3-ші терезеде безендіру сервисі ұсынылады.Мұнда диаграммаға ат қоюға
болады және көлденең және тігінен өське де жазуға болады.
Тақырыпқа –“Микроэлементтер құрамы “ деп жазындар.
Х осіне: Элементтер атын жазыңдар
У осіне мг деп көрсетіңдер Далее батырмасын шертіндер.
4-ші ашылған терезде диаграмманы:
1) Ашылған бетке
2) Жеке бетке орналастыру мүмкіндіктері бар. Осы екеуінің біреуін таңдаңдар.
Готово-батырмасын шертіңдер.
Осы кезде Мастер диаграммасы өзіміздің таңдағанымызға байланысты жұмыс
кестесіне шығады.
Біз бұған дейін мәтіндік редакторды өткен кезде графикалық объектілерді
мәтінге орналастыруды өткен болатынбыз. Диаграммада графикалық бейне
болып табылады. Ендеше графикалық бейнені белгілеңдер де, оның көшірмесін
алып келесі бетке қойыңдар.
Проблемалық сұрақ:
1.
Графикалық объектінің көшірмесін қалай аламыз?
2.
Келесі бетке қалай қоямыз?
3.
Оған тағы қосымша графикалық бейнені қалай кірістіреміз?
Оқушылар сұраққа жауп бере отырып орындайды.
10
Жаңа сабақты бекіту:
1)
Жұмыс үстелінде орналасқан Практика файлын ашыңдар.
2)
Әр деңгейлік тапсырмаларды ретпен орындаңдар
3)
Әр деңгейді орындап болған соң қорытынды бағаны «Бағалау» парағына
енгізіңдер
Сабақты қорытындылау.
Не білдік?
Диаграмма өзінің көрнекілігімен деректерді дұрыс бағалауға мүмкіндік
береді
Демек диаграмма деректерді графикалық түрде көруге арналған
Не үйрендік?
1. Диаграмма шебері арқылы диаграмма салуды
2. Диаграмма параметрлерін тағайындауды?
3. Диаграмма салу ерекшеліктерін
4. Графикалық объектілерді кірістіруді
Үйге тапсырма беру: 8.5 тақырып оқуға.
Оқушыларды бағалау.
11
Сабақтың тақырыбы: Практикалық жұмыс
Сабақтың мақсаты:а) Білімділік:
Оқушыларға EXCEL-дің графикалық
мүмкіндіктерімен, яғни диаграммалармен, графиктермен және графикалық
мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрету.
ә) Тәрбиелік: Оқушыларға EXCEL
-дің графикалық мүмкіндіктерімен, яғни
диаграммалармен, графиктермен және графикалық мүмкіндіктермен жұмыс
жасауды үйрете отырып, оларды EXCEL
-мен жұмыс жасау бар
ысында
ұқыптылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу.
б) Дамытушылық:
Оқушыларға EXCEL-дің графикалық мүмкіндіктерімен,
яғни диаграммалармен, графиктермен және графикалық мүмкіндіктермен
жұмыс жасауды үйрете отырып, олардың EXCEL кестелік процессоры жайлы
білімдерін тереңдету, ой-өрісін дамыту, көру және есте сақтау
Сабақтың типі:Практикалық сабақ.
Сабақтың түрі:
Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі:
тірек сызбалар арқылы түсіндіру, сәйкестендіру тесті, сұрақ-
жауап.
Сабақтың көрнекілігі:
кеспе карточкалар, интерактивті тақта, компьютер.
Пән аралық байланыс:
бейнелеу, математика.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:1. Сәлемдесу, түгендеу.
2. Оқушылардың құрал
-жабдығын тексеру.
3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
4.Үй тапсырмасын сұрау:(Үй тапсырмасы тақтада тексеріледі)
12
Тақырып
диаграмманың жеке элементтерін түсіндіру үшін қолданылады.
Аңыз
диаграммаларда берілген дерект
ердің қатарларын ажыратуға
көмектеседі.
Диаграммалардың типтеріне практикалық жұмыс жасау:
Дөңгелек
диаграмма
Гистограмма
Сақиналық диаграмма
Диаграмма элементтері
Тор
Тақырып
Аңыз
Тақырыбы
Аңыз
Тақырыбы
Аңыз
Тақырыбы
Аңыз
13
Конустық диаграмма
Көлемдік гистограмма
(әрбір диаграмма Excel кестелік процессорында құрылып түсіндіріледі)
Excel-де диаграммаларды екі түрлі жолмен: ағымдағы жұмыс бетіне
кірістіру
және диаграмма бетін қосу арқылы орындауға болады.
Графикалық обьектілерді кірістіру:
1.
Жаңа файл ашамыз.
2.
Меңзерді А1 ұяшығына
орналастырамыз,
себебі
сур
етті
бос
А
бағанына кірістіреміз.
3. Ол үшін Вставка – Столбцы командасын орындап, бүкіл кестені бір
бағанға оңға жылжытамыз.
4. Вставка – Рисунок – Картинки командасын орындаймыз.
5. Microsoft Clip Gallery диалогтік терезесінде Картинки қосымшасын
және сурет категориясын таңдаймыз.
6. Суреттер бар терезе ашылады, ұнаған суретімізге маусы шертеміз.
7.
Вставить
батырмасын
шертеміз,
жа
қтаудағы
сурет
кестеге
кірістіріледі.
8. Егер сурет көлемі ұнамаса, оны өзіміз қалауымызша үлкейтіп немесе
кішірейтуімізге болады.
Тақырыбы
Аңыз
14
«Сұрақ саған, жауап маған» ойыны
:
Ойынның сұрақтары:
1. Excel-де диаграммаларды неше жолмен құруға болады. Атап айтыңдар.
2. Аңыз не үшін қажет?
3. Диаграмма осьтері.
4. Тақырып не үшін қолданылады?
5. Диаграмма типтерін атаңдар.
6. Диаграмма элементтері.
(Ойын шарты бойынша интерактивті тақтада сұрақтар кезекпен кезек шығады.
Оқушылар сұрақтарға жауап берулері тиіс.)
Сабақты бекіту:
«Футбол» ойыны:
Ойынның сұрақтары:
1. Графикалық обьектілерді кірістіру жолдарын көрсетіңдер.
2. Сақиналық диаграмманы құрып көрсетіңдер.
3. Дөңгелек диаграмманы құрып көрсетіңдер.
4. Гистограмманы құрып көрсетіңдер.
5. Конустық диаграмманы құрып көрсетіңдер.
6. Көлемдік гистограмманы құрып көрсетіңдер.
(Ойын шарты бойынша интерактивті тақтада футбол қақпасы және 6 доп
беріледі. Доптардың астында диаграмма титеріне қарай құру шарты берілген.
Оқушы қалаған добын таңдайды және диаграмма типінің құрылуын іс жүзінде
көрсетеді.)
ҮІІ. Жаңа сабақты қорытындылау:
«Графика» сөзжұмбағы:
Сөзжұмбақ сұрақтары:
1. Ол деректерді графикалық түрде көрсетуге арналған. (диаграмма)
2. Бағандық диаграмманың басқаша атауы. (гистограмма)
3. Диаграмма типінің бір түрі. (сақиналық)
Г
Р
А
Ф
И
К
А
15
4. Ол активті ұяшықтың ішіндегісін көрсетеді. (формула жолы)
5. Диаграмма осі. (вертикаль)
6. Excel қандай бағдарлама? (кестелік)
7. Диаграмма элементтерінің бірі. (аңыз)
Оқушылар еңбегін бағалау:
Үй тапсырмасы:
1.
EXCEL-дің графикалық мүмкіндіктері
Үйден кесте жасап келу.
16
Тақырыбы:
"Excel программасы. Мәліметтерді сұрыптау және
фильтрациялау"
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік:
Оқушыларға мәліметтерді сұрыптау және фильтрациялау
мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрету.
ә) Тәрбиелік:
Оқушыларға мәліметтерді сұрыптау және фильтрациялау
мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрете отырып, оларды EXCEL-мен жұмыс
жасау барысында ұқыптылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу.
б) Дамытушылық:
EXCEL кестелік процессоры жайлы білімдерін тереңдету,
ой-өрісін дамыту, көру және есте сақтау
Сабақ түрі:
Практикум элементтерінің көмегімен демонстрациялар, баяндау
арқылы түсіндіру.
Сабақта қолданылатын
көрнекті құралдар:
интерактивті
та
қта,
компьютерлер.
Сабақтың өту барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ.Үйге берілген тапсырманы тексеру
.
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.
MS Excel кестесін мәліметтер қоры ретінде пайдалану әдістерін үйрету.
Негізгі түсініктер:
Excel
программасындағы
электрондық кестелерді
кейбір
жа
ғдайларда
қарапайым мәліметтер қоры ретінде де қолдануға болады, бұл жағдайларда
электрондық кестенің жолы ішінара мәліметтер қорындағы жазба (запись)
қызметін, ал ба
ғандары мәліметтер қорындағы өрістің (поле) қызметін
атқарады.
Электрондық кестеде жазылған мәліметтерді сұрыптау бағандар бойынша
(өрістер), Данные->Сортировка командасы немесе с
аймандар панеліндегі
батырмасы арқылы жүргізіледі. Сұрыптаудың реті, шарттары ж
әне т.б.
параметрлері Сортировка командасы орындалғанда пайда болатын Сортировка
диапазона диалогтық терезесінде беріледі. Мәліметтерді сұрыптаудағы негізгі
мақсат- бұл кесте жолдарындағы мәліметтерді (жазбаларды) белгілі бір ретпен
орналастыру болып табылады.
Электрондық кестедегі мәліметтерді фильтрациялау - бұл сол кестеден,
берілген шарттарды қанағаттандыратын жолдарды, немесе жазбаларды тауып
алу . Электрондық кестедегі мәліметтерді фильтрациялағаннан кейін кестеде
тек шартты қанағаттандыратын жолдар көрініп тұрады, ал қалған жолдар
көрінбей тұрады. Электрондық кестедегі мәліметтерді фильтрациялау үшін
Данные->Фильтр командасы қолданылады.
Автофильтрация
Excel программасында кестенің бағанын немесе бірнеше бағандарын белгілеп
алып программа терезесінің жоғарғы мәзірінен Данные->Фильтр->Автофильтр
командасын орындағанда әрбір бағанда кішкентай үшбұрыш түріндегі ( ) белгі
17
шығады, бұл белгіге шерткенде пайда болатын тізімді фильтрациялау шарттары
ретінде қолданады.
Кеңейтілген фильтр (Расширенный фильтр).
Данные->Фильтр->Расширенный фильтр командасы кестедегі мәліметтердің
арасынан бірнеше шарттарды қанағаттандыра алатындай мәліметтерді анықтап
бере
алады.
Ке
ңейтілген
фильтрді қолданғанда
шарттардың
немесе
фильтрациялау критерийлерінің екі түрі қарастырылған:
1) Салыстыру критерийлері (Критерий сравнения);
2) Есептелетін критерий (Вычисляемый критерий).
Кеңейтілген фильтрді қолдану екі кезеңді қамтиды:
1-Кезең - фильтрациялау критерийлерін құру;
2-Кезең -кесте жолдарын немесе жазбаларды фильтрациялау.
Жаттығу жұмыстары:
1-жаттығу. Мәліметтерді сұрыптау.
1.
Өз бумаңызда Лаб_11_Ex жұмыс кітабын құрыңыз;
Жұмыс кітабының бірінші бетін (Лист1) Список деп өзгертіңіз, 11.1- кестедегі
мәліметтерді енгізіңіз: Бағандардың атын өзгертіңіз, жолдардағы мәліметтерді
енгізуде Данные ->Форма командасын пайдаланыңыз.
11.1- кесте
2.
Кестедегі мәліметтерді Пәннің коды бағаны бойынша өсу ретімен
сұрыптаңыз, ол үшін :
"
Курсорды
кестенің
сұрыпталатын
облысына
апарып,
Да
нные?
Сортировка командасы орындалады;
"
Пайда болған Сортировка диапазона диалогтық терезесіндегі тізімдерден
Пәннің коды бағаны көрсетіліп, по возрастанию категориясы таңдалынады.
Топты
ң
номері
Сын.
кітап.
номері
Пәннің
коды
Оқытуш
. Таб. №
Сабақ
түрі
Күн
і
Баға
133
11
П1
А1
Л.
12.1
2.04
4
133
12
П2
А2
Пр.
25.1
2.04
4
133
13
П1
А3
Л.
12.1
2.04
5
133
14
П2
А1
Пр.
20.1
2.04
2
133
15
П1
А2
Л.
12.1
2.04
3
133
16
П2
А1
Л.
25.1
2.04
4
133
17
П1
А2
Пр.
12.1
2.04
5
18
3.
Өсу реті бойынша сұрыптауды, кестенің үш бағаны бойынша жасаңыз:
Топтың номері, Пәннің коды, Оқытуш. Таб. № , ол үшін курсорды кестенің
сұрыпталатын облысына апарып, Данные? Сортировка командасы орындалады,
пайда болған Сортировка диапазона диалогтық терезесіндегі:
"
Сортировать по бөлімінде - Топтың номері бағаны, по возрастанию
категориясы;
"
Затем по бөлімінде - Пәннің коды бағаны, по возрастанию категориясы;
"
Последнюю очередь бөлімінде - Оқытуш.Таб.№ бағаны, по возрастанию
категориясы таңдалынады да, орындауға жіберіледі.
Бекіту сұрақтары:
1.
Мәліметтер қоры деген не?
2.
Мәліметтерді сұрыптау не үшін қажет?
3.
Фильтрацияның қандай түрлері бар?
4.
Сұрыптау мен фильтрациялаудың айрмашылығы неде?
5.
Кеңейтілген фильтр қалай орындалады?
Оқушылар еңбегін бағалау:
Үй тапсырмасы:
Оқып келу
19
Тақырыбы:
Практикалық сабақ
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік:
Оқушыларға мәліметтерді сұрыптау және фильтрациялау
мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрету.
ә) Тәрбиелік:
Оқушыларға мәліметтерді сұрыптау және фильтрациялау
мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрете отырып, оларды EXCEL-мен жұмыс
жасау барысында ұқыптылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу.
б) Дамытушылық:
EXCEL кестелік процессоры жайлы білімдерін тереңдету,
ой-өрісін дамыту, көру және есте сақтау
Сабақ түрі:
Практикум элементтерінің көмегімен демонстрациялар, баяндау
арқылы түсіндіру.
Сабақта қолданылатын
көрнекті құралдар:
интерактивті
та
қта,
компьютерлер.
Сабақтың өту барысы:
І.
Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ.Үйге берілген тапсырманы тексеру
.
1.
Мәліметтер қоры деген не?
2.
Мәліметтерді сұрыптау не үшін қажет?
3.
Фильтрацияның қандай түрлері бар?
4.
Сұрыптау мен фильтрациялаудың айрмашылығы неде?
5.
Кеңейтілген фильтр қалай орындалады?
Практикалық тапсырмалар:
1-жаттығу.Мәліметтерді фильтрациялау.
1.
Жұмыс кітабының екінші бетін (Лист2) Автофильтр деп өзгертіңіз. Список
деп аталатын беттегі мәліметтерді (11.1- кесте) Автофильтрбетіне көшіріңіз.
2.
Осы берілген кестеден
: “А1” оқытушыға, “Л” түрдегі сабақты “4”,
“5”бағаларының біріне тапсырғандар жөнінде мәлімет алу керек, ол үшін:
Автофильтрацияқолданылады,
курсорды
кестенің
фильтрацияланатын
облысына апарып, Данные->Фильтр->Автофильтркомандасы орындалады.
Оқытуш.Таб.№
бағанындағы
белгісіне шертіледі, пайда болған тізімнен
А1таңдалынады
;
Сабақ
түрібағанындағы
тізімнен
Л.таңдалынады
да,со
ңынан
Бағабағанындағы тізімнен Условие
…таңдалынып, шыққан терезеде, келесі
шарт: >3жазылады, яғни Большетаңдалынады, сол жағына3жазылады.
Нәтижені қараңыз.
3.
Кестедегі мәліметтерді бастапқы қалпына келтіру үшін автофильтрацияны
алып
тастаңыз,
ол үшін
әрбір
бағандағы
фильтрация
бе
лгісіне
шертіп,пайда болған тізімнен Всетаңдалынады.
4.
Кестеден : “ 133” топтағы “ П1” пәнінен емтиханды “3”, “4” тапсырғандар
туралы мәліметтер алыңыз.
5.
Автофильтрацияны алып тастаңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |