдан: материализм мен идеализм, ал 
гносеологиялық тұрғыдан: гностицизм мен агностицизм туындады
.

Философияның негізгі сұрағы
•
Сондай
-
ақ
:
•
Философияның негізгі сұрағының гносеологиялық жағына
қатысты мынадай бағыттар туындайды
: 
•
Сенсуализм
–
(
латынның «
sensus
» 
-
сезім
) 
– танымның негізгі көзі
және ақиқаттың өлшемі – сезімдер
(
түйсіктер
) 
деп көрсететін
философиялық ағым
. 
•
Эмпиризм
(«эмпирио» 
-
«сезімдік тәжірибе») 
-
білімнің қайнар
көзі – сезімдік тәжірибе деп түсінетін философиялық бағыт
. 
•
Рационализм
(
латынның
ratio-
«ақыл» сөзінен
) 
– ақиқат білім тек 
ақылда
, 
тікелей ақылдан алынады және бұл сезім мен тәжірибеге
қатысты емес деген идеядан тұрады
.

Философияның негізгі әдістері
:
Философияның даму тарихында философиялық зерттеулердің іске асуының құралы саналатын
әдістер қалыптасқан
. 
Философияны
ң ә
дістері
, 
философиялы
қ
зерттеулерді
ң
к
ө
мегімен ж
ү
зеге асады
. 
Философия 
ғ
ылымыны
ң
негізгі

жүктеу/скачать 0,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: