«Терроризм және экстремизм оның зардаптары» Сынып жетекші

 
Бекітемін. 
Тәрбие ісі жөніндегі орынбасары: 
«Теңге тәуелсіздік 
міндеті» 
Сынып жетекші: 
 
 
 
 
 
 
 
 

2023-2024 оқу жылы 
 
Сынып жетекшінің аты-жөні 
Күні: 
Сынып 
Қатысушылар саны: 
Қатыспағандар саны: 
Сынып сағатының тақырыбы 
Теңге тәуелсіздік міндеті 
Тәрбие жұмысының бағыты 
Мақсаты 
Ұлттық теңгенің Тәуелсіздік символы екендігін 
насихаттау, теңгенің шығу тарихын және 
авторлары жөнінде мәлімет беру, оқушыларды 
туған елін сүюге, отансүйгіштікке тәрбиелеу
. 
Бағалау критерийлері:
Тәрбие сағатының барысы
Барысы
Тәрбие сағатындағы орындалуы тиіс іс-әрекеттер
Ресурста
р
 
 
Кіріспе 
10 мин 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Негізгі 
бөлім 
25 мин 
1.
 
Ақша туралы түсінік 
2.
 
Теңгенің шығу тарихы 
3.
 
Кім білгір? танымдық сұрақтар бөлімі 
«Ұлттық валюта ретіндегі теңге, біздің еліміздің тарихында өзінің рөлін 
тәуелсіздіктің экономикалық негізі ретінде ғана атқарған жоқ. Кейбір жағынан 
алғанда теңге – бұл тарихымыздың өзінің толымды бір бөлігі, өз заманының 
нысаны». 
Ақша туралы түсінік. 
Ақша
(ағылш. money; cash; нем. Geldn, Geldmittelpi) 
— жалпыға бірдей балама ретінде барлық басқа тауарлардың құнын көрсететін 
ерекше тауар. Ол барлық тауар өндірушілер, сатушылар, тұтынушылар 
арасындағы экономикалық байланысты қаматамасыз етеді. Ақша тауар өндірісі 
мен тауар айырбасының тарихи дамуы нәтижесінде пайда болды. Алғашқы кезде 
бір еңбек өнімі екінші еңбек өніміне тікелей айырбасталды. Кейінірек айырбас 
сауда дамуының барысында құнның жай формасының орнына құнның толық және 
жайылыңқы формасы келді. Одан әрі өндіріс пен айырбастың дамуы нәтижесінде 
тауарлар арасынан бір тауар бөлініп шығып, басқа тауарлар осы тауарға 
айырбасталды. Сөйтіп, құнның толық және жайылыңқы формасы құнның 
жалпылық формасына орын берді. Құнның ең жоғарғы ақша формасындағы 
жалпыға бірдей балама рөлі бір тауардың еншісіне тиді, яғни ерекше тауар түрі – 
ақша пайда болды. Осы кезде әр түрлі тайпалар мен халықтар арасында ақша 
ретінде ішкі және сыртқы сауда-саттықтың басты заттары болып табылатын 
тауарлар бөлініп шықты. Ақша рөлін кейбір халықтарда (гректер, римдіктер, 
славяндар, моңғолдар, т.б.) мал, ертедегі Русьте, Скандинавияда – аң терісі, 
Қытайда – шай, Абиссинияда – тұз атқарды. Қазақстанда ішкі сауда-саттық 
жүргізу үшін жалпыға бірдей балама ретінде тоқты немесе саулық қой 
пайдаланылды. Бертін келе тауар өндірісі мен тауар айырбасының дамуы және 
халықтар арасындағы қарым-қатынастың ұлғаюы нәтижесінде ақша рөлі түрлі 
металдарға ауыса бастады. Өйткені, металл (әсіресе алтын, күміс) өзінің табиғи 

қасиетінің арқасында ақша рөлін атқаруға өте қолайлы болды. Алтын мен күмістің 
жалпыға бірдей балама рөлін атқаруына байланысты құнның жалпылық формасы 
ақша формасымен айырбасталды. Ол кез келген тауарға айырбасталды.
 
Ақша әр алуан қызмет атқарады: тауарлар мен әр түрлі қызметтердің құнын 
көрсетеді, айналым құралы, төлем құралы ретінде пайдаланылады, сол сияқты қор 
жинау және сақтау құралының рөлін атқарады. Ақша өнімді шығаруға кеткен 
шығынды өлшеуге, еңбекті сан және сапа жағынан бақылауға мүмкіндік береді. 
Ақшаның мәні оның атқаратын қызметінен көрініс береді.

жүктеу/скачать 1,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: