O cip ece Шоканмен 6ipre окыган
Г.Потанинге кеб1рек жугшш отырган. Оныц «орысша окыган казакта ец ест1 ютап калдырган -
осы Шокан». «Шокан ез журтын ете суюни едь Колынан келсе, казакка жаксылык кылу, казак
халкыныц келешеп ушш кызмет ету оныц бар максаты едь «Мен ец эуел1 казагымды жаксы
керемш, онан кешн бутш адамзатты жаксы керемш... Орыс казакты сабап жатса, мен казакка
болысамын. Егер орысты француз сабап жатса, менщ журепм орыс жагында» деупн едо> - деген
сездерш келт1ру аркылы Шоканныц адамдьщ галымдык болмысын аша тусен.
М.Дулатовтыц жекелеген калам кайраткерлер1 хакында жазган ецбектер1ьпц катарында
«Fабдолла Токаев» (1913, №9) пен «Эбубэир Ахметжанулы Диваев» (1915, №155) атты
таныстыру макалаларын да атап еткен лэз1м.
Алгашкысында ем1рден ерте кеткен татардыц атакты акыны Р.Токайдыц киындыкка толы
тагдыры, шыгармашьшыгы жайлы эцпмеленедь «Отк1р, терец магыналы елец1мен ногай
гылымына ез1н жастай таныткан Габдолланы... бшмейин жазу таныган ногай жок. Б1здщ
казак халкына маркум Ыбырай Кунанбаев калай курмета болса, Еабдолла эфенд1 ногайларга
да сондай едЬ> - деп кел1п, 6ip елец!н1ц мэтш1н берген.
«0бу Бэк1р Ахмеджан углы Диваев» казактыц ауыз эдебиетш жинап, зерттеуге айтарлык
тай улес коскан башкурт галымыныц 85 жыл толган курмет!не жазьшган. Этнограф, фольк-
лортанушы Э.Дибаевтыц шыгармашылыгына арналган макала кунарлы ойларга толы: «Тари-
хын жогапткан журт - жогалган журт» - дей келш, улт ем1ршдеп эдебиетоц улкен орны
на токталады. Б1зде сез enepi дамыгандыгы сонша - «макаласыз сез сейлемеген халыкпыз».
«BipaK
заман ет!п, зац езгерген сайын бурыцгы кымбат улт казынамызды сактамасак жогал-
тамыз» - децщ автор. Осы жолда казак халкына улкен ецбек свдрген Э.Дибаевты кошемезтейд!.
Оныц енбектер1н «Ертеп-хикаялар», «Мысалдар», «Тарихи кагаздар» деп жуйелеп, т1з1мш
келпрген. Осы газетте Э.Дибаев туралы Мустафа Шокайдыц макаласы да басылган.
Жиырмасыншы гасырдыц басындагы казак зиялыларыныц тек казак келемшде калып
коймай, туыскан турк1 халыктарына да кез салып отыргандыгы кер1нед1. Татар Р.Токай,
башкурт Э.Дибай, кьфым татары И.Гаспринский жайлы макалалар осыны ацгартады. Кейшнен
пантуришш атанган И.Гаспринский кайтыс болганда «Казак«газет
1
«Гаспринский офат» деген
атпен казанама жариялады. Онда Гаспринский « тур к руыныц улы
Kicici ед1. Т у р к уранды
халыктыц бэр1не б1рдей улт кез1мен карап, ол еш 6ipiMi3fli атасы баска, аты баска демед1.
Бэр1м1здщ жаксьшыгымызга