Қазақстан республикасы білім жəне ғылым министрлігі с. У. Қалдыбаев, А. С. Бижанова

230
МАЗМҰНЫ
1 Автоматтандырылған басқару жүйелері (көліктегі) жəне 
оның көліктік қызмет көрсетуді ұйымдастырудағы рөлі
1.1 АБЖ құрылымы ......................................................................................6
1.2 АБЖ жіктелуі ........................................................................................19
1.2.1 Ақпараттық жүйелер ....................................................................22
1.1.2 Басқарушы жүйелер .....................................................................25
1.2.3 АБЖ жіктеу белгілері ..................................................................27
1.2.4 Жүйелердің жіктелуі жəне басқаруды күрделі 
жүйелермен автоматтандыру .....................................................29
1.3 АБЖ қызметінің принциптері ..............................................................34
2 Автоматтандырылған жүйелердің қамтамасыз етуші бөлігі
2.1 АБЖ ақпараттық қамтамасыз етілуі ....................................................40
2.2 Теміржол көлігіндегі байланыс жүйелері мен құралдарының 
мақ са ты мен түрлері ............................................................................52
2.3 АБЖ математикалық қамтамасыз ету .................................................55
2.4 АБЖ бағдарламалық жасақтамасы ......................................................70
2.5 АБЖ-ін техникалық қамтамасыз ету ...................................................79
2.7- Деректер базасы жəне банкі түсініктері ..........................................101
3 Көліктік өндірістегі салалық АБЖ 
3.1 Теміржол көлігін АБЖ (ТКАБЖ) жəне оның құрылымы ...............108
3.1.1 Негізгі мəліметтер .....................................................................108
3.1.2 Жалпы ережелер .........................................................................113
3.1.3 Вагон ағындарын ұйымдастырудың автоматтандырылған 
ақпараттық технологиялары......................................................115
3.1.4 Пойыздарды құрастыру жоспарын есептеудің 
автоматтандырылған жүйесі .....................................................119
3.1.5 Пойыздардың қозғалыс кестелерін жасаудың 
автоматтандырылған технологиялары ....................................123
3.1.6 Жүктер тасымалдарын жоспарлаудың автоматтандырылған 
технологиясы ..............................................................................131
3.2. Автоматтандырылған ақпараттық жүйелер ....................................141
3.2.1 ДАЖПАРК автоматтандырылған жүйесі ...............................141
3.2.2 Автоматтандырылған ақпараттық-анықтамалық 
жүйелер ДИСКОР ......................................................................148
3.2.3 Технологиялық процестерді басқарудың 
автоматтандырылған жүйелері ................................................154
3.2.4 Жолаушы тасымалын басқарудың 
автоматтандырылған жүйесі .....................................................162

231
3.3. Тасымалдауды басқару диспетчері жұмысын автоматтандыру ....169
3.3.1 Диспетчерлік жүйенің құрылымы ............................................169
3.3.2 ТБО жəне ДБО жолдарының басты мақсаты мен қызметі: ...173
3.3.3 ТБО жəне ДБО жолдарын ақпаратпен қамтамасыз ету ..........177
3.3.4 Жолдардың ТБО жəне ДБО бағдарламалық-техникалық 
кешені .........................................................................................179
3.3.5 Жолдардың ДБО жəне ТБО БТК құру принциптері ...............180
3.3.6 Жергілікті жұмысты оперативті басқаруды автоматтандыру 182
3.4 Автомобиль көлігін автоматты басқару жүйесі 
(ДТАБЖ) жəне оның құрылымы .............................................................185
3.4.1 Негізгі түсініктер ........................................................................185
3.4.2 Автомобиль көлігі жұмысын есепке алудың 
автоматтандырылған жүйесін іске қосу ..................................189
3.4.3 Жолаушы көлігін диспетчерлік басқарудың 
автоматтандырылған жүйелері ...............................................194
3.5 Теңіз жəне өзен көлігін автоматтандырылған басқару 
жүйелері ..............................................................................................200
3.5.1 Теңіз жəне өзен көлігі ................................................................200
3.5.2 «Теңізфлот» автоматтандырылған басқару жүйелері .............202
3.5.3 Қазақстанның су көлігі ..............................................................207
3.6 Құбыржол көлігін автоматтандырылған басқару жүйелері ...........212
3.7 Əуе көлігін автоматтандырылған басқару жүйелері .......................219
Глоссарий ..................................................................................................227
Оқулықта кездесетін қысқартулар ...........................................................228
Пайдаланылған əдебиеттер тізімі ............................................................229

232
Басуға 08.12.11. қол қойылды. Қағазы офсеттік. 
Қаріп түрі “Таймс” Пішімі 60х90/16. Баспа табағы 14.5. 
Таралымы 1100 дана. Тапсырыс 1549.
Тапсырыс берушінің дайын файлдарынан басылып шықты.
ЖШС РПБК «Дəуір», 050009, 
Алматы қаласы, Гагарин д-лы, 93а.
Е-mail: rpik-dauir81@mail.ru
С. У. Қалдыбаев, А. Т. Ахмедиярова,
А. С. Бижанова, Д. Т. Қасымова
АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН 
БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ (көліктегі)
Оқулық