К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері

2.1.
кесте. Әр тҥрлі ӛткізгіштердің салыстырмалы кедергілері
Ӛткізгіштер материалы 
Салыстырмалы кедергі 
р, Ом- мм
1 2
/м 
Кҥміс 
0,016 
Мыс 
0,0175 
Алюминий 
0,03 
Вольфрам 
0,05 
Темір 
0,13 
Қорғасын 
0,2 
Никелин (мыс, никель, цинк қорытпасы) 
0,42 
Манганин (мыс, никель және марганц 
қорытпасы) 
0,43 
Сынап 
0,94 
Нихром (никель, темір және марганц 
қорытпасы) 
1,1 
Шешуі:
Ӛткізгіш материалы оның салыстырмалы электрлік кедергісі арқылы 
сипатталады: 
 
2.1 кестеден бҧндай салыстырмалы кедергі қорғасынға тән екенін кӛреміз.
БАҚЫЛАУ
 
СҦРАҚТАРЫ
,:
1.
Металл ӛткізгіштің кедергісі қандай параметрлерге қатысты? 
2.
Электрлік ӛткізгіш ХБЖ –де қандай бірлікте сипатталады? 
3.
Кабель ҧзындығының оның тармақтарының кедергілері және 
оқшаулау кедергісіне қатысы қандай? 
4.
Температура ӛскенде металл ӛткізгіштің кедергісі қалай ӛзгереді? 
ТӘЖІРИБЕЛІК
 
ТАПСЫРМАЛАР
,
1.
Ҧзындығы 200 м, қимасының ауданы 5 мм
2
тең, болат 
ӛткізгіштің кедергісін табыңдар. 
2.
Кедергілері 5 Ом, 1кОм, 120 кОм және 2 МОм болатын 
ӛткізгіштің ӛткізгіштігін табыңдар.
3.
Ҧзындығы 200м болатын мыс ӛткізгіштің қимасының ауданын 
табыңыз, оның кедергісі 26 Ом 

2.3.
ОМ ЗАҢЫ
.
Неміс физігі Георг Ом (1787 — 1854) тҧйықталған электр тізбегіндегі 
электроқозғалтқыш кҥш (ЭҚК) Е, кедергі
R 
және ток 
I 
арасындағы 
тәуелділікті тәжірибелік тҥрде орнатты.
 
Ом заңы келесі түрде құрылады: 
тҧйықталған электр тізбегіндегі ток 
кҥші электроқозғалтқыш кҥшке тура пропорционалды, барлық тізбек 
кедергісіне кері пропорционалды. 
Тізбекте ток ЭҚК 
E
әсерінен туындайды. Электр кӛзінің ЭҚК Е кӛп 
болған сайын, тҧйықталған токта ток 
I
кӛп болады. Тізбек кедергісі 
R 
токтың ӛтуіне кедергі болады, сәйкесінше тізбектің R кедергісі кӛп болған 
сайын, ток І аз болады.
Ом заңын келесі формула бойынша ӛрнектейміз:
Немесе:
мҧндағы 
R
— тізбектің сыртқы бӛлігінің кедергісі; 
R
1
— кӛздің ішкі 
кедергісі. 
Бҧл формулаларда ток ампермен (А), ЭҚК – вольтпен (В), кедергі - 
оммен (Ом) ӛрнектелген.
Барлық тізбек кедергісі (2.5 суретті қараңыз) 

жүктеу/скачать 7,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: