Төле би Әлібекұлы (1663-1756)—қазақтың қоғам қайрат-
кері, белгілі шешен, Тәуке ханның кеңесшісі, «Жеті жарғы»
әдет заңы авторларының бірі, ұлы жүздің аға биі. Ол жорық-
тарда, соғыста ерлігімен және елді ұйымдастырғыштық
қабілетімен де көзге түседі; оны Тәуке хан ұлы жүз ұлысына
аға би етіп тағайындайды. Төле би қазіргі Оңтүстік Қазақстан
облысы, Төле би ауданына қарасты Ақбұрхан—Орда қонған де-
ген жерде 93 жасында дүниеден қайтқан, денесі өзі он екі жыл
басқарған, көркейткен Ташкент қаласына, даңқты Бабұрдың
әкесі Юсуп ханның қатарына қойылған.
Фатима—Мұхаммед пайғамбардың қызы, төртінші ха-
лифа Әлидің әйелі, Хасен мен Хұсайынның анасы, мұсылман
әлемінде ерекше қадір тұтатын тұлға. Пайғамбар қаза болған-
да қасында болып, әкесін арулап көмген, аза тұтқан адал
перзенті де осы Фатима хазірет. Бұл кісі—тек халал жар, Ра-
сул Алланың қызы ретінде ғана емес, Әли қайтыс болғаннан
кейін мұсылмандардың басын қосуға, шариғат істерін одан
әрі дамытуға біраз еңбек сіңірген дін қайраткері. Фатима—
шииттердің діни хикаяларының ең басты қаһармандарының
бірі. Көптеген мұсылман елдерінде алақанды белгілейтін
ежелгі нысана «Фатиманың қолы» деген атақ алған. Оның небір
396
397
ҒЫЛЫМИ ҚОСЫМШАЛАР
үмітсіз ауруларға да ем қондырып, дәру дарытатын қасиеті бар
деп саналған.
Достарыңызбен бөлісу: |