Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы
жүктеу/скачать 4,57 Mb. Pdf көрінісі
|
OKU SAUAT 2019 (1)-1
| 7.
Мәтін мазмұны бойынша тұжырымдардың дұрысы 1. Қозыбасы -- Жамбыл тауындағы шоқы 2. Қазақ хандығы XV гасырда қалыптасты 3. Қазақ халкының негізін туркі-оғыз текті ұлыстар кұрады A) Тек екінші B) Үшеуі де дұрыс C) Екінші мен үшінші Д) Бірінші мен екінші Е) Бірінші мен үшінші 8. Мәтінде жауабы жоқ сұрақты табыңыз A) Қазақ хандыгының 550 жылдық мерейтойы кашан, қайда тойланды? B) «Козыбасы» атауының этимологиялық магынасы қандай? C) Қазақ хандығының құрылған жері туралы кімнің еңбегінде айтылган? Д) Алғашқы қазақ хандығын кімдер құрды? Е) Қазақ хандыгы қай ғасырда қалыптасқан мемлекет болып өмір сүрді? 9. Мәтіннің қазақ елінің жаңа атауға, жаңа статусқа ие болғандығы туралы айтылатын бөлігі А)5 B) 3 C) 4 Д)1 Е)2 10. Мәтін мазмұнының реттілігі 1. Жәнібек пен Керей сұлтандардың Әбілқайыр ханнан бөлінуі 2. Жаңа этнонимнің пайда болуы 3. Алғаш ту тіккен жер 4. Қозыбасы атауы A) 4, 2,1,3 B) 2,4, 3,1 C) 1.2,3,4 Д) 1,3,4, 2 Е) 3,4,2,1 11. Мәтівде кездесетін Баласағұн, Меркі, Суяб қалаларына байланысты нұсқаны көрсетініз A) Батыс Моғолстан, Шу, Талас өзендері бойында орналасқан. B) Мойынқұм ауданындағы Жамбыл тауында орналасқан. C) Батыс Түрік қағандығының саяси орталыгы болған. Д) Еуропа мен Азияның кез келген елімен тендесе алады. Е) Қозыбасы аймағында қоныстанған. 12. Мәтіннен 1 жэне 2-бөлігінің мазмұн жағынан сәйкестігін табыныз A) Ежелден казақ даласын мекендеп келе жатқан ұлыстар туралы сөз болады. B) «Қазақ» деген жаңа аттык тарих сахнасына шыккан кезі туралы айтылады. C) Қасиетті Мойынқұмнын тол тарихы туралы айтылады. Д) Қазақ хандығының алгаш құрылған жері туралы айтылады. Е) Қазақ хандығының Еуропа, Азия елдерімен тең түсе алатынын айтады. 23 4-мэтін 1. 1465-1470 жылдар - хамдыктың құрылған смес. ныгайған уақыты, халыктмц өз тэуелсіздігін жариялаган смсс, көрші жұрттарға біржола танылған мезгілі. Түпгеіі келгсндс, мүның бәрі қазақ тарихыныц бастауын мумкін болганынша кейіндсзу талабыныц бір көрінісі гана. Қазақ хандыгынын құрылуы женінде бірдсн-бір дерек «Тарих-и Рашнди» еңбсгіне сүйенетін болсак, Қазақ хандыгыныц негізін қалаушылар Ксрей меи Жэнібек хан Шибан эулетінен шыкқан Әбілқаныр ханмен жауласуынан ксйін оның билігінен бас тартып, Шу өзснініц бойындагы Қозыбасы дсйтін қоныста дербсс Қазақ хандығыныи туын котереді. Алғаиі туымыз тігілген Қозыбасы жері - ХГҰ- ХУ ғасыр басында өмір сүрген Моғолстан мемлскетінің батыс бөлігіндсгі аумақ. Қозыбасы атауының гүп мағынасы теңірегіндсгі жоталардан оқиіау тұрған қозынын басындай ғана жұмыр, аласа шоқы төбені білдірсе керек. 2. Қазақ хандыгы құрылганда алды.мен Керей ақ киізге отырғызылып, хан когсріліпті. Ксрейдіц нақты қан жылы кайтыс болғаны белгісіз. Одан соц Жэнібск хан эмір жұргізсді. Сірэ, қазақ жұртының Әбілқэйырды жсціп, біржола іргелснуі Жэнібск тұсында болса керек, жаңа хандықтын езіндік кұрылымы мен зац жүйесі дс осы Жэнібск заманында жонғе түскен сияқгы. Жэнібектін қазақ тарнхындаты айрықша түлга екендігінің бір белгісі - онын халық санасында эулиеге пара-пар, ақылды эрі эділстгі эмірші ретінде танылуы. Ол ұлтгық тарихымызда жай ғана Жэнібек хаи деп аталмайды, Әз-Жэнібск хан деп аталады. 3. Әз-Жэнібек - казак жұртының іргссін бекітіп, ордасын орнықтырған ұлы хан гана емес, сол халықгыц бар игілігіне ұнытқы болған асылы, ұлы эулеттің дс ІІСГІЭІН салушы. Қазақ Ордасынын кұдірстті эміршілері, қазақ халқының ұлы нсрзснттсрі Қасым хан. Хақ-ІІазар хан, Әз-Тэуке хан, Абылай хан, Кенесары хан, улы ғалымларымыз Шоқан, қайраткер Әлихан Бекейхаиовтар - осы эулне Әз-Жэнібек ханның тікслей ұрпақтары. 4. Тұғырлы көк байрагымызды аспанда желбіретіп ұстау снді келсшегі ке.мел, білімді болашақ ұриақтың еншісінде. Бүкіл дунис жұзі халықтары бұгінгі күнде қазақ халқын картадан ғана емес, оны жер байлыгы мен экоиоміпсасы дамыган алдынгы қатарлы мемлекеттердің санатынан коруі — Елбасымыздык корегсн саясатыныц жемісі. Сонау Қасым хан негіздеген «Қасым ханның қасқа жолы», «Есім ханнын ескі жолы» жэне Елбасы салған сындарлы сара жолмен жүріп кслс жатқан елімізде «Қазақстан - 2030» стратегиясының бүгінгі күнде мерзімінен бурыи ормндалуы, 2010 жылы ЕҚЫҰ-ға төрағалық етуі, Әлемдік діндер ұйымыиыц конферснциясыныц, 2010 жылы Қысқы Азнядз ойындарынын, ЕХРО-20І7 кермесінің отуі қазақ халқыныц дуние жузі алдындагы бірлігі жарасқан, толсрантгы мемлекст екенін дэлелдеді. 5. Мәцгілік Ел - елдіц біріктіруші күші, ешқашан таусылмас қуат көзі. Ол «Қазақстан- 2050» стрателіясының ғана смес, XXI гасырдағы Қазақстан мемлекетініц мызгымас идеялық тұғыры! Жана Қазақстандык патриотизм дегеніміздіц езі - Мзңгілік Ел! Ол - барша Қазақстан қогамынын осындай ұлы қундылыгы. Өткен тарихымызға тағзым да, бугінгі бақытымызга мақтаныш та, гүлденгсн келешеккс сенім де «Мэцгілік Ел» деген құдіретті уғымга сыйып тұр. жүктеу/скачать 4,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|