Эмбриология



Pdf көрінісі
бет15/279
Дата15.11.2023
өлшемі74,12 Mb.
#123696
түріОқулық
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   279
Байланысты:
Афанасьев

Жасушалық гибридтер. 
Әр түрлі типті екі жасушаның бірігуінің нәтижесінде 
гетерокарион — екі ядросы бар жасуша пайда болады. Гетерокарионды жасау 
үшін жасушалардын суспензиясын полиэтиленгликолмен немесе белсенділігі 
жойылған вирустармен, олардын плазмолеммаларын закымдау максатында, 
өндейді, осыдан кейін жасушалар бірігуге кабілетті болады. Мысалы, тауыктын 
эритроцитінін активті емес ядросын тін культурасында өсіп жаткан баска жа- 
сушамен біріктіріп, оның цитоплазмасына ауыстырса, ол белсенді бола ба- 
стайды (РНК, синтезі, ДНК репликациясы). Гетерокарион митозға кабілепі, 
сондыктан гибридті жасуша пайда болады. Гетерокарионның ядросынын 
кабығы ыдырайды да, олардың хромосомалары бір үлкен ядрода бірігеді.
Гибридті жасушаларды клондау гибридті жасушалар тізбегінің пайда бо- 
луына әкеледі, оны геномды зерттеу үшін колданады. Мысалы, «тышкан- 
адам» гибридті жасушалык тізбекте адамнын 11 хромосомасының инсулиннін 
синтезіндегі орыны аныкталды.
Гибридомалар. 
Гибридомалардың жасушалык тізбегі моноклоналды 
антиденелерді алу үшін колданылады. Антиденелер иммунизация барысында 
В-лимфоциттерден пайда болған плазмоциттерде өндіріледі. Антиденелердің 
накты түрлерін тышкандарды белгілі антигендермен иммунизациялау жо- 
лымен алады. Егер осындай иммунизацияланған лимфоциттерді клондаса, 
біртекті антиденелердің көп мөлшерін алуға болады. Бірак, В-лимфоциттердің 
культурадағы өмір сүру уакыты шектеулі. Сондыктан олардың «ажалсыз» ісік 
жасушаларымен косылуын жүргізеді (В-лимфомалар). Нәтижесінде гибри­
домалар түзеледі (геномы екі әр түрлі жасушадан алынған гибрид-жасуша; 
ома — ісіктердің атауларындағы жалғау). Мұндай гибридомалар культура­
да ұзак уакыт көбеюге және антиденелердін накты түрін өндіруге кабілетті. 
Гибридоманын әрбір клоны моноклоналдык антиденелердін көзі болып та- 
былады. Антидененін осы түрінін барлык молекулалары антигендерді бай- 
ланыстыруда бірдей айрыкшылыкка ие болады. Жасушада болатын кез 
келген нәруызға карсы моноклоналды антиденелерді алуға болады және 
оларды жасушада нәруыздардын орналасатын жерін аныктауға, сондай-ак 
нәруызды коспалардан ажыратуға (нәруыздарды тазалау) колдануға да бола­
ды, ал бүл нәруыздың кұрылымы мен кызметін зерттеуге мүмкіндік береді. 
Моноклоналды антиденелерді гендерді клондау технологиясында да пайда- 
ланады. Антиденелерді әр түрлі молекулалардын кызметтерін зерттеу үшін


2.4. Жасушалардың және тіндердің химиялық қүрамын және метаболизмін зерттеу әдістері
35
де колдануға болады, ол үшін жіңішке шыны тамызғыштың көмегімен олар- 
ды жасушаның цитоплазмасына тікелей енгізеді. Мысалы, миозинге карсы 
антиденені теңіз кірпісінің ұрықтанған жұмыртка жасушаның цитоплазмасы­
на енгізу цитоплазманың бөлінуін токтатады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   279




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет