435
Зерттеу әдістері
Сұрастыру анықтауға мүмкіндік береді:
лимфа түйіндерінің көмелімінің ұлғайғандығын;
лимфа түйіндерінде ауырсынудың және қызарудың болуын;
келтірілген шағымдардың бұрыннан болғандығы;
осы
шағымдардың
пайда
болуының
алдындағы
себептер
(инфекциялар және өзгеде ықпал етуші факторлар);
ілеспе жағдайлар (безгектің болуы, салмақ тастау, интоксикациялық
симптомдар және т.б.).
Қарастыру мүмкіндік береді:
лимфа түйіндерінің айқын ұлғайғандығын;
қабыну белгілері - терінің гиперемиясы және шел май қабатының
лимфа үйіндерінің үстінен ісіктің пайда болғандығын көруге мүмкіндік
береді.
Пальпация лимфа түйіндерінің өзгергендігін бағалауға мүмкіндік
береді.
Лимфа түйіндерінің өлшемі. Нормада лимфа түйіндерінң диаметрі 0,3
- 0,5 см тең. Лимфа түйіндерінң ұлғаюының 6 дәрежесі:
І дәреже - лимфа түйіні тары дәні көлеміндей;
ІІ дәреже - жасымық көлеміндей;
ІІІ дәреже - бұршақ көлеміндей;
IV дәреже - фасоль көлеміндей;
V дәреже - орман жаңғағымен бірдей;
VI дәреже - көгершін жұмыртқасының көлеміндей.
Лимфа түйіндерінің ұлғаюы симметриялық, жайылған немесе
шектелген болуы мүмкін.
Лимфа түйіндерінің саны. Егер пальпация кезінде бір жерде үштен
көп болмаса онда оны бір лимфа түйіні, ал үштен көп болса - көп
Лимфа түйінінің консистенциясы. Лимфа түйіндері консистенциясына
байланысты:
жұмсақ;
эластикалық;
тығыз.
Қалыпты жағдайда лимфа түйіндері жұмсақ эластикалық болады.
Қозғалғыштығы - қалыпты жағдайда лимфа түйіндері қозғалғыш
келеді.
436
Қалыпты жағдайда лимфа түйіндері мен тері қабаттары ісінби
көрші ұлпалар мен тығыз жанаспайды.
Сезімталдық
пен
ауырсыну.
Қалыпты
жағдайда
түйіндер
ұлғаймайды және ауырсыну байқалмайды.
Лимфа түйіндерінің пальпациясы
Шүйде сүйегіндегі лимфа түіндері. Қолдың саусақтарын бастың
артқы
жағына
саусақтармен
жанастырып
орналастырады,
шүйде
сүйегіндегі томпақтарға тигізеді, содан соң шүйде сүйегінің бетін сипап
сезеді. Сау балаларда қалыпты жағдайда шүйде сүйегіне пальпацияда
сезілмейді.
Құлақ маңындағы лимфа түйіндер. Емізік тәрізді өсіндінің жанын,
құлақ мағын және құлақ кіре берісін сипап сезеді. Сау балалаларда
қалыпты жағдайда пальпацияда сезілмейді.
Жақ асты лимфа түйіндері. Баланың басын жайлап төменге түсіреді.
Әдетте бұл лимфа түйіндері жақсы палтпацияланады,сондықтан қолға
төмпешік ретінде сезіліп тұрады, кішкентай түйін ретінде.
Иек лимфа түйіндері. Иек ортасы сызығынан пальпация жасайды.
Мойын алды лимфа түйіндері. Қолды жылжыту арқылы алдыңғы-
кеуде-бұғана-емізік тәрізді бұлшық етінің жоғарғы мойын үшбұрышына
пальпация жасайды.
437
Мойын арты лимфа түйіндері. Артқы-кеуде-бұғана-емізік тәрізді
бұлшық етінің төменгі мойын үшбұрышы.
Бұғана үсті лимфа түйіндері. Бұғана үсті шұңқырына пальпация
жасайды. Қалыпты да пальпацияға сезілмейді.
Бұғана астыі лимфа түйіндері. Бұғана асты шұңқырына пальпация
жасайды. Қалыпты да пальпацияға сезілмейді.
Қолтық асты лимфа түйіндері. Баладан қолын екі жаққа созуын
сұрайды. Зерттеуші қолын қолтық астының түйініне терең еңгізіп, баладан
қолын төмен түсіруін өтінеді. Бүл лимфа түйіндерінің тобы қалыптыда
пальпацияға сезілмейді.
Торакальды лимфа түйіндері. Алдыңғы кеуде аралықта үлкен кеуде
бұлшық етінің қырына пальпация жасалады. Қалыпты да пальпацияға
сезілмейді.
438
Шынтақ лимфа түйіндері. Баланың қолын сәл-ғана майыстырады, тік
үшбұрыш сияқты, екібасты бұлшық еттің науашасына пальпация жасайды.
Қалыпты да пальпацияға сезілмейді.
Шап өзегінің лимфа түйіндері. Шап өзегінің байламымен пальпация
жасайды. Қалыпты да пальпацияға сезілмейді.
Тізе асты лимфа түйіндері. Тізе асты шұңқырына пальп Қалыпты да
пальпацияға сезілмейді. Пальпация жасайды,аяқ сәл иілген болу керек.
Сау балаларда әдетте үштен кем лимфа түйіндеріне пальпация
жасалады.қалыпты да келесі лимфа түйіндері пальпацияға сезілмейді:
-иек асты
-бұғана үсті
-бұғана асты
|