БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ
1.
Синхронды машиналардың асинхрондылардан қандай принципиалды
айырмашылығы бар?
2.
Синхронды машиналарда қайтарымдылық принципі бар ма?
3.
Синхронды генератор жҧмыс принципінің мәні қандай?
4.
Айқын полюсті және айқын емес полюсті синхронды машиналар
қалай қҧрастырылған?
5.
Синхронды машина роторының айналу жиілігі қандай параметрлерге
тәуелді?
7.3.2.
СИНХРОНДЫ ГЕНЕРАТОРДЫҢ
СИПАТТАМАЛАРЫ
Синхронды генератордың эксплуатациялық қасиеттері кӛбінесе оның
сыртқы және реттегіштік сипаттамаларымен анықталады.
Егер синхронды генератор жҥктелмесе (бос жҧмыс істесе), онда
статордың орамаларында ток жоқ және генератор қышқышындағы кернеу
U
статор орамасында туындаған ЭҚК Е
тең.
Жҥктемеде жҧмыс істеуші генератор қысқышындағы кернеу
U
бос
қозғалыстағы ЭҚК Е
айтарлықтай ерекшеленеді. Бҧл айырмашылық
жҥктеменің реактивті кедергісінің артуымен ҧлғаяды.
Белсенді және реактивті жҥктемелер ҥшін токты ӛзгерту кезіндегі
генератор қысқыштарындағы кернеудің ӛзгерісін кӛрсетуші синхронды
генератордың
сыртқы сипаттамалары U =
f(4) 7.16-суретте кӛрсетілген.
Тәжірибеде генератор жҥктемесі кӛпшілік жағдайда белсенді-индуктивті
болып табылады.
Белсенді-индуктивті
жҥктемеде
кернеудің
тӛмендеуі
зәкір
реакциясының магнитсіздендіруден және машинаның ішкі индуктивтік
кедергісінде кернеудің елеусіз азаюынан орын алған.
Кӛлемдік жҥктеме кезіндегі сипаттамалардың кӛтерілімі зәкір
реакциясының аса магниттенуінің әсеріне байланысты.
Ӛзгеріссіз кернеу U, бҧрыш j және жиіліктегі
f
1
қоздырғыш токтың
1
жҥктеме тогынан 1 тәуелділіктерін
реттегіш сипаттамалар
деп атайды
(7.17-сурет). Олар жҥктеме тогының ӛзгерісі кезінде оның кернеуін
ӛзгеріссіз ҧстап тҧру ҥшін генератордың қоздырғыш тогын қалай ӛзгерту
қажеттігін кӛрсетеді. j > 0 кезінде жҥктеменің ҧлғаюымен қоздырғыш
токты арттыру қажет. Ал j < 0 кезінде – оны азайтқан жӛн. Абсолюттік
ӛлшем бойынша j бҧрыш ҥлкен болған сайын, соғҧрлым қоздырғыш токты
ӛзгерту қажеттілігі туындайды.
7.16-сурет. Әртҥрлі жҥктемелердегі
синхронды генераторлардың сыртқы
сипаттамалары
7.17-сурет.
Әртҥрлі
жҥктемелердегі
синхронды генераторлардың реттегіштік
сипаттамалары
Есте сақтаңыз
■
Индуктивті жҥктеме кезіндегі зәкірдің реакциясы магнитсіздендіруші
болады. Яғни машинаның нәтижелеуші аймағы әлсірейді.
■
Кӛлемдік жҥктеме кезіндегі зәкірдің реакциясы – аса магниттенеді.
Яғни нәтижелеуші аймақ кҥшейеді деген сӛз.
|