Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының ОҚУ-Әдістемелік кабинеті 7-сынып

70 
Оқылым 
2-НҰСҚА.
Тапсырма 
Берілген мәтіндерді мұқият оқып шығыңыз. Оларды тақырыбы, мақсатты аудиториясы 
(кімдерге 
арналған?), 
құрылымы 
тұрғысынан 
салыстырып, 
ұқсастықтары 
мен 
айырмашылықтарын көрсетіңіз. [10] 
А мәтіні 
Ә мәтіні 
Мәтіндерде не туралы айтылған? 
 
 
Мәтіндердің құрылымын ажыратып көрсетіңіз. 
Кіріспе бөлім 
Негізгі бөлім 
Қорытынды бөлім
 
Кіріспе бөлім 
Негізгі бөлім 
Қорытынды бөлім 
Мәтіндер кімдерге оқуға арналған? (аудиториясы кімдер?) 
 
 
Мәтіндердің ұқсас тұстарын атап көрсетіңіз. 
Мәтіндердің айырмашылығы неде? 
 
 
А мәтіні 
Адам музыка тыңдау арқылы ішкі жан дүниесін сыртқа шығарады. Мұңайған сәтте 
қуану үшін ең жақсы көретін музыкаңызды тыңдау жеткілікті болуы да мүмкін. Тіпті сөзбен 
жеткізе алмай тұрған сезіміңізді сіз тыңдап отырған әуен жеткізе алады. Жан дүниенің нәзік 
қылдары әуенмен бірге толқиды. Бұл – жанның тыныштығы. Ішкі әлемнің сырын ақтаруға 
әсіресе лирикалық жанрдағы сазды әуендер әсер етеді. 
Музыка жаныңыздың тыныштығын сақтап қана қоймайды. Сіздің ішкі эмоцияңызбен 
күресуге көмектеседі. Желпініп тұрған, сабырсыз мінезіңізге әуен әсер еткен болса, сіз 
сабырлыққа үйренесіз. Ал ол үшін арнайы кесте жасаудың қажеті жоқ. Сізге әсер еткен 
әуенді тыңдаңыз. Музыка – дәрігер. Бұл тіркес кейінгі кезде пайда болған тіркес емес. Себебі 
ежелден бері адамдар музыканы емге пайдаланған. Сенбеуіңіз де мүмкін, бірақ музыка 
дегеннің бәрі барабан мен гитара немесе арнайы бір құрылғы емес. Табиғаттың да өз әуені 
барын ұмытпаңыз. Әрбір құстың сайрауы, судың сылдыры – бәрі адам миына әсер ету күші 
бар табиғи емдер. 

71 
Ә мәтіні 
Қазақ халқының ұлт болып қалыптасу кезеңінде өзіне тән ән дәстүрі дүниеге келді. 
Соның нәтижесінде бай музыкалық мұрасы жасалды, мәдениеті қалыптасты. Қазақ әнінде 
халық өнерінің әр кезеңіндегі тыныс-тіршілігі, заман үні көркем көрініс тапқан. 
Халқымыздың бізге жеткен ән-жыр нұсқаларының көпшілігі қазақ дәстүрлі ән өнерінің 
көшбасшылары, ақын Біржан сал, Ақан сері, Жаяу мұса, Ыбырай және т.б. дарын иелерінің 
мұралары болып табылады. Дарқан даланы той-думанға бөлеген әнші әрі жыршы, ақын әрі 
батыр қазақ халқының «Ән – көңілдің ажары» деген нақыл сөзі бар. Ұлттық дәстүрлі музыка 
қорымыздағы ең көп сақталғаны да осы – ән өнері. Өмірдің әр құбылысын әнге қосып, өз 
шежіресін әнмен жазған халқымызда шығарушысы ұмытылса да, мәтіні мен әуезі ел 
жадында сақталып келе жатқан бірнеше мың халық әндері бар. Тарихтың сан қилы 
талқысынан сүзіле өтіп келе жатқан бұл әндер ұлттық болмыс пен қасиетті, тұрмыс-
тіршілікті білдіретін айрықша құндылық болып саналады.Адам көңілінің әр сәтін ән арқылы 
небір әшекей-өрнектермен әсем безендіріп, нанымды суреттелгеніне бізге жеткен 
халқымыздың бай ән мұрасының кез келгені мысал бола алады. Әдебиеттің, музыканың, 
театрдың бастауы болып табылатын фольклор өнердегі, көркемөнер шығармашылығындағы 
өзіндік орнын ешқашан жоғалтпақ емес. 

жүктеу/скачать 2,07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: