9 арман пв баспасы
жүктеу/скачать 6,25 Mb. Pdf көрінісі
|
қазақ тілі 9 сынып
| 85
§2. Аза мат тар дың құ қық та ры мен бос тан дығы 1. Сұ рақ тар ға жау ап бе ріп, ойларыңмен бөлісің дер. 1. Адам құ қық та ры мен бос тан дығы туралы қан дай мә лі мет те р білесіңдер? 2. Тарихқа көз жүгіртіңдер. Қазақ хандары мен билері адам құ - қық тары мен бос тан ды ғына байланысты қандай заңдар шы - ғар ған? 2. Мәтінді сызбадағы мәліметпен толықтырып оқыңдар. Мәтінде көтерілген мәселеге оқырман ның қа рым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақта рын құ рас тырың дар. Адам құ қық та ры мен бос тан дығы (АҚБ) – же ке тұл ға ның әлем қау ым дас ты ғы мой ын дап, ха лы қа ра лық-құ қық тық құ- жат тар да бе кі тіл ген, әлеу мет тік жә не құ қық тық тұр ғы дан қам та ма сыз етіл ген, еш кім шек қой май тын не ме се ты йым са- ла ал май тын құ қық та ры мен бос тан дығы. Адам ның қан дай да бір игі лік тер ді ие ле нуін қам та ма сыз ете тін, өз ер кі мен іс- әре кет жа сауы на мүм кін дік бе ре тін мем ле кет пен бұ қа ра ара- қа ты на сы ның не гіз гі прин цип те рі АҚБ-ға жа та ды. Адам зат қо ға мын да бұл мә се ле ге ежел ден ба са на зар ау- да рыл ған. Мы са лы, Арис то тель адам құ қық та рын «та би ғи» жә не «шарт ты» деп екі ге бө ле ді. Ол адам ның та би ғи құ қық - та рын мем ле кет ор нат қан шарт ты құ қық тар дан жо ға ры қоя ды. Ор та ға сыр да өмір сүр ген ли бе ра лизм өкіл де рі – Т.Гоббс, Дж.Локк, Ш.Мон тес кье, Ж.Рус со, И.Кант, Т.Джеф фер сон, Т.Пейн жә не т.б. ой шыл дар адам құ қық та ры мен бос тан- дығына ба са на зар ау дар ды. Қа ғи да лар дың ең ма ңыз ды ла- ры ре тін де олар адам дар дың ер кін, қау іп сіз өмір сү ру ге, же- кемен шік ие ле ну ге тең құ қық та ры ның бо лу ын, ха лық би лік- тің не гіз гі ие сі екен ді гін, би лік тің тар мақ та лу ын, би лік тің ха лық мүд де сі не қыз мет етуі ке рек ті гін атап көр сет ті. Жү зе ге асы ры лу ор та сы на қа рай АҚБ бірнеше топқа жік- те ле ді. жүктеу/скачать 6,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|