~50~
күміс тең құқықты ақша, қос металды валюта, онда екі металдан да кең көлемде
монеталар соғылып, айналыста шектеусіз қатар жүрген.
Монометаллизм
(«моно»
-
біреу) ақша ретінде тек алтынды пайдаланудан
шығады, қағаз жəне несиелік ақша оған еркін айырбасталған. Монометаллизм
-
жалпыға ортақ эквивалент рөлін бір ғана металл (не алтын, не күміс) атқаратын
ақша жүйесі. Алтын монометаллизмі алғаш рет Ұлыбританияда 1816 жылы,
Францияда 1876
-
78 жылы, Ресей мен Жапонияда 1897 жылы белгіленді, ал күміс
монометаллизмі Ресейде 1834
-
1852 жылы, Үндістанда 1852
-
1893 жылы
қолданды.
Монометализмнің үш түрі бар:
-
алтынмонеталық стандарт
(қалып)
-
1821 жылдан бастап, бірінші
дүниежүзілік соғысқа дейін: алтын монеталар айналымымен қатар жəне несиелік
ақшаны алтынға еркін айырбастаумен ерекшеленді;
-
алтын құймалық стандарт
(Англия жəне Франция
-
бірінші
дүниежүзілік соғыс) құн белгілерін алтынға айырбастау, егер де олар
стандарттық алтын құймасының бағасына сəйкес болғанда (мысалы, егер
портрет
-
картина бағасы бойынша 1 кг алтын құймаға сай болса, онда олар
айырбасталатын болған);
-
алтындевиздік стандарт
(ХХ ғасырдың 20
-
30 жылдарына дейін)
банкноттарды шетел валютасына (девиздер), ұсақты алтынға айырбастауды
ескерді.
1929-
1933 жылдары дағдарыстан кейін банкнотты алтынға еркін
айырбастау тоқтатылды да, монеметаллизм дəуірі аяқталды.
1930 жылдан бастап
Достарыңызбен бөлісу: