к ір п ік ш ел і ө с ін д іл е р м е н к ір п ік н іе л і б а й л а м д а р ; 10 - о р т а л ы қ ш ұң к ы р ; 11 - к о р у ж ү й к е с і. Кірпікшелі дене бірыңғай салалы ет талшыктарынан тұрады. Ол
жиырылганда серпімді талшыктарды тарту үшін босаңсиды, осының
аркасында кез бұршагына кысым азаяды да, ол өзінің созылгыштык касиеті
салдарынан көбірек дөңестеу пішінді қабылдайды. Сөйтіп кірпікшелі еттерін
аккомодациялык бұлшықеттер деп айтуға болады. Олар көз қозғалтатын
парасимпатикалык жүйке талшықтарымен қамтамасыз етіледі. Көзге
атропин тамызганда осы бүлшыкеткс козудың өтуі тиылады. Дсмск, жақын
нэрселсргс
Караганда
көздің
оларға
иксмдслуін
ксмітсді.
Ал
парасимиатомиметикалық заттар - пилокарпин жэне эзерин, керісінше бүл
етті жиырылтады.
Жас адамдарда сау көздің айкын көретін алыс нүктесі шексіздікте
жатады. Ол алыстагы нәрселерді аккомодацияга күш салмай көреді, ягни
кірпікшелі бүлшықеті жиырылмайды. Айқын көрудің жакын нүктесі көзден
10 см кашыктықта орналасады. Көздің икемделіс күші диоптриймен
көрсетіледі.
Жас үлғайган сайын көз бүршагының икемділігі біртіндеп азаяды да,
серпімді сіңірдің созылуы босаңсыганда, оның дөңестігі аса өзгермейді.
Сондыктан айкын көрінудің жакын нүктесі көзден кашыктайды. Осы
жагдайды көздің
кэрілік жіктілігі немесе
пресбиопия деп атайды. Сондықтан
егде адамдардың көз үйренуінің кемістігін қос дөңес линзамен түзетуге
болады.
Коз рсфракциясыкыц кемістігі Коздің жарық сэулесін сындыруыиың (рефракция) екі гүрлі кемістігі бар:
жақынжітілік (миопия) жэне
алысжітілік (гиперметропия). Бұл кемістіктер
көз алмасының калыпсыз ұзындыгына байланысты (60-сурет).
60-сурет .
