Үлкен ағасы Энтонимен бірге үш жыл оқыды

Ф р э н с и с
Б э к о н
О р а н д а ғ а н д а р : Қ о ж а м б е р д і Д а н а , Қ о ж а т а й А й д о с
Те к с е р г е н : А қ ж о л о в а
Ә
л и я

Жоспар
•
1. Жеке өмірі
•
2. Парламенттегі қызметі
•
3. Мансап және ғылым
•
4. Философия және шығармалар
•
5. Ғылыми білім
•
6. Қорытынды
•
7. Пайдаланылған әдебиеттер
2

Жеке 
ө
мірі
Фрэнсис Бэкон– ағылшын философы, тарихшы, публицист, 
мемлекет қайраткері, эмпиризмнің негізін қалаушы және Ағылшын 
материализмі.
1573 жылы сәуірде ол Кембридждегі Тринити колледжіне түсіп, 
үлкен ағасы Энтонимен бірге үш жыл оқыды; олардың жеке ұстазы 
Кентерберидің болашақ архиепископы доктор Джон Уитгифт болды. 
3

4
Фрэнсистің балалық шағы туралы өте аз мәлімет бар; Оның денсаулығы жақсы 
болмады және негізінен үйде оқыды, оның атмосферасы «үлкен саясаттың» 
интригалары туралы әңгімелерге толы болды. Бала кезінен жеке істердің мемлекеттік 
мәселелермен үйлесуі Френсистің өмір салтын ерекшелендірді, бұл А.И.Герценге атап 
өтуге мүмкіндік берді: «Бэкон өзінің ақыл-ойын қоғамдық істермен тазартты, ол 
көпшілік алдында ойлауды үйренді».

5
Парламенттегі қызметі
Б э к о н 1 5 8 1 ж ы л д а н б а с т а п Л о р д т а р п а л а т а с ы н а с а й л а н ғ а н ғ а д е й і н Қ а у ы м д а р
п а л а т а с ы н д а ү з д і к с і з о т ы р д ы . 1 5 8 1 ж ы л ы Ф р а н ц и с к т і ң қ а т ы с у ы м е н
п а р л а м е н т т і ң б і р і н ш і с е с с и я с ы ө т т і . О л с о л ж е р д е Б о с с и н с а й л а у о к р у г і н е н
қ о с ы м ш а с а й л а у а р қ ы л ы ж ә н е , с ө з с і з , қ ұ д а с ы н ы ң к ө м е г і м е н ө з о р н ы н ж е ң і п
а л д ы . То л ы қ м е р з і м г е о т ы р м а д ы ; п а р л а м е н т т і к ж у р н а л д а р д а Б э к о н н ы ң с о л
к е з е ң д е г і қ ы з м е т і т у р а л ы а й т ы л м а д ы . 1 5 8 4 ж ы л ы 9 ж е л т о қ с а н д а Б э к о н
п а р л а м е н т п а л а т а л а р ы н а қ а т ы с т ы з а ң ж о б а с ы б о й ы н ш а с ө з с ө й л е д і , с о н ы м е н
қ а т а р а қ п а р а т б е р у ш і л е р к о м и т е т і н е т а ғ а й ы н д а л д ы . П а р л а м е н т т е г і ү ш і н ш і
м е р з і м і н д е , 1 5 8 6 ж ы л ы 3 қ а р а ш а д а Б э к о н Ш о тл а н д и я п а т ш а й ы м ы М э р и д і
ж а з а л а уд ы ж а қ т а д ы ж ә н е 4 қ а р а ш а д а о н ы с о т т а у т у р а л ы п е т и ц и я н ы ә з і р л е у
ж ө н і н д е г і к о м и т е т к е қ а т ы с т ы .

Мансап ж
ә
не ғылыми қызмет
•
1 5 8 6 ж ы л ы Б э ко н за ң г е р лік ко р п о р ац ия н ың б р и г а д и рі б о л д ы - Б е н ч е р , о н ы ң а ғ а с ы
Уи л ь я м С е с и л д ің , б а р о н Бу р гл и д ің к ө м е г ін ің а р қ а с ын д а. Бұ д ан ке й ін о н ы ң
тө те н ше ко р о л ь д ің за ң г е р і б о л ы п та ғ а й ы н д ал у ы ( б ір а қ б ұ л л ау а зы м ж а л а қ ы м ен 
қ а м та м а с ыз е тіл м е г е н ) ж ә н е 1 5 8 9 ж ы л ы Б э ко н Ж ұ л д ы з п а л ата с ы н ы ң тір кеу шіс і 
л ау а зы м ы н а к а н д и д ат р е тін д е тір ке л д і.
•
1 5 8 0 ж ы л д а р д ы ң а я ғ ы н д а Б э ко н 2 - ші Э с с е кс г р а ф ы ( н е м е с е ж а й ғ а н а Э с с е кс г р а ф ы )
Ро б е р т Де ве р ю с п ен ке зд е с ті, о л ү шін ф и л о с офты ң а ғ а с ы Э н то н и х атшы б о л ы п
қ ы зм е т е тті. Қ а р ы м - қ аты н ас б а с та л а д ы , о л а р « д о с ты қ - п атр о наж » ф о р м ул ас ы ме н 
с и п атта л у ы м ү м к ін , б а с қ а ша а й тқ а н д а , г р а ф , п атша й ы м н ы ң с ү й ік тіл е р ін ің б ір і 
б о л а о ты р ы п , за ң г е р -ф ил о со фты ң м е ц е н аты н а а й н а л а д ы : о л о н ы ө з ө м ір ін д е
н а с и х аттау ғ а ты р ы с а д ы . м а н с а п , о с ы ү шін ө зін ің б а р л ы қ ы қ п а л ы н п а й д а л ан ад ы . 
6

Философия ж
ә
не шығармалар
•
О ны ң ең бек тер і к ө бі несе Б э к о н әд і сі д еп а та л а ты н 
ғ ы л ы м и і зд ені сті ң и нд у к тивті әд і стем есі ні ң негі зі
ж әне та ны м а л д ығ ы бо л ы п та бы л а д ы . Инд у к ция
бі л і м д і қо р ш а ғ а н әл емнен э к сп ер имент, ба қы л а у 
ж әне ги п о теза ла рды тек сер у а р қы л ы а л а д ы , а л
тү сі нд і р уд ен ем ес, м ы са л ы , А р и сто тел ьді ң к ө не 
м әті нд ер і н, Ө з за м а ны ны ң к о нтек сті нде м ұ нд а й
әд і стерд і а л х и м иктер қо л д а нғ ан.
7

Ғылыми білім
8
Бэкон бойынша ғылыми білім индукция мен 
экспериментке негізделуі керек. Индукция толық 
(
мінсіз
) 
немесе толық емес болуы мүмкін. Толық 
индукция қарастырылып отырған тәжірибедегі
объектінің кез келген қасиетінің жүйелі түрде
қайталануы мен сарқылуын білдіреді
. 
Индуктивті
жалпылау барлық ұқсас жағдайларда солай болады
деген болжамнан басталады
. 

Қорытынды
9
Бэкон философиясы кейінгі Қайта өрлеу дәуірінің ғылыми және мәдени өрлеу 
атмосферасында дамып, одан кейінгі философиялық дамудың тұтас бір дәуіріне 
әсер етті. Схоластикалық метафизиканың сақталып келе жатқан элементтеріне 
және кейбір ғылыми идеялар мен жаңалықтарға (ең алдымен Коперник) дұрыс 
баға берілмегеніне қарамастан, Бэкон жаңа ғылымның ұмтылысын анық 
білдірді. Одан жаңа заман философиясындағы материалистік дәстүр және 
кейінірек «ғылым философиясы» деген атау алған зерттеу бағыты бастау алады, 
ал утопиялық «Сүлеймен үйі» қандай да бір түрде еуропалық ғылыми қоғамдар 
мен академиялардың прототипіне айналды.

10
Ә
дебиеттер тізімі
https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD,_%D0%A4%D1%80
%D1%8D%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81
https://iphlib.ru/library/collection/newphilenc/document/HASH017fd3ecfe8ab6bfa9321f7f
http://www.physchem.chimfak.sfedu.ru/Source/History/Persones/Bacon_F.html