ЕТІСТІК
499
тыңдатқызба, сен тыңдатқырама.
Ал бұлардың
түбір емес екендігі өзінен өзі - түсінікті.
Сөйтіп, қазақ тіліндегі сөз таптары ны ң бірі
болып танылатын етістік өзіне тән белгілі м ағы -
на білдіре алатын, бірақ қазіргі кезде сол күйінде
қолданылмайты н түбір тұлға және неше түрлі
грамматикалық мағынаның тұлғалық көрсеткіш-
тері болып табылаты н ф ормаларды ң түрлену
жүйесінің бірлігінен тұрады. Етістік түбірдің грам-
матикалық сипатын айқындауда кездесетін пікір
ала-құлалы ғы немесе тіпті кейде оны ң мәніне
түсінбеушілік етістік категорияларының ерекше-
ліктерін анықтап, оларды жіктеуден де байқалып
жүр. Әдетте^етістіктің түбірден өзге формалары -
ның жүйесі мынадай грамматикалық категория-
лар ы ңғайы нда қаралады: 1) қимыл атауы кате-
гориясы; 2) салтгылық және сабақтылық катего-
риясы; 3) етіс категориясы; 4) болымдылық және
болымсы зды қ категориясы; 5) амалдың өту си-
паты категориясы ; 6) есім ш елер категори ясы ;
7) көсемшелер категориясы; 8) рай категориясы;
9) шақ категориясы; 10) жіктік, коптікж алғаула-
ры ны ң ш аққа қатысы. Кейбір терм индік айыр-
маш ылықтарды есептемегенде, бұл қазақ тілі
оқулықтары мен етістік жайында жазылған еңбек-
терге тән болып келеді.
Етістік тұлғалары ны ң жүйесін, оны ң грам-
м атикалы қ сипаттарын түсіну үшін етістіктің
сойлемде (сөйлеу процесінде) қолданылу ерек-
шеліктеріне назар аударайық. Ең алдымен, жоға-
рыда көрсетілгендей,
Достарыңызбен бөлісу: