Дәріс Кіріспе. Қазақстандағы биологиялық алуантүрлілік жағдайын қысқаша талдау. Өсімдіктердің биологиялық алуантүрлілігі Мақсаты



Pdf көрінісі
бет12/34
Дата15.09.2023
өлшемі0,86 Mb.
#107974
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   34
Байланысты:
Дәріс Қазақстан биоресурстары

Зығыр майы 
Өсімдік аты-Кәдімгі зығыр (Linum usitassium- Лен обыкновенный). 
Дәрілік шикізаты және оның химиялық құрамы. 
Кәдімгі зығырдың ыстық қыспаққа алу арқылы майдаланған тұқымдарынан 
алынатын майы зығыр майы. 
Зығырдың тұқымдарындағы майдың мөлшері зығырдың қайсы түрге 
жататындығына, 
өскен 
регионына 
топырақ-климаттық 
ерекшеліктеріне 
байланысты 20

- 40

арасында болады. 
Пайдаланылуы 
Көп уақыт бойы зығыр майы медицинада тек күйікке жағатын Линиментті 
алумен шектеліп келді. Кейінірек зығыр майының май қышқылдарының 
липидтерді ыдыратып организмнен шығаруға қабілетитілігі бар екендігі белгілі 
болғаннан кейін зығыр майының шипалық құндылығы арта түсті. Сонымен қатар 
жартылай қаныққан май қышқылдары адам және жануарлар организмінде 
простогландиндерді биологиялық синтездеуде алғашқы заттары болатынтығы 
белгілі болды. 
Зығыр майынан линетол препаратын алады. Линетол атресклерозды күйікті 
радиация сәулелерінің әсерінен пайда болған ауруларды және басқада терінің 
ауруларын емдеуге пайдаланылады. 
Какао майы 
Өсімдік аты- Theobeoma cacao- шоколодное дерево. Sterculiacеaea 
тұқымдасынан. Мәңгі жасыл ағаш, биіктігі 10-15 м. Ылғалды тропика 
ормандарында өседі. Какаоның отаны тропикалық Оңтүстік Америка және 


Мексика шығанақтары. Какаоның тұқымдарына мұқтаждық өте жоғары 
болғандықтан какаоны плантацияларда алғаш Оңтүстік Америкада, әсіресе 
Бразилияда өсіре бастады. Қазіргі кезде какаоның плантациялары Батыс 
Африкада (Нигерия және Гвинея және т.б елдер территориясынан көруге
болады. Какаоны қазіргі кезде Шри-Ланкада және Индонезияда өсіреді. Какао 
ағашы үшінші жылы жеміс бере бастайды, бірақта тек 8-10 жылдары ғана мол 
өнім береді. 
Дәрілік шикізаты және оның химиялық құрамы піскен жемістері. Бір ағаш 
жылына 1-4 кг тұқым береді. Тұқымдарының қабығында алколоид теолбромин 
(2

дейін ) және кофеин (іздері) ал тұқымның негізінде шыны май (50 

дейін) 
болады. 
Пайдалануы 
Медицинада какао майы 1710 жылдан бері қолданылады. Какао майы 
суппозитор, шариктер, таяқшалар дайындау үшін қолданылады



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет