Техникалық-экономикалық талаптарды білдіреді

МИНЕРАЛДЫ
ШИКІЗАТҚА
АРНАЛҒАН
КОНДИЦИЯЛАР
О Р Ы Н Д А Ғ А Н : Р А Х И М Б Е Р Л И Н А А . М .
Қ А Б Ы Л Д А Ғ А Н : Ж У Н У С Б Е К О В А Г . Е

Жалпы
мағлұмат
Минералды шикізатқа арналған кондициялар геологиялық-
экономикалық бағалаудың синтездік көрсеткіштері болып
табылады. Олар минералды шикізаттың сапасы мен
мөлшеріне, оның тау-кен геологиялық, гидрогеологиялық
және басқа да табиғи жағдайларына қойылатын
техникалық-экономикалық талаптарды білдіреді. Осы
талаптардың сақталуы жер қойнауын экологиялық-
экономикалық негізде барынша жан-жақты және қауіпсіз
пайдалануды қамтамасыз етуі тиіс.

Кондиция түрлері
Кондиция түрлері, олардың мақсаты және даму шарттары 
Кондициялар барлау және пайдалану болуы мүмкін. Біріншісі барлау процесінің
сатысына байланысты. Олар пайдалы қазбалар қорларын контурлауға және
санауға және оларды өнеркәсіптік бағалауға қызмет етеді. Екіншісі кен орнын
пайдаланумен байланысты және нақты қалыптасқан өндірістік-экономикалық
жағдайлар мен нарықтық конъюктура негізінде барлау кондицияларын түзетуге
арналған.

Барлау
кондициялары
Барлау шарттары уақытша және
тұрақты болып бөлінеді. Уақытша
барлау шарттары бағалау
жұмыстарының немесе
барлаудың бастапқы кезеңінің
нәтижелері бойынша, тұрақты -
аяқталған барлау жұмыстарының
нәтижелері бойынша әзірленеді.
Кен орнын игерудің тұрақты
барлау кондицияларының ТЭН,
қорларды есептеу материалдары
және геологиялық-экономикалық
бағалау нәтижелері мемлекеттік
геологиялық, экономикалық және
экологиялық сараптамаға
жатады.

Пайдалану
кондициялары
Пайдалану кондицияларын жер қойнауын пайдаланушы барлау
кондицияларының параметрлерін тау-кен геологиялық жағдайларына
және оларды пайдаланудың нақты техникалық-экономикалық
көрсеткіштеріне келтіру мақсатында өнімді кен орындары мен
денелердің оқшауланған учаскелері үшін әзірлейді.
Мұндай кондициялардың ТЭН көбінесе дайындалған, кесілген және
алуға дайын қорларға қолданылады, бірақ оларды өңдеуге байланысты
шектеулі мерзімге әзірленеді. 
Пайдалану кондицияларының геологиялық-экономикалық
параметрлерін (минималды өнеркәсіптік және борттық құрамын)
есептеу кезінде барлау қазбалары мен ұңғымаларын, сондай-ақ тау-
кен дайындау, кесу қазбаларын, тазарту кенжарлары мен жарылғыш
ұңғымаларды сынау нәтижелерін ескеру қажет.

Кондицияны негіздеу кезінде кен орындарын техникалық-экономикалық бағалау
жүргізіледі — таяу және ұзақ мерзімді перспективада пайдалы қазбалар қорларын
пайдаланудың халықтық-шаруашылық әсерін айқындау. Кен орнын ақшалай
бағалаудың негізгі көрсеткіші-минералды шикізаттың осы түрінен алынған
түпкілікті өнімнің құны мен оны алуға кететін шығындар арасындағы
айырмашылық.

Кондицияларды негіздеу үшін пайдаланылатын негізгі
техникалық-экономикалық көрсеткіштер: барланған (алдын ала
бағаланған) қорлар, жобалық шығындар, ыдырау, пайдалы
қазбалар мен құрамдас бөліктердің өнеркәсіптік және алынатын
(ыдырауды ескере отырып) қорлары; ашу коэффициенті (ашық
өндіру үшін); кәсіпорынның жылдық өнімділігі — тау-кен массасы,
минералды шикізатты өндіру және өңдеу бойынша шикізат, тауар
өнімін шығару; кен орнын игеруге, оның ішінде өнеркәсіптік
құрылысқа арналған капитал салымдары; кәсіпорынның өндірістік
қорлары; пайдалану шығыстары; жылдық пайда; кен орнын
игеруден түскен жиынтық ақшалай әсер; капитал салымдарының
өтелу мерзімі және кәсіпорынның өндірістік қорларына
рентабельділік деңгейі.

Назарларыңызға
рахмет!
http://www.mining-enc.ru/k/kondicii-?
ysclid=loymskphtx58093904