Г.К. Нұрмуханбетова, Л.Қ. Жайдакбаева, Э. Абдрашева

 
 
131
үйлесiмдiлiгi негiзiнде жүзеге асырылуы тиiс екендiгiн анықтап берiп отыр. Бұл басым 
бағыттар  мектепте  бiлiм  берудi  дамытуға  негiз  болуда.  Осыған  орай  мектептiң  əр 
деңгейінде  оқыту  мен  тəрбие  берудің  мақсаты,  бiлiм  мазмұнын  iрiктеу  ұстанымдары, 
сондай-ақ, оқушылардың дайындық сапасын бағалау тəсiлдерi нақтылануда.  
Білімнің  мазмұны  оқыту  үрдісі  компоненттерінің  бірі.  Бұл  ғылыми  білімнің, 
іскерліктің жəне  дағдының  жүйесі.  Білім саласындағы  əдіскер-ғалымдар  осы  талаптар 
негізінде  білім  мазмұнын  көтеруге  төмендегі  принциптерді  қолдану  қажет  екенін 
айтады:  
• пəнаралық  жəне  пəнішілік  байланыстарды  ғылыми  əдістемелік  негізде  жүзеге 
асыру; 
• қазіргі  үдемелі  ғылыми-техникалық  жағдайда  ақпараттық  технологияны 
пайдалану, білім мазмұнын жаңарту.  
Пəнаралық  байланыс  əр  түрлі  ғылым  негіздерін  оқытудың  мақсаты  мен 
мазмұнының 
ұштасуына, 
сондай-ақ 
оқушылардың 
білімі 
мен 
нанымын 
қалыптастыруға,  олардың  іскерліктері  мен  танымдық  қабілеттерін  дамытуға 
бағытталады.  
Педагогикалық  сөздікте  пəнаралық  байланыс – бірыңғай  жүйе  мен  бірыңғай 
дидактикалық мақсатқа негізделген оқыту пəндерінің келісілген өзара  əрекеті ретінде 
анықталған.  
Пəнаралық  байланыстың  мақсаты – оқушылардың  дүниеге  ғылыми  көзқарасын 
қалыптастыру, табиғат құбылыстарының біртұтастығы мен өзара байланысын көрсету 
жəне олардың білімі мен ұғымын тереңдету [1].   
       Пəн  арасындағы  байланыстарды  жүзеге  асыру  əр  түрлі  білім  салаларының 
арасында айқын шекара жоқ екенін, олардың бір-бірінен қол үзбейтінін, əр сала өз əдіс-
тəсілдерімен материалдық дүниені зерттейтініне оқушылардың көзін жеткізеді. 
       Оқу  пəндерінің  арасындағы  байланысты  əдіскер  Ə.Бидососв  екі  түрге  бөліп, 
уақыттық  (хронологиялық)  жəне  ұғымдық  (идеялық)  деген  түрлерін  нақтылаған. 
Бұлардың  біріншісі  əртүрлі  пəндердің  бағдарламалық  материалдарын  оқытуды  уақыт 
бойынша  келісуді,  екіншісі  ұғымдарды  жалпы  əдіснамалық  қағидалар  негізінде 
біркелкі  түсіндіруді  көздейді.  Əр  пəндегі  жеке  тақырыптар  мен  тарауларды  оқытуды 
уақыт  бойынша  дидактикалық  бірліктерге  ірілендіру  олардың  бағдарламаларын  
сəйкестендіру арқылы қамтамасыз етіледі.  
       Математиканы оқыту тиімділігін арттыру, басқа пəндерді оқыту сияқты, көптеген 
факторларға  байланысты.  Солардың  бірі  пəн  ішіндегі  байланыстарды  нығайту.  Пəн 
ішіндегі  байланыс  мектеп  математикасының  жеке  курстарын  ұштастыра  оқытуды, 
оқушылардың  дүниетанымын  қалыптастырудағы  сабақтастықты  қамтамасыз  етуді 
көздейді.  Мектеп  математикасының  əрбір  курсын  жасағанда,  біріншіден,  сүйеніш 
болатын  ұғымдарды  үйрету,  екіншіден  сол  ұғымдарды    одан  əрі  дамытып,  барлық 
жағдайда қолдана білу басшылыққа алынады.  
Информатика  пəні  мектепте  бастауыш  сынып  пəндеріне  (математика,  дүниетану  т.б.) 
кіріктіріп оқытылып жүр. Ал негізгі мектепте де информтика мен матемтика курсарын 
өзара  байланыста  оқыту  əбден  мүмкін.  Себебі  информатика  алдымен  математикамен 
тектік  тұрғыда  байланысы  бар.  Информатиканың  негізгі  ұғмдары  алгоритм,  функция 
математикадан алынғаны белгілі.   
Мектептің  білім  мазмұнында  информатиканы  оқытудың  жалпы  мақсаттарын 
бөліп алуға болады: 
•  ақпараттық қоғам жағдайында оқушыларды жан-жақты даярлау; 
•  ақпараттық  қоғам  мен  технологиялардың  мүмкіндігіне    бейімделген 
оқушыларды ақпараттық мəдениеттілікке тəрбиелеу; 

 
 
132
•  информатиканың ақпаратты беру, түрлендіру жəне оны қолдану сияқты  іргелі 
ұғымдарын  оқушыларға  меңгерту; 
•  əлемдік  ғылыми  бейнені  қалыптастырудағы  ақпараттық  үдерістердің  мəнін 
ашу  жəне  қазіргі  қоғамның  дамуындағы  ақпараттық  технология  мен  компьютерлік 
техниканың рөлі; 
•  оқушыларды  компьютерді  оқу  үрдісіне,  бағдарлы    бағытқа  тиімді  жəне 
ұқыпты пайдалана білу дағдыларын қалыптастыру; 
•  мектептің  оқу-тəрбие  үдерісіне  ақпараттық-коммуникациялық  технологияны 
енгізу үшін жағдай туғызу.  
 
Бұл мақсаттарға жету келесі міндеттерді шешу арқылы жүзеге асады: 
• ғылыми-дүниетанымдық көзқарастарын қалыптастыру (ғылыми-əлемдік бейнені 
құруда  жəне  оны  тірі  табиғатта,  техникада,  қоғамда  ақпараттық  үдерістердің  мəні 
туралы  біліммен  қаруландыру;  қоғамның  дамуында,  адам  еңбегіңнің  сипаты  мен 
мазмұнын өзгертуде информатика мен есептеуіш техниканың мəні туралы білімдермен 
қамтамасыз ету);  
• оқушылардың  ойлау  қабілетін  дамыту  (жеке  жағдайда,  алгоритмдік,  əрекеттік 
жəне модульдік-рефлекистік ойлау қабілетін дамыту); 
• оқушыларды  практикалық  жəне  бағдарлы  бағыттарға  даярлау  (компьютермен 
жұмыс жасау ұстанымдары, ақпаратты беру тəсілдері жəне түрлі мəселелерді шешуде 
ақпараттық-коммуникациялық  технологияның  негізгі  кезеңдеру  туралы  білімдермен 
қамтамасыз  ету;  түрлі  пəндік  салаларда  ақпараттық  технологияны  қолдану  мен 
модельдеу жəне компьютерді түрлі практикалық міндеттерді шешуде сапалы, əрі тиімді 
құрал түрінде қолдану дағдыларын қалыптастыру). 
Информатиканы  оқытудың  басты  мiндеттерi  негiзiнде  оқу  бағдарламасында 
нақты  дидактикалық  мiндеттер  айқындалады,  оның  iшiнде    оқушыларды  бiлiммен 
қаруландыру тəсiлдерiн үйрету  аса маңызды болып табылады. 
       Базалық бiлiмнiң негiзгi компонентi ретiндегi математиканың мəнi практикалық iс-
əрекетте  қолдану  үшiн  қажеттi,  басқа  оқу  пəндерiн  зерделеу  үшiн,  үздiксiз  бiлiм  беру 
жүйесiнде  оқуды  жалғастыру  үшiн  жеткiлiктi  нақты  математикалық  бiлiмдi  игерту 
арқылы оның адамзат өркениетiн, ғылыми-техникалық прогрестi  дамытудағы,  қазiргi 
ғылымдағы  жəне    өндiрiстегi  рөлiмен,  сондай-ақ  өскелең  ұрпақтың  рухани  ортасын 
қалыптастырудағы,  олардың  интеллектуалдық  жəне  басқа  да  сапаларын  дамытудағы 
математикалық бiлiмнiң маңыздылығымен анықталады. 
Оқулықтарды,  оқу  бағдарламаларын  т.с.с.  құжаттарды  талдау  нəтижесінде, 
ұғымдарды  енгізу  пəнішілік    байланыстар  негізінде  дамыта  оқыту  мақсатын  көздей 
отырып жүргізілгендігін байқауға болады. Мəселен, сандарды қосу мен азайтуды өзара 
кері  амалдар  ретінде  қатар  оқыту  кері  байланыстың  дамуына,  пəнаралық  байланыс 
нəтижесінде есте сақтауды нығайтуға, логикалық, абстрактілі ойлаудың дамуына əсер 
ететін  болса,  сандар  мен  шамаларды  пəнішілік  байланыс  негізінде  қарқынды  оқыту 
ұғымдар  арасындағы  ұқсастықты  тағайындай  білуге,  əрекет  тəсілдерін  қолдана  білу 
іскерліктерін  қалыптастыруға  септігін  тигізеді.  Алгебра  жəне  информатика 
курстарындағы    жиын,  теріс  емес  бүтін  сандардың  арифметикасы,  шамалар  жəне 
оларды  өлшеу,  алгебра  элементтері,  геометрия  элементтері  салалары  арасындағы 
байланыстар біз аса мəн бермесек те өзара табиғи байланыста. Пəнаралық байланысты 
ұйымдастыру арқылы білім беру жеке пəндер мазмұнының, мəтіннің бір-бірімен өзара 
байланысуын қамтамасыз ететіндей белгілі бір жүйелілікті керек етеді. Əртүрлі оқыту 
пəндерінің  арасындағы  пəнаралық  байланыс – оқу-тəрбиелік  жұмысты  жақсартудың 
жəне оқыту үдерісінің тиімділігін жоғарылатудың басты құралы.  
 
Классикалық педагогикада пəнаралық байланыс туралы ой ХІХ ғасырдың басында 

 
 
133
туындаған.  Ұлы  педагог  Я.А.Каменский « Өзара  байланыстағы  барлық  нəрсе,  дəл 
сондай  байланыста  берілуі  қажет»  деген.  Жалпы  білімнің  жан-жақты  болуы  қажет 
деген ойға келген ол əлемнің құбылыстары мен заттарын бір-бірінің байланыстары мен 
қатынастарынсыз тану мүмкін еместігін айтқан. 
Пəнаралық  байланыстың  дидактикалық  маңыздылығының  психологиялық-
педагогикалық  негізін  зерттеген  К.  Д.  Ушинский  «Заттар  мен  құбылыстардың  өзара 
байланысын  бейнелейтін  адамдардың  əртүрлі  ассоциативтік  байланыстарын  (қарама-
қайшылықтары, ұқсастығы, уақыты бойынша жəне т.б.) көрсетеді [2].  
Сондықтан пəнаралық жəне пəнішілік байланыстарды мазмұндары мен өтілетін 
уақыттары  бойынша  іріктеп  алып,  компьютерді  оқу  процесіне  қолдана  отырып, 
объектілердің,  құбылыстар  мен  процесстердің  арасындағы  бар  байланыстарды 
компьютердің  көмегімен  оқушыларға  көрнекі  түрде  түсіндіріп,  олардың  игілігіне 
айналдыру маңызды.  
Пəнаралық  байланыс  негізінде  пəнді  оқытудың  тиімділігін  арттыруда  мына 
мəселелер қарастырылуы тиіс: 
• пəнаралық байланыс негізінде берілетін пəндердің қажеттілігін дəлелдеу;  
• пəннің басқа пəндермен пəнаралық байланысында нені оқыту керек;  
•  пəндер  арасындағы  өзара  байланыс  қандай  бағытта  жүзеге  асады  жəне  қандай 
тақырыптарды өзара байланыстыруға болады; 
• пəнаралық байланысты қандай формада жəне қандай əдіспен оқыту керек;  
• пəнаралық байланыс негізінде білім берудің нəтижесі қандай болмақ.  
Математикада  алгоритм – берілген есептің шығару жолын реттелген амалдар 
тізбегі түріне келтіру. 
  Осыған орай біз негізгі мектептегі алгебра мен информатика курстарын өзара 
байланыста оқытуды мақсат етіп осы курстарды оқытудың принциптерін қарастырдық. 
Математиканы оқытудың принциптері: 
• 
есептеу мəдениетiн жəне есептеудiң практикалық дағдыларын дамытуды; 
• 
формальды-оперативтiк алгебралық аппаратты жəне оны əртүрлi мəселелердi 
шешуге  қолдана алу  бiлiгiн меңгертудi; 
• 
элементар  функциялардың  қасиеттерi  мен  графиктерiн  оқытып-үйретудi, 
нақты  тəуелдiлiктердi  сипаттау  жəне  талдау  үшiн  функционалдық-графиктiк 
түсiнiктердi пайдалануды; 
• 
статистикалық  мəлiметтердi  ұсыну  мен  талдаудың    негiзгi  тəсiлдерiмен, 
нақты  болмыстағы  статистикалық  заңдылықтармен  таныстыруды,  қарапайым 
ықтималдық бойынша түсiнiктердi берудi; 
• 
планиметрияның  негiзгi  фактiлерi  мен  əдiстерiн  игертудi  жəне  кеңiстiктiк 
түсiнiктердi дамытуды қамтамасыз етедi. 
Информатиканы оқытудың принциптері:  
Мектепте пəнаралық байланыстар негізінде алгебра мен информатиканы  оқытуды 
жетілдірудің төмендегідей жолдарын ұсынамыз:  
• сандар жиыны, сандарға арифметикалық амалдар қолдануда; 
• функциялық тəуелділіктер мен МS Excel электрондық кестесі; 
•  есеп шығаруда алгортмдік əдісті пайдалану 
   Информатика курсында алгоритм ұғымына тарихқа көз жүгіртіп араб математигі 
Əл-Хорезми  есімінің  латынша Algorithmi  болып  жазылуынан  шыққаны  туралы 
айтылады. Алгебра курсында да осы жағдай қайталанады.  
Ол  санаудың  ондық  жүйесінде  көпорынды  сандар  мен  арифметикалық 
амалдардың  орындалу  ережесін  ұсынған.  Бұл  ережелер  қосынды  мен  көбейтіндіні 

 
 
134
табуға арналған амалдарды орындауға қажетті тізбектен құрылған. Алгоритм  тек қана 
қосынды  мен  көбейтіндіні  ғана  табу  ережелерімен  ғана  шектелмейді.  Курстар 
мазмұнын  өзара  байланыстыруда  негізге  алынатын  ортақ  əрекет  ретінде  (математика 
пəні  ғана  емес,  барлық  пəндерге  де  ортақ  əрекет)  алгоритмді  ала  отырып,  оқулықта 
бұрыннан  қолданылып  жүрген  жазбаша  қосу  мен  азайту,  көбейту  мен  бөлу 
тəсілдерінің,  теңдеуді  шешу,  геометриялық  фигураларды  салу  т.б.  алгоритмдерін 
терминді қолдана отырып оқыту; бұдан кез-келген нысандардың əрекеттер тізбектілігін 
«алгоритм»  деп  атауға  негіз  салынады.  Оның  мағынасы  өте  кең.  Біз  соның  ішінде 
негізгі  мектепте  алгебра,  физиканың,  геометрияның      есептерін  оқушыларға  есепті 
шешудің алгоритмдік тəсілін үйретеміз.  
Алгебра  мен  информатика  курстарын  өзара  байланыста  оқытудың  жолдары 
білімділік,  дамытушылық,  тəрбиелік  жəне  практикалық  мақсаттардың  орындалуына, 
оқушылардың əлемді біртұтас күйде қабылдауына ықпал жасайды; оқушылар ұғымдар 
арасындағы  логикалық    байланыстарды  тағайындай  білуге  үйренеді  жəне  соның 
салдары  ретінде  олардың  интеллектуалдық  қабілеті,  логикалық,  алгоритмдік, 
комплексті ойлауы дамиды; негізгі мектеп пəндерін терең меңгеруіне жағдай жасайды 
деп тұжырымдаймыз.  
Қорыта  келгенде,  пəнаралық  байланыс  негізінде  информатика  курсы  мазмұнын 
алгебра  курсы  мазмұнына  кіріктіру - осы  пəндердегі  ортақ  тақырыптарды 
жақындастырудың,  оқушылар  ақпараттық  мəдениетінің  қалыптасынуының,  таным 
қабілеттерінің  дамуының  негізі  болады  жəне  олардың  сыни  ойлауы  мен  талдау 
қабілетін, дүниетанымын дамытады деп ойлаймыз.  
 
 
 
1. Бидосов Ə. Математиканы оқыту методикасы.  Бидосов. Ə.-Алматы: Мектеп, 1981.-
221 бет. 
2. Каменский Я. А. Избранные педагогические сочинения. — М.1955; с.287 
3. Ушинский К. Д. Сочинения. — М.;Л.1948 – 355 бет. 
4. ҚР Білім туралы заңы // Егемен Қазақстан. – 11.06.1999ж. 
5.Қоянбаев Ж.К. Педагогика. – Алматы, 2002-369 бет. 
 
 
 

 
 
135
УДК 621.01   
Т.И. Омаров, Г.У. Уалиев, К.Б. Тулегенова 
 
ВЛИЯНИЕ СТРУКТУРЫ МЕХАНИЗМА ПЕРЕДВИЖЕНИЯ РЕЛЬСОВОЙ 
МАШИНЫ НА РАСПРЕДЕЛЕНИЕ  ВЕРТИКАЛЬНОЙ НАГРУЗКИ  
 
(г.Алматы, КазНПУ имени Абая,   КазНТУ имени К.И.Сатпаева) 
 
Əр  түрлі  өңдірістік  салаларында  пайдалангаң  төрт  тіректі  рессорсыз  рельстіқ 
машиналары  бір  артық  геометриялық  байланыс  бар  болуы.  Сондықтан  машинаның 
орталық  тік  жүктеме  тіректі  донгалақтарға  біркелкі  емес  таратылады.  Сол  құбылыстын 
себебі - рельстіқ  машинаның  тіректі  механизм  статикалық  анықталмаған.  Осы  жұмыста 
артық геометриялық байланыстын тік жүктеме тіректі донгалақтарға тарату түріне əсері 
көрсетілген. Донгалақтарға  жүктемелер  тұрақтандыру үшін ұсыныс беріледі. 
Unspring the four-basic rail cars used in various industrial spheres, have one superfluous 
geometrical communication. Therefore vertical loading on wheels at car movement will be 
distributed non-uniformly. All it occurs because of static indefinability of the basic mechanism 
of the rail car. In work influence of superfluous geometrical communication on character of 
distribution of vertical loading on wheels is shown. The measures on stabilizations of loadings 
on wheels are offered. 
  
Большинство  рельсовых  грузоподъемных  и  других  вспомогательных  машин, 
используемых  в  горнометаллургии,  строительстве  и  других  отраслях  ходовые  колеса 
устанавливаются  на  раме  без  подрессоривания.  При  наличии  неизбежных 
погрешностей  в  процессе  изготовления  колес  и  их  монтажа  на  жесткой  раме, 
вертикальная  нагрузка  на  них  при  движении  распределится  неравномерно,  и  даже 
может  оказаться  равной  нулю  на  одном  из  колес,  вследствие  отрыва  его  от  рельса. 
Этому  способствуют  также  искривления  и  взаимные  смещения  рельсов. 
Следовательно,  опорный  механизм  неподрессоренной  рельсовой  машины  (рисунок 1) 
будет системой переменной структуры.  
 
 
Считая  машину  четырехопорным  твердым  телом    с  точечным  контактом, 
определим (без трения) количество избыточных связей q по формуле Малышева [1] 
N
2
 
 y
   
   N
4
    C
 
 
N
3
   
  N
5
 
К
 
 
Y
C 
A 
B 
E 
D 
Х 
С
 
Рисунок 1 - Опорный механизм 
неподрессоренной рельсовой машины 

 
 
136
(
)
i
p
i
6
n
6
W
q
−
+
−
=
,  
 
(
)
1
4
5
6
1
6
3
q
=
⋅
−
+
⋅
−
=
, 
где 
W
=3 –число степеней свободы твердого тела на плоскости, 
n=1 – число подвижных звеньев, 
i=5 – род кинематической пары, 
р
i
=р
5
=4 число кинематических пар 5 рода. 
Система  имеет  одну  избыточную  геометрическую  связь,  следовательно, 
опорный механизм исследуемой рельсовой машины статически неопределим. А это, в 
свою  очередь,  означает,  что  вертикальная  нагрузка  на  опорные  колеса  распределена 
неравномерно.  Нагрузка  на  одном  из  колес  может  оказаться  более  низкой,  а  при 
неблагоприятных  эксплуатационных  условиях  даже  равной  нулю  (отрыв  колеса  от 
рельса).  При  восстановлении  контакта  колесо  подвергается  ударной  нагрузке,  что 
способствует значительному сокращению срока службы ходовых колес машины. 
 
При одном недогруженном колесе, другие колеса воспримут всю вертикальную 
нагрузку.  В  технической  документации [2] исследуемой  в  данной  работе  напольной 
завалочной машины  приводятся значения давлений на колеса машины (вертикальные 
нагрузки) 
2
P
, 
3
P
, 
4
P
, 
5
P
    для  разных  режимов  работы  машины.  Эти  значения  были 
определены  при  допущении,  что  нагрузка  между  колесами,  перемещающимися  по 
одному  рельсу,  распределяется  равномерно,  что,  разумеется,  не  соответствует 
действительности. 
 
Определим  истинные  значения  вертикальных  нагрузок  на  колеса,  равные  по 
модулю нормальным реакциям рельсов, при отсутствии контакта с рельсом одного из 
колес  напольной  завалочной  машины  грузоподъемностью 
кH
150
Q
=
  в  одном  из 
режимов  работы.  Вес  машины  без  технологической  нагрузки 
G
=1900кН
,  с  полной 
нагрузкой  вес  машины 
G
=2100кН.  Схема  расположения  ходовых  колес  машины 
показаны на рисунках 1, 2 и 3.  
Основные  расчетные  размеры:  АВ = К = 9,5м – колея  машины  (расстояние 
между рельсами); АD = В = 6,2м – база машины 
В
 
(расстояние между осями колесных 
пар). Точка С – центр масс системы; в зависимости от режима движения машины центр 
масс меняет свое положение.  
 
Для  определения  значений  нормальных  реакций,  действующих  на  колеса, 
составим  известные  из  статики  уравнения  равновесия  в  форме  уравнений  моментов 
внешних сил (без учета сил трения) относительно осей Вx, By, AE, DE, AD (рисунки 1, 
2, 3). Рассмотрим  два  режима  движения  машины.  В  первом  режиме  (движение  без 
нагрузки,  рисунок 2) центр  масс - точка  С  находится  ближе  к  рельсу BE, поэтому 
наиболее вероятен отрыв от рельса колеса 4, т.е. 
0
N
4
=
. В технической документации 
машины  на  заводе  приводятся  следующие  значения  давлений  на  колеса:  
kH
300
P
P
4
2
=
=
, 
kH
650
P
P
5
3
=
=
.  Вес  машины 
kH
1900
G
=
,  координаты  центра  масс 
(тяжести)  С : 
м
1
,
3
x
c
=
; 
м
3
y
c
=
.   
Определим расстояние 
ОС:  
 
75
,
1
3
5
,
9
5
,
0
Y
K
5
,
0
OC
c
=
−
⋅
=
−
=
м. 
Уравнения равновесия при отсутствии нагрузки (отрыве) на четвертом колесе, т.е. 
при 
0
N
4
=
   
0
M
x
∑
=
; 
0
y
G
AB
N
c
2
=
⋅
−
⋅
, 
0
M
y
∑
=
; 
0
AD
N
x
G
5
c
=
⋅
−
⋅
, 
0
M
AE
∑
=
; 
0
sin
AB
N
sin
OC
G
3
=
α
⋅
−
α
⋅
. 
 

 
 
137
 
Решив уравнения, получим значения 
2
N
, 
3
N
,
5
N
 при 
0
N
4
=
   
kH
600
5
,
9
3
1900
AB
Y
G
N
c
2
=
⋅
=
⋅
=
, 
kH
350
5
,
9
75
,
1
1900
AB
OC
G
N
3
=
⋅
=
⋅
=
,  
kH
950
2
,
6
1
,
3
1900
AD
X
G
N
c
5
=
⋅
=
⋅
=
. 
Наименее благоприятный, второй режим работы завалочной машины – движение 
с полной нагрузкой (рисунок 3). Тележка в этом случае находится в крайнем переднем 
положении с технологической нагрузкой. Центр масс – точка С переместится ближе к 
рельсу AD, поэтому  наиболее  вероятен  отрыв  от  рельса  колеса 3, т.е. 
0
N
3
=
.  Это 
означает, что ненагруженным в этом случае может оказаться колесо 3, т.е. 
N
3
 (P
3
)
  = 0. В 
этом, наиболее тяжелом режиме работы максимальный вес машины с грузом G = 2060 
кН, координаты центра масс: 
м
1
,
3
X
c
=
; 
м
8
Y
c
=
, давление на колеса 
80
P
P
4
2
=
=
тонн = 
785 кН; 
25
P
P
5
3
=
=
тонн = 
245 кН (
из технической документации машины  [2]). 
Составив и решив уравнения, получим следующие значения нормальных реакций  
2
N
, 
3
N

жүктеу/скачать 5,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: