С. Ж. Бахтиярова

62 
 
10 сурет. Спорттық жҥрісте қолдардың жағдайы 
Егер жҥргіншілерді алдарынан қарасақ, онда оның қолдарының 
қозғалысы алға-ішке (дененің орташа жазықтығына дейін) және артқа 
қарай, аздап сыртына қарай бағытталғанын байқауыңызға болады. 
Қолдардың білезігінің кернеуі болмауы қажет, бірақ әдейі білезікті 
босату ҥшін сілкілеуді болдырмау қажет. Спорттық жҥріс кезінде 
белсенді тҥрде барлық бҧлшықеттер, сонымен қоса кӛп дәрежеде аяқ 
бҧлшықеттері жҧмыс жасау қажет.
Бҧл кезде мыналар маңызды, яғни қажетті сәтте тек қана жҧмыс 
жасауға қажетті бҧлшықеттер кҥш салады және босаңсиды, ал қолдар 
барлық кҥйде бос болуы қажет.
Жетілген техникаға ие жҥргіншілердің барлық қозғалыстарының 
әсіресе иықтар мен жамбас бӛліктерінің жҧмсақтығымен ерекше-
ленеді.
Спорттық жҥріс бойынша жарыстар кӛп жағдайда тас жолдарда, 
бірақ әр тҥрлі рельефке ие жолдарда жҥргізіледі, сондықтан жҥргін-
шілер техникалық қатынаста тауға және еңіске жаяу жҥріс ҥшін 
дайын болуы қажет. Олар жылдам дененің тиімді жағдайын табуы, 
шынтақ буындарында қолдардың бҥгу бҧрышымен ӛзгерту қажет.
Тауға спорттық жҥріс кезінде дененің алға қарай еңісін бірнеше 
жоғарылату және қадам ҧзындығын қысқарту мақсатқа сай, бірақ бҧл 
кезде қозғалыс жылдамдығы тӛмендейді.

63 
4.2. Орта қашықтыққа жҥгіру техникасының орындалуы 
 
Жҥгірісті насихаттауға ҥлкен ықпалды Ресейде спорттың бҧл 
тҥріне жас ҧрпақты тартуда бҧрынғы жҥзжылдықта ағайынды 
Знаменскейлер, В.Куц, Л.Брагина, Т.Казанкина және басқа да 
танымал спортшылар әсер етті. Жҥгірудің қазіргі заманға 
техникасының негізінде келесілерге қол жеткізуге мҥмкіндіктер туды: 
 
1)
қозғалыстың жоғары жылдамдығы; 
2)
энергияның азғантай шығыны кезінде жҥгірудің барлық 
қашықтық ҧзындығы кезінде бҧл жылдамдықты сақтау; 
3)
әрбір қозғалыстағы тәуелсіздік және табиғилылық. 
Орта және ҧзын қашықтыққа жҥгіруде сӛреден шығудын маңызы 
зор. Спортшылар, әдетте жоғарғы сӛрені пайдаланады. Кейбір 
жҥгірушілер 800 метрге жҥгіргенде тӛменгі сӛрені пайдаланады. 
Жалпы жоғарғы сӛреде тҧру кезінде сӛре сызығына кҥшті аяқты, ал 
екінші аяқты артқа қоюы керек. 
«Дайындал!»
командасын естігеннен 
кейін аяқтарды бҥгіп, кеудені алға еңкейтеді. Жҥгірістін басталуында 
қысқа қашықтыққа қарағанда кеуде сӛреден шыққаннан кейін тез 
жазылады. Жҥгірудің жеңілдігі, туралығы, аяқты жерге жҧмсақ тіреу, 
жҥгірген кезде мҥсінді жақсы ҧстау-шапшандыққа жҥгірудің де, 
тӛзімділікке жҥгірудің де техникасын ҥйренгенде жҧмыс істеуі керек 
ететін маңызды кезендер.
Спортшы қозғалысының ҥнемділігі, эффектілігі сол қозғалыста 
кҥш шығаруға сатылап бҧлшықеттердің жҧмыс істеуін және дем 
алуын білу керек. Жҥгірген кезде спортшының денесі алға еңкейеді 
85
˚
-қа жетеді. Кӛп еңкейсе адымның қысқаруына әкеліп соғады. 
Жылдамдықты ӛзгертсе дененің еңкейуіде ӛзгереді. Спринтерлік 
жҥгіріске қарағанда орта және ҥлкен қашықтыққа жҥгіргенде бҧрышы 
50˚-55, яғни ҧштылау болады (11 сурет).
Орта арақашықтыққа жҥгіру мынадай сатылардан тҧрады: 
сӛреден шығу, мәреден ӛту, бҧрылыста жҥгіру. Сӛрелік екпіннің 
мақсаты аз уақыттың ішінде ҥлкен жылдамдық алу, еркін сілтейтін 
жҥгіріске мҥмкіндік туғызу, жылдамдықты пайдалану, жолда ӛзіне 
пайдалы қажетті жерді табу. Орта және ҥлкен қашықтыққа жҥгіргенде 
жылдамдықты туғызу ҥшін 30-40 метрлік қашықтық керек. 

жүктеу/скачать 4,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: