Жа ну ар лар мен адам ның ай ты сы

100
Ие сі:
Не ғып жүр сің, қу жал ғыз, шо лақ си ыр,
Си ыры мен Ай тақ тың бол дың үй ір.
Үй ма ңын да кө де ні жұ лып жемей,
Сен шо лақ қа бір сой қан бол ды биыл.
Си ыр:
Мей ірім сіз адам сың тас тан қат ты,
Сү мең де тіп арыт тың кер жор ға ат ты.
Үй қа сын да кө де нің түк дә мі жоқ,
Көл жа ға лай қа мыс тың тү бі тәт ті.
Хал қы мыз тек төрт тү лік мал ды өсі ріп, со ны тір ші лік тің ті ре гі 
етіп қа на қой ған жоқ, аң ау лау ды да кә сіп ет кен. Аң ның етін, 
те рі сін, жү нін ке ре гі не жа рат қан. Ау ыз әде бие тін де төрт тү лік 
мал дан бас қа адам ның аң дар мен де ай ты сы кез де се ді. Мы са лы:
«Бір кү ні Ша шу бай апан ға қақ пан құ рып, бір қас қыр ұс тай ды. 
Қас қыр ды өл тір мей тұ рып, қас қыр мен ай тыса ды.
Ша шу бай:
Қа се ке, аман сыз ба, жақ сы күй де?
Көз қы за рт пай қо нақ бол біз дің үй ге,
Бас бе рем, ба лық бе рем той ғы за мын,
Той ма саң тау ық, қо ян сой ғы за мын,
Көр ме ген ді кө ре сің қы зық дү ние.
ас ыр:
Қақ пан са лып ұс тат тың ая ғым ды,
Қақ пан шот қыс ты рып ап тая ғың ды,
Со ңы ма тү сіп ал дың сау ыс қан дай.
Әке ңіз Қо ше кең ді өл тір гем жоқ,
Мой ның ды бір-ақ бұ рап со ғар едім,
Ая ғым ісіп кет ті, амал бар ма-ай!»
Бұл ай тыс тар ха лық тың тұр мыс-тір ші лі гі нен, өмір ге де ген 
көз қа ра сы нан, ше шуін тап па ған мә се ле ле рі нен ха бар дар ете ді.
Жұм бақ ай ты с. Қа зақ хал қы ның тұр мыс-тір ші лі гі не, әдет-
сал ты на бай ла ныс ты ту ған ай тыс өлең де рі нің бір тү рі – жұм бақ 
ай ты с. Бұл ай тыс та ой ын- сау ық үс тін де, көп ші лік тің жи нал ған 
же рін де ай ты ла тын бол ған. Жұм бақ ай ты с тап қыр лық пен зе-
рек тік ке құ рыл ған дық тан, ай тыс өлең де рі нің ішін де ең бір қи ын 

жүктеу/скачать 9,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: