Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12
химиялық қурамы мен физикалық қасиеттері
жүктеу/скачать 23,05 Mb. Pdf көрінісі
|
| химиялық қурамы мен физикалық қасиеттері.
Сүйек заты химиялық заттардың екі түрінен тұрады: органикалық заттар (V3) - негізінен оссеин және бейорганикалық заттар ( 7 3) - негізінен кальций түздары, әсіресе фосфорқышқылды ізбес (51,04%). Егер сүйекке қышқыл ерітінділерімен (азот, тұз және басқа) эсер етсек, ізбес түздары еріп кетеді де (decalcinato), ал органикалық зат ерімей қалып, бірақ жүмсақ және серпінді күйде сүйектің пішінін сақтайды. Егер сүйекті күйдіретін болсақ, онда органикалық зат жанып кетіп, ал бей- органикалық зат сақталып қалады, бірақ өте сынғыш түрде сүйектің 68 пішіні мен қаттылығын сак- тайды. Бейорганикалык жэне органикалык заттардың тірі сүйекте аралас болуы оган аса беріктік пен серпімділік касиет береді. Бүған сүйектің жасқа байланысты өзгеруі де дәлел болады. Жас балалардың сүйе- гінде оссеин көбірек болған- дықтан, олар өте иілгіш және көп сына бермейді. Керісінше, қартайғанда, сүйектің күра- мындағы органикалық және бейорганикалык заттардың ара- қатынасы өзгеріп, бейорганика лык заттар көбейгенде, сүйектің майысқақтығы кеміп, олар морт сынғыш келеді, соның нәтиже- сінде қарт кісілерде сүйектің сынуы жиі кездеседі. Лупамен немесе микро- скоптың шамалы үлкейтуімен көрінетін сүйектің құрылым- дық бірлігі остеон (32-сурет), яғни тамырлары мен нервтері бар орталық өзекті айнала сақиналы орналасқан сүйек табақшалары жүйесі болып табылады. Остеондар бір-біріне тығыз жабысып жатпайды, олардың арасы сүйек аралық табақшаларымен толтырылған. Остеондар жүйесіз емес, сүйекке түсетін функционалдық жүктемеге сәйкес орналасады: жілікті сүйектерде сүйектің ұзына бойына параллельді, кемікті сүйектерде - вертикалды білікке перпендикулярлы, бас сүйектің жалпак сүйегінде сүйек бетіне параллелді және сақиналы (радиалды) орналасады. Остеондар аралық жасушалармен бірге ішінен (эндост жагынан) сүйек табақшаларының ішкі қабатымен, ал сыртынан (периост жағынан) қоршайтын табақшалардың сыртқы қабатымен жабылған сүйек затының негізгі ортаңғы қабатын түзеді. Сыртқы кабатта сүйек қабынан сүйек затына тесіп өтетін ерекше жолдар арқылы келетін қан тамырлары бар. Мацерацияланған сүйекте көптеген жүктеу/скачать 23,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|