А. А. Айдарбекова магистр, аға оқытушы, Н. А. Сәндібаева п.ғ. к., доцент м а



Pdf көрінісі
бет47/90
Дата15.12.2023
өлшемі4,01 Mb.
#138042
түріСабақ
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   90
1-
 
есеп.
Натрий иодидінің балқымасының электролизі кезінде электродтарда не 
бӛлінеді? 
Шешуі:
Натрий иодидінің балқымасында диссоциациялану процесінің нәтижесінде 
мынадай иондар түзіледі: 




I
Na
NaI
Электр тогын ӛткізгенде натрий катиондары катодқа (теріс зарядталған электрод), 
иодид иондар анодқа (оң зарядталған электрод) қарай жылжиды. 
Электролиз кезінде мынадай процестер жүреді: 
2
2
2
:
:
I
e
I
Анодта
Na
e
Na
Катодта






1
2
2
2
2
J
Na
NaJ
электролиз







 
2 – есеп.
Күкірт қышқылының сулы ерітіндісінің электролизі қалай жүреді? 
Шешуі:
Сулы ерітіндіде күкірт қышқылы иондарға екі сатыда ыдырайды: 
1 – саты:




4
4
2
HSO
H
SO
H
2 – саты:





2
4
4
SO
H
HSO
Қышқыл ерітіндісі арқылы тұрақты электр тогы ӛткен кезде сутек иондары катодқа 
келіп, тотықсызданып, сутек түзіледі: 
Катодта: 
2
2
2
H
e
H



Анод айналасында сульфат иондары жиналады, бірақсулы ерітіндіде су оңай 
тотығады: 
Анодта:
2
2
4
4
2
O
H
e
O
H




Электролиздің жалпы теңдеуі: 
2
2
2
4
4
2
2
2
O
H
e
O
H
H
e
H







1
2
2
2
2
4
2
2
4
O
H
H
з
эл
O
H
H






Нәтижесінде: 
2
2
2
2
2
O
H
з
эл
O
H


Күкірт қышқылының сулы ерітіндісінің электролизінде су электролизденіп, сутек 
және оттек түзіледі. 
3 – есеп
. Мыс сульфаты ерітіндісінің электролизі кезінде анодта 300 мл. (қ.ж.) оттек 
бӛлінеді. Катодта қанша мыс бӛлінеді? 
Шешуі:
Оттектің эквиваленттік кӛлемін 


моль
л
6
,
5
пайдалана отырып, бӛлінген 
оттектің эквивалентінің моль санын табамыз. 
Егер 5,6 л 
2
O
- 1 моль эквивалент болса, онда 0,300 л 
2
O
- х моль эквивалент болады. 
054
,
0
6
,
5
1
300
,
0



x
моль эквивалент 
2
O



108 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(43), 2013 
Фарадей заңы бойынша бӛлінген мыстың эквивалентінің моль саны да 
 
моль
Cu
экв
054
,
0


. Мыстың массасы: 
 
   
г
моль
г
моль
Cu
Э
Cu
Сu
m
экв
7
,
1
32
054
,
0






.
 
4 – есеп.
А
5
,
2
ток күші электролит ерітіндісі арқылы 30 минут бойы ӛткен кезде 
ерітіндіден 
г
77
,
2
металл бӛлінеді. Металдың эквиваленттік массасын табыңдар. 
Шешуі:
Фарадей заңы бойынша шешеміз.
моль
Кл
F
с
мин
A
I
г
m
96500
;
1800
30
;
5
,
2
;
77
,
2






м оль
г
А
м оль
Кл
г
I
F
m
Э
4
,
59
5
,
2
96500
77
,
2







Қазіргі кезеңде қолданылатын әрбір инновациялық технологияның кӛздейтіні 
студентті, оқушыны ӛз бетінше ізденіп, білім ала білуге жұмылдыру. Сол себепті 
«Электролиз» тақырыбын толығымен меңгеру үшін студенттерге ӛз бетімен орындауға 
мынадай тапсырмалар беруге болады: 
1. Мына тұздардың балқымаларының электролиз теңдеуін құрастырыңдар: 
а) 
S
K
2
; ә) 
2
CaCl
, б) 
3
AlCl
2. 


2
3
2
4
2
,
,
NO
Рb
CuCl
SO
H
сулы ерітінділерінің электролиз теңдеулерін жазыңдар 
(электрод- 
Pt
). 
3.
3
2
4
,
,
AgNO
NiCl
FeSO
тұздары ерітінділерінің электролизі (инертті электродтарда) қалай 
жүреді? 
4. Мырыш хлориді ерітіндісінің электролиз теңдеулерін жазыңдар, егер : 
а) анод – графит; ә) анод –мырыш болса. 
5. 
NaOH
ерітіндісін 10А токпен 268 сағат бойына электролиздеді. Электролиз 
аяқталғаннан кейін ерітіндіде 100г 24% 
NaOH
ерітіндісі қалды. Ерітіндінің бастапқы 
концентрациясы қандай?
6. Белгісіз металдың хлоридінің ерітіндісі арқылы 6,4 А ток күшін 30 минут бойына 
ӛткізгенде катодта 1,07г металл бӛлінді. Электролизге түскен қандай тұз?
7. 
2
CuCl
ерітіндісінің электролизі кезінде анодта 560 мл газ (қ.ж.) бӛлінді. Катодта 
бӛлінген мыстың массасын табыңдар. 
8. Күміс нитраты ерітіндісі арқылы 30 мин бойына 6А ток ӛткізгенде катодта 
бӛлінген күмістің массасын анықтаңдар.
9. 2 А ток күшімен 2 моль суды толық ыдырату үшін қанша уақыт керек? 
10. Калий гидроксиді ерітіндісі арқылы 30 минут бойына 6 А ток ӛткізгенде 
бӛлінетін оттектің кӛлемін табыңдар. 
11. Күкірт қышқылының ерітіндісі арқылы 1 сағат бойына 3 А ток ӛткенде бӛлінетін 
сутектің кӛлемін табыңдар. 
12. 
 
3
4
2
SO
Cr
ерітіндісі арқылы 2 А ток ӛткізгенде катод массасы 8 граммға артты. 
Электролиз жүргізілген уақытты анықтаңдар. 
13. 
2
SnCl
ерітіндісінің электролизі кезінде анодта 4,48 л хлор (қ.ж.) бӛлінді. Катодта 
бӛлінген қалайының массасын табыңдар. 
Әлемдік ақпараттық білім беру кеңістігіне ену, бәсекеге қабілетті ұстаз болу және 
соған сай болашақ мамандарды даярлау үшін университет қабырғасының ӛзінде 
студенттердің кәсіби, пәндік құзыреттіліктерін дамытатын қазіргі инновациялық 
технологияларды әр сабағымызда ұтымды қолдануымыз тиіс.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
1. «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты», Алматы 
ақшамы, 14.12. 2012.
2. Қазақстан Республикасы Білім туралы Заңы, Алматы: Юрист, 2009.- 240 б. 
3. М.Қ.Құрманалиев Химияны оқытудың қазіргі технологиялары.- Алматы: 2009-112 б. 


Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы №1(43), 2013
109
4. Н.О.Мырзахметова Бейорганикалық химия есептері мен жаттығулары. Алматы: 2010-
185 б. 
РЕЗЮМЕ 
В статье рассматривается применение проблемного метода обучения при изучении 
неорганической химии. 
SUMMARY 
The article deals with the use of problem method in teaching inorganic chemistry. 
ӘОЖ 546.87.541.1 :548.734 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   90




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет