Нуржігіт Алтынбеков 111
ісіну, стаз, қан дақтары дамып қана қоймай,
атрофиялық және
склероздық үдерістер өрістейді. Өйткені созылмалы гипоксия фибробластылар мен
фибробласт тектес жасушалардың коллаген түзу әрекетін жандандырып,
дәнекер тін талшықтары көбейеді, яғни склероз дамиды. Дәнекер тін
паренхималық элементтерін ығыстырған мүше мен тін қатаяды; бұл үдеріс
іркілулік қатаю (
индурация )
деп
аталады.
Веналық
созылмалы
толыққандылықтан қалыптасатын кеселді шеңберді фибробластылар, бірыңғай
салалы бұлшықет жасушалары мен липобластылар түзген коллаген талшықтары
эндотелийі мен эпителийін «қалыңдатқан»
капилляр-паренхималық тежем
тұйықтайды.
Веналық созылмалы толыққандылықтан түрлі
мүшелерде дамитын өзгерістер ұқсас (іркілулік индурация) болғанмен, ерекшеліктер де жоқ емес.
Тері , әсіресе
аяқтың, суып, көкшіл түске енеді (
цианоз ). Тері мен оның шел
майының веналары толыққанды болады. Ал лимфа кернеген лимфалық
тамырлар кеңиді. Дерма мен теріастылық шел май өте суланып ісінеді, терісін
склероз жайлайды. Веналық қан іркіліп, суланып ісінген, склероз жайлаған тері
оңай қабынып, ұзақ уақыт жазылмайтын жаралар пайда болады.
Бауыр веналық қан ұзақ іркілген кезде ұлғайып, қатаяды, жиегі доғал, сарғыш
реңді кесіндісі қоңыр-қызыл дақты, мускат жаңғағы сияқты тарғыл болады;
сондықтан бұндай бауырды
мускат бауыр деп атайды (54-сурет).
54-сурет. Мускат бауыр: а — кесіндісінің түрі; б — бауыр бөлікшесінің орталығындағы (сол жақ жоғарыда)
синусоидтары өте кеңіген, толыққанды, гепатоциттер зақымдалған; бөлікшенің шетіндегі (оң жақ
төменде) гепатоциттер өз қалпында (микробейнесі); в —синусоидтар төңірегіндегі кеңістіктегі (СТК)
фибробластылар (Фб) мен коллаген талшықтары (КлТ) (электронграмма). 27 000.
