А. А. Айдарбекова магистр, аға оқытушы, Н. А. Сәндібаева п.ғ. к., доцент м а
МАРГАНЕЦТІҢ АРАЛАС ОКСИДІНІҢ СИНТЕЗІ ЖӘНЕ
жүктеу/скачать 4,01 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- МАРГАНЕЦТІҢ АРАЛАС ОКСИДІНІҢ СИНТЕЗІ ЖӘНЕ РЕНТГЕНОГРАММАСЫ
| МАРГАНЕЦТІҢ АРАЛАС ОКСИДІНІҢ СИНТЕЗІ ЖӘНЕ
РЕНТГЕНОГРАММАСЫ М.М.Матаев -х.ғ.д., профессор, О.Кәдірхан - магистрант, А.Н.Оразымбетова - магистр, оқытушы (Алматы қ., Қазмемқызпу) Аннотация: жоғары температуралы қатты фазалар реакция негізінде висмут, кальций, магний оксидтерінен BiCaMn 2 O 5,5 – құрамды қосылыс алғаш рет синтезделіп, оның кристаллохимиялық сипаттамалары рентгенография мен электронография тәсілдерімен дәлелденді. Түйін сӛз: қатты фазалы реакция, поликристалл, рентгенография, электронография. Қазіргі заманғы бейорганикалық химияның дамуы жаңа заттарды синтездеп, олардың физика – химиялық қасиеттерін қарастыруға байланысты. Электронды техниканың дамуы және олардың ӛнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының әртүрлі салаларына кӛптеп ене бастауы, келешекте бағалы, қызықты материалдарды синтездеуді кезекті басты мәселе етіп қояды. Жоғары сапалы манганит және оның оксиді лазерлік оптикада, кейбір жартылай ӛткізгішті құрылғыларда, фотокӛбейткіштердегі фотокатодтарда, термоэлемент материалдарындағы шикізаттардың синтезінде, космосты игеруде, магнитометрияда, медициналық томографияда, ықшамдалған және арзан трансформаторлар ретінде т.б. салаларда қолданылуында [1,2,3]. Жаңа бейорганикалық поликристалдарды іздестіру, олардың бағытталған синтездеу технологияларын жасау, электрондық техника ӛндірісіне қажетті электрофизикалық қасиеттері жоғары қосылыстарды алу, олардың физико-химиялық қасиеттерін шешу осы мақаланың негізгі мақсаты. Зерттеудің нысаны ретінде: қатты фазалы реакция бойынша Bi 2 O 3 -MeO (Ca,Mg) – Mn 2 O 3 үштік жүйесінен алынды. Синтез жоғары температурада қатты фазалық әдіс арқылы стехиометриялық қатынаста алынған Bі 2 О 3 , Mn 2 О 3 және сілтілі - жер металл оксидтерінің байланысуы арқылы іске асырылды. Аралас висмут және сілтілі-жер элементтерінің манганиттерін синтездеу келесі реакция теңдеулері бойынша жүргізілді: 2СаСО 3 + Bі 2 О 3 +2Mn 2 О 3 =2BіСаMn 2 О 5,5 +2СО 2 ↑ Бастапқы заттардың қоспасы агат ступкада жақсылап араластырылды және ұнтақталынып, алунд тигельге салынды. Осылай дайындалған қоспаны ауада, муфель пешінде 600 0 С температурада 10 сағат, 800 0 С температурада 24 сағат ұстау арқылы термиялық ӛңдеу жүргізілді [4,5]. Түзілген қоспаны тағы бір рет араластырып 600 0 С-та 3 сағаттай, толық химиялық тепе-теңдік түзілгенше қыздырылды. Алынған заттардың құрылысын, құрамын электронография және рентгенография әдістерімен жүргізілді. Электрлік дифракцияның кӛрінісі жарықтаушы Philips CM300 (жылдамдатушы қысым 300 кВ) JEOL 6510EX электрондық микроскопында алынды. 110 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(43), 2013 Электрондық микроскопта зерттеу жүргізу үшін үлгілер агат ұнтақтағышында буталон астында үгіліп, аморфтық тесікті қабықпен жабылған мыс торына жағылып түсірілді. (а) (б) 1-сурет. BiCaMn 2 O 5,5 -50 есе 2-сурет. BiCaMn 2 O 5,5 -100 есе үлкейтілген үлкейтілген кӛрінісі кӛрінісі 1,2,3-суреттерден байқағанымыздай поликристалды түзілімдердің түзілуін, олардың жалпы кӛрінісі пластинкалы жалпақ түрдегі шашыранды ақ-қара дақтар байқалады. 3-сурет. BiCaMn 2 O 5,5 поликристалл фазаның микроструктуралық кӛрінісі 4- сурет. BiCaMn 2 O 5,5 қосылысының құрамдық ерекшеліктері Микро фотосуретте кристаллда кӛрсетілген бӛлігінде қабаттардың ӛсуі бір біріне паралельді латеральді мӛлшері 10 мкм дейін. Рентгендік спектрлердің 4-сурет анықтауы бойынша кӛрсетілген бӛліктегі [001] қабаттардағы беттік электрондарда кӛрші атомдардың арасындағы электрондық орбитальдардың ішкі жағдайы мен нәтиженің ӛлшемдері кӛрсетілген. Түсірілу нәтижесінде қосылыстардың кӛлемді кристалданатындығы байқалады. 1-кесте жүктеу/скачать 4,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|