Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of


Ү ғы м д а р д ы ң қоры ты нды сы



Pdf көрінісі
бет125/274
Дата20.11.2023
өлшемі35,41 Mb.
#124949
түріБағдарламасы
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   274
Ү ғы м д а р д ы ң қоры ты нды сы
Элеуметтену түрлері
Түрлері
А н ы қтам асы
М ы салы
А лгаш қы
эл еу м еттен у
Ерте бала кездегі 
элеуметтену
Тиффанидің әкесі жоқ, анасы 
гана бар. Анасы оны қүш ақтап, 
онымен ж иі сөйлеседі, сөйтіп, 
оның бойында тілдік және 
әлеуметтік қарым-қатынастар 
негізін қалыптастырады, сондай- 
ақ ата-анасыны ң біреуі ғана бар 
отбасын әдеттегі отбасы регінде 
қабылдауға үйретеді.
А лды н ал а 
элеу м еттен у
Болашақтаты 
әлеуметтік ж ағдайларға 
дайы ндайты н 
элеуметтену
М ануэльдің ата-анасы оған 
ой ы н ш ы қ м ед иц и налы қ 
құралдар ж ин ағы н сатып әперді, 
енді ол дәрігер болып ойнап жұр.
Кәсіби
эл еу м еттен у
Кәсіби қүндылы қтарға, 
мінез-қүлықтарта 
және дағдыларға 
әлеуметтендіру
Джодидің оқытуш ысы оған сот 
істерін галдауды үйретті, енді ол 
ж ұмыс орнында курстастарымен 
бөсекелесе алады.
Қ айта
эл еу м еттен у
Көбіне еріксіз түрде 
болатын, бұрын 
үйренген құнды лы қтар 
мен мінез-қүлы қты
басқасына алмасты ру 
арқы лы элеуметтену
Судья Маркке өз эмоцияларын 
басқару курсы нан өтуді 
бұйырады.


ӘЛЕУМЕТТЕНУ
107
Назар
аударыңыз
ЖАҺАНДЫҚ КӨЗҚАРАС
Жапония мен АҚШ-
тағы мектепке дейінгі
әлеуметтену
Қ
үндылықтары мен дәстүрлері әр 
ітүрлі әрбір мәдениет өз ұрпақтарын 
да түрліше әлеуметтендіреді. Мысалы, 
жапон және Америка балабақшаларын 
салыстырайық (Small, 2001:129-132).
Жапон мәдениетінің басты құн- 
дылығы - ортақ мақсатты кездейтін, 
біртүтас, біртекті үлтқа тән сана. Осы- 
ны ескере отырып, Жапония балабақ- 
шалары мемлекетке багынады. үқсас 
мүмкіндіктерге ие бола отырып, жыл- 
дар бойы өзгермеген бірыңғай оқу бағ- 
дарламаларын қолданады. Осылайша, 
мемлекет балалардың бәрі бірдей қун- 
дылықтарға ие болуын және олардың 
барлығы оңтайлы әлеуметтеніп, кейін- 
гі өмірінде табысқа жету үшін қажет 
ресурстарға тең дәрежеде қол жеткіэе 
алуын қамтамасыэ етеді.
Керісінше, америкалық мәдениет 
жеке түлғалардың штат алдындағы 
жеке қүқы қтары н бағалайды және
штаттың үкіметке қатысты қүқықтары н 
сақтайды. Нәтижесінде, жас балаларды 
оқытудағы үлкен айырмашылықтар ес- 
керіліп, тіпті балаларын өз бетімен оқы- 
туды таңдаған ата-аналарға субсидия 
беріледі.
Жапон мәдениетінің тағы бір бас­
ты қүндылығы - ынты мақтасты ққа 
және жеке адамның жетістігіне Кара­
ганда топты қ жетістіктерге ерекше 
назар аударады. Ересек жапондардың 
өз жүмыс топтарының жеңісін мақтан 
түтуы және кішіпейілдікпен өз жетістік- 
гері мен үлестерін елеусіз қалдыруы үй 
реншікті нәрсеге айналған. Сол сияқты, 
Жапониядағы үлтты қ мектепке дейінгі 
білім беру бағдарламалары жеке же- 
тістіктерге қарағанда бірлесіп жүмыс 
жасауға ынталандырады. Тәрбиешілер 
балалармен «топтық сана» қалыптас- 
тыруды көздеп сзйлеседі. Тәрбиешілер 
балалардың топты қ санасын қалыптас 
тыратын ойындарды, әндерді және бас­
ка әрекеттерді қолдану арқылы бірлесе 
жүмы с істеуге үйретеді. Балаларды әр- 
қашан өз іс әрекеттерінің басқаларға
қалай эсер ететінін естен шығармауға 
баулиды. Тәрбиешілер балалардың те- 
pic қы лықтары меь қателерін бетіне 
баспай, топқа, яғни қолайлы мінез-қү 
лыкортасы на қайта бейімдейді. Қүрама 
Штаттарда, керісінше, балабақшалар 
әу бастэн-ак бүлдіршіндердің санасына 
өз қабілеті мен мүмкіндіктерінің арқа- 
сында ж е тістікке жете алатынын сіңіріп, 
жеке жетістіктерімен мақтануға ынта­
ландырады. Тәрбиешілер балаларды 
табысқа жеткенде мақтау арқылы, ал 
теріс қылықтары үшін түзету жүмыс- 
тарын ж үр гізу не жазалау арқылы 
ж етістіктерге жетелейді. Топта қиын- 
д ы қ тудыратын балалардың бзр екені 
әны қталған жағдайда оларды тез арада 
топтан оқшаулау туралы шешім қабыл- 
дайды. Оларды топта қалдыруға тырыс- 
пайды, себебі оқшаулау жаксы шешім 
деп есептеледі.
Қорыта келгенде, Америка және 
жапон балабақшаларындағы әлеумет- 
тену осы екі елдің мәдени қүндылық 
тарын көрсете отырып, оны нығайтуды 
көздейді.
деу мен ағаш өңдеу құралдарын пайдалануды үйрену үшін арна- 
йы курстарда оқуға мәжбүр болды. Қазір ұлдар аспаздық курстар- 
да оқи алады, ал қыздар ағаш ұстасы болып істей береді. Алайда 
жастардың үй шаруашылығындағы жұмыстары, қосалқы жұмыс 
орындары мен еріктілер тобындағы жұмыстары әлі де болса дәстүр- 
лі бағыт бойынша бөлініп келеді. Ұлдар үй шаруасына кейде септі- 
гін тигізсе де көбінесе тамақ пісіру, үй жинау және бауырларына 
қарау сияқты жұмыстар қыздардан талап етіледі (Lee, Schneider, &
Waite, 2003). Егер ұл бала үй шаруасына араласса көгал қырқу не- 
месе машина жуу сияқты «жігіттің» жүмыстарын жасауы мүмкін.
Сол сияқты қыздар, көбінесе киім дүкендерінде, ал ұлдар техника 
дүкендерінде жұмыс істейді. Осылайша, қыздар мен ұлдар отбасы- 
лық өмірге және ересек адамдар ретінде болашақ жұмыс орында- 
рына дайындалады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   274




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет