Қазақстан тарихы кафедрасы
Патша ӛкіметінің Қазақстандағы қоныс аудару саясаты
жүктеу/скачать 1,24 Mb. Pdf көрінісі
|
file185
- Бұл бет үшін навигация:
- 1886 және 1891 жж. реформалар.
| Патша ӛкіметінің Қазақстандағы қоныс аудару саясаты.
Ресейдегі крепостнойлық қҧқықтың жойылуы аграрлық мҽселені шеше алмады. Сондықтан да патша ҿкіметі елдегі ҽлеуметтік жағдайды реттеу жҽне Қазақстандағы отарлауды жалғастыру ҥшін қоныс аудару саясатын белсенді жҥргізді. Ҽскери казактардың қазақ жерін отарлауы орыс шаруаларын Қазақстанға қоныс аударуымен жалғастырылды. 60-жылдардың ІІ-ші жартысынан бастап қазақ жеріне Ресейден орыс шаруалары қоныс аудара бастады. Орыс жҽне украин шаруаларының қоныс аударуы 70-жылдары жоспарлы тҥрде жҥргізілсе, 80-жылдары ол жаппай сипат алды. 1868 жылы Жетісу облысының губернаторы Г.Колпаковский «Шаруалардың Жетісуға қоныс аударуының уақытша ережесіне » қол қояды. Бҧл ереже бойынша ҽрбір ер адамға 30 десятинадан жер бҿлініп, салықтардан босатылды жҽне шаруашылықтарын қалпына келтіру ҥшін 15 жылдық мерзімге 100 сом несие берілді. Ал кейіннен қоныс аудару жаппай сипат алғаннан соң қоныс аударушылардың жеңілдіктері қысқартылды. Ҽрбір ер адамға 10 десятинадан жер бҿлінді, олар салық пен міндеткерліктерден 3 жылға босатылды. Патша ҿкіметі 1889 жылы 13 шілдеде «Село тұрғындары мен мещандардың қазыналық жерлерге ӛз еркімен қоныс аудару туралы» арнаулы ереже бекітті. Бҧл ережеде жерді бекітіп берудің тиянақты мҿлшері белгіленген жоқ, жергілікті ҿкімет орындарына оны ҿз қалауынша белгілеуге ерік берілді. Қазақстанда шаруаларды қоныстандыру алдымен Ақмола, одан соң Жетісу, Семей, Орал, Торғай облыстарында жҥргізілді. Тек 1885 жылдан 1893 жылға дейін Ақмола облысының жергілікті халқынан 251779 десятина жер тартып алынып, 10940 халқы бар 24 жаңа село пайда болды. Қоныс аудару саясатының нҽтижесінде 1897 жылы жалпы тҧрғындардың арасында қазақтардың ҥлестік саны 67,7 пайызға тҿмендеді. 1886 және 1891 жж. реформалар. 1886 жылы 2 маусымда «Түркістан ӛлкесін басқару туралы ереже», 1891 жылы 25 наурызда «Ақмола, Семей,Жетісу, Орал және Торғай облыстарын басқару туралы ереже» қабылданды. Тҥркістан ҿлкесі жерінің қҧрамына Ферғана, Самарқанд, Сырдария облыстары кірді. Сырдария облысы Ҽмудария бҿлімінен жҽне Қазалы, Перовск, Шымкент, Ҽулиеата жҽне Ташкент аталған 5 уезден қҧралды. Ал Орынбор жҽне Батыс-Сібір генерал-губернаторлықтарының орнына орталығы Омбы болған Дала 65 генерал-губернаторлығы қҧрылды. Оның қҧрамына Ақмола, Семей, Орал, Торғай жҽне Жетісу облыстары кірді. 1897 жылы Жетісу облысы қайтадан Тҥркістан генерал-губернаторлығының қарауына берілді. жүктеу/скачать 1,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|