|
§ 43. Эко ло гия лық мә де ни етБайланысты: 9 сынып физика§ 43. Эко ло гия лық мә де ни ет
I Ноос фе ра
Бізадамзаттыңтүрлендірушіәрекеті,қорша
ғанортағаәсеріғылымижәнеақылғақонымды
түсініккенегізделуіқажеткезеңгеқадамбастық.
Олміндеттітүрде«табиғатмүдделерімен»сәй
кескелуікерек.Адамзатпланетаэволюциясына
жауапты, стихиялы даму биосфераны адамзат
тыңтіршілікетуінежарамсызетеді.Осығанбай
ланысты адамзат өз қажеттіліктерін биосфера
мүмкіндіктеріменсалыстырабілуікерек.
XX ғасырдың басында Владимир Иванович
Вернадский
биосфераның«ноосфераға»ауысуы
теориясын жасады. Оның идеясында адамға
жәнеоныңсанасынабүкілҒаламдағымаңызды
рөл беріледі. Вернадскийдің ноосфера туралы
теориясыныңнегізімынада:табиғатқанаадамға
әсеретпейді,керібайланыстабар,ол–адамның
қоршағанортағаәсері.Адамныңтабиғатқаәсер
етуінің салдары туралы ескерте келе, Вер
надский: «
Адам Жердің бейнесін өзгертетін
геологиялықкүшкеайналуда
»,–депжазды.
II Адам ның та би ғат қа әсе рі. Тех нос фе ра
Өнеркәсіптің дамуы, индустрияландыру,
ғылымитехникалықтөңкеріс,ормандардыжап
пай кесу, алып зауыттарды, атом, жылу және
су электрстансыларын салу, топырақтың тозуы
жәнешөлгеайналуығаламдыққауымдастықтың
алдынаадамныңбиологиялықтүрретіндеаман
қалуыменсақталуымәселесінтудырды.
Техносфера бұрынғы ландшафтарды өзгер
тіп, жаңаларын құрып, Жердің барлық қабат
тарыменсфераларына,елалдыменбиосфераға
белсенді түрде әсер етіп, табиғатты барынша
түрлендіру үстінде. Табиғатқа ойланбай әсер
ету салдары өте ауыр болуы мүмкін. Өндіріс
қалдықтарынанқалыптасатынтехникалықланд
шафтылар, аймақтардағы тіршілік белгілерінің
жойылуы–бұларадамныңқоршағанортағакері
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|