Т. Н. Ер ме ко ва Ж. К. Отар бе ко ва Р. Н. Мұ на саева
«Сая хат шы» сө зі нің ма ғы на сын ашың дар. «Клас тер» әді сі мен топ тас ты рың дар. Саяхатшы 3
жүктеу/скачать 2,89 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- АРМАН - ПВ баспасы
- Ке рек ті сөз дер
- ШоқанУәлиханов–қазақтыңтұңғышсаяхатшысы
| 2.
«Сая хат шы» сө зі нің ма ғы на сын ашың дар. «Клас тер» әді сі мен топ тас ты рың дар. Саяхатшы 3. Оқы лым мә ті ні не сүй ене оты рып, төл сөз бен ав тор сө зі не бір не ше мы сал кел ті ріп жа- зың дар. Ты ныс бел гі ле рі нің дұ рыс қой ылу ына кө ңіл бө лің дер. 4. Атақ ты сая хат шы лар дың бі рі нің өмі рін зерт теп, қыс қа ша эс се жа зың дар. Жаз ба жұ мы сын да бас қа адам дар дың пі кір ле рін пай да ла ның дар. 5. «Егер мен сая хат шы бол сам...» та қы ры бын да өз сая ха тың ның қыс қа ша жос па рын жа саң дар. АРМАН - ПВ баспасы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 136 §86. Қа зақ сая хат шы сы – Шо қан Уәли ха нов 1. «Шо қан Уәли ха нов» бей не жаз ба сын (https://www.youtube.com/watch?v=5SNarEILjl0. 0:00 ми ну ты нан 3:35 ми ну ты на дей ін) тың даң дар. Бей не жаз ба да ғы ақ па рат тар ды пай- да ла нып, сөй лем дер ді то лық ты рың дар. Шо қан ның шын аты – ... . Шо қан ... бе кі ні сін де дү ние ге кел ген. Шо қан – ... ұр па ғы. Шо қан ның әже сі нің есі мі – ... . Шо қан ... өмір сүр ді. Шо қан Ом бы- да ғы ... оқы ды. Ке рек ті сөз дер: М хам мед ха на фия, с м рын, Абы лай хан, Айа ным, Ка дет кор пу сы, ХІХ а сыр ды ор та сы. 2. Мә тін ді мұ қи ят оқып, жос пар құ рың дар. ШоқанУәлиханов–қазақтыңтұңғышсаяхатшысы Уәли ха нов Шо қан Шың ғы сұ лы – қа зақ тың ұлы ға лы мы. Шын аты – Мұ хам- мед ха на фия, ба ла кү нін де әже сі мен ана сы ның «Шо қа ным» деп ер ке ле тіп ай - туы мен «Шо қан» ата лып кет кен. Ту ған же рі – қа зір гі Қо ста най об лы сын да ғы Құс мұ рын кө лі нің жа ға сы. Шо қан ау ыл мек те бін де оқып, араб, ша ға тай тіл де рін мең ге ре ді. Бұ дан кей ін әке сі оны сол кез де гі ең таң дау лы оқу ор ны – Ом бы ка дет кор пу сы на оқу ға бе ре ді. Зе рек те зер де лі Шо қан «екі-үш жыл дан кей ін-ақ өз қа тар ла рын ға на емес, екі жас үл кен дер ді де ба сып оза ды» (Г.Н.По та нин). Шо қан осын да бел гі лі шы ғы ста ну шы ға лым И.Н.Бе ре зин нің тап сыр ма сы бой ын ша Тоқ та мыс хан ның «Жар лы ғы на» тал дау жа сай ды. Бұл – оның ал ғаш қы ғы лы ми ең бе гі еді. Жас ты ғы на қа ра май, оның бі лім дар лы ғын орыс ға лым да ры да жо ға ры ба ға лап, мой ын дай бас та ған бо ла тын. Ка дет кор пу сын бі тір ген нен кей ін Шо қан Ба тыс Сі бір ге не рал-гу бер на- то ры ның кең се сін де қал ды ры ла ды. Ол 1855 жы лы Ұлы жүз ді Қо қан хан ды- ғы ның ық па лы нан шы ға рып, Ре сей ге қо су үшін ұй ым дас ты рыл ған экс пе- ди ция ға қа ты сып, Се мей, Ая гөз, Қа пал ар қы лы Іле Ала тауы на дей ін ке ле ді. Жоң ғар қақ па сы на, Ала көл, Тар ба ға тай ға сая хат жа сай ды. Осы са па рын да қа зақ, қыр ғыз ау ыз әде бие ті, та ри хы мен эт ног ра фия сы нан ма те ри ал жи най ды. Бұл ең бе гін жо ға ры ба ға ла ған ге не рал Г.Х.Гас форт оны наг ра- да ға ұсы на ды, әс ке ри ла уа зы мы бір са ты ға жо ға ры лап, «по ру чик» ата ғын ала ды. 1855 жы лы Шо қан Ор та лық Қа зақ стан ды, Же ті су мен Тар ба ға тай ды ара- лай ды. Қа зақ хал қы ның та ри хы мен әдет-ғұр пы, ді ни ұғым да ры жай ын да ма те ри ал жи нап қай та ды. «Тә ңі рі», «Қа зақ тар да ғы ша ман дық тың қал ды ғы» де ген ең бек те рін жа за ды. («Еге мен а за стан» га зе ті нен) жүктеу/скачать 2,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|