Қазақстандық зерттеушілер.
Жиырмасыншы ғасырдың екінші
жартысы елімізде кәсіби қазақстандық-географ саңлақтардың пайда
болуымен әйгілі болды. Олардың арасынан Қ.И. Сәтбаев, Н.К. Мұқита-
нов, Б.Я. Двоскин сынды ғалымдарды ерекше атауға болады.
Қаныш Имантайұлы Сәтбаев
(1899-1963 ж.) –
тау-кен геологиясы саласындағы көрнекті қазақ ға-
лымы, Қазақ КСР Ғылым академиясының тұңғыш
президенті. Оның негізгі еңбектері тау-кен гео-
логиясы бойынша жүргізілген зерттеулерге және
Қазақстанның минералдық ресурстар кен орында-
рын барлауға арналған. Оның Жезқазған мыс кен
орны, Сарыарқа металлогендік зонасы мен рес-
публиканың пайдалы қазбаларының болжамдық
картасы туралы еңбектері айрықша орын алады.
Ол – металлогендік формация ғылыми тәсілінің авторы. Қ.И. Сәтбаев
әлемдегі ірі кен орындарының бірі Жезқазған мыс кен орнын ашқан.
Оның зерттеген аймақтарына Сарыарқа, Таулы Алтай кіреді. 1927-1928
жылдары Жезқазған, Қарсақбай, Атбасар, Спасск, Қарағанды таскөмір
алабы мен Қаратау полиметалл кен орнының мүмкіндіктерін зерттеген.
1929 жылы Атасу темір-марганец кен орнына жүргізілген зерттеу-
лердің негізінде Қ.И. Сәтбаев Қарағанды облысында қара металлургия-
ны дамыту туралы мәселе көтерді.
Қ.И. Сәтбаевтың Қазақстан табиғатын зерттеу бойынша жүргізген
«Үлкен Алтай» (3 томдық), «Үлкен Жезқазған», «Үлкен Ембі» (2 томдық),
«Солтүстік Арал маңы», «Қарағанды – Одақтың үшінші көмір базасы»
деген негізгі ғылыми еңбектері жарық көрді. Шығыс Қазақстанның
геологиясы жөніндегі материалдар «КСРО геологиясы» жинағының
20-томында жарияланған.
Достарыңызбен бөлісу: