Қорытынды Осылайша материал авторы бірнеше тәжірибелі маманның пікірлері мен деректеріне сүйене отырып,
COVID-19 вакциналар бедеулікке әкеліп, фертильділікке әсер етуі мүмкін деген негізсіз ақпаратты
жоққа шығарады [9].
Зерттеушілер фейк ақпаратты бірнеше топқа жіктеп қарастырады:
1. Материал толығымен жалған
2. Ақпарат жартылай жалған
3. Шындықты бұрмайлайтын ақпарат
Ал фейк ақпаратты қабылдаудың сенімділік дәрежесі бойынша төмендегі топтарға бөледі:
1. Жалғандығына ешкім күмән тудырмайтын ақпарат
2. Аудитория ақпаратқа күмәнмен қарайды, сол себепті оны тексеруге тырысады
3. Күмән тудырмайтын ақпарат [10].
Ғалымдардың тағы бір тобы фейк ақпараттарды мазмұнына қарай жіктейді.
1.
Маңызды ақпараттарға байланысты фейк тер. Күн тәртібінде өзекті болып тұрған мәселеге
назар аудартады, оны оқитындар қатары да көп болады. Мұнда ақпарат толықтай жалған немесе кейбір
элементтерді қауесетке құрып қояды.
2.
Тарихи деректерге байланысты фейктер. Мұндай жаңалық саяси науқандар кезінде аудитория
назарын аулау үшін көп тарайды. Дүниежүзілік тарихты, ел тарихын, әскери шабуылдар мен қақтығыстар
туралы деректерді жеткілікті білмейтіндер оның таралуына ықпал етеді [11].
Жаңалықтарда фейк өнімнің көбейіп келе жатқанын жоғарыда да атап өттік. Фейк жаңалық аудитория
назарына бірінші ілінеді, өйткені көпшілік тексерген деректі емес, өздері қандай хабар күтсе, соны
жедел таратуға тырысады. Бұл өз кезегінде оқырмандарда белгілі бір мінез-құлықтың қалыптасуына ық-
пал ететінін ескерсек, жұртшылық арасындағы үрейдің шын мәнінде қандай екенін түсінудің өзі қиын.
International Journal of Information and Communication Technologies, Special issue, march 2022
19
НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ «30-ЛЕТИЕ НЕЗАВИСИМОСТИ КАЗАХСТАНА:
