Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»

17 
Тармақталмаған тұйық тізбек үшін Кирхгофтың екінші 
ережесіне жəне Ом заңына сəйкес жазылған өрнектер сəйкес келеді; 
жəне де осындай тізбектің барлық пассивті элементтері арқылы 
жалғыз тоқ
I 
өтеді. 
1.9.
ЭНЕРГИЯ ҚАБЫЛДАҒЫШТАРЫНЫҢ АРАЛАС 
ҚОСЫЛЫСЫ 
 
Энергия қабылдағыштарының 
аралас қосылуы 
қарастырылған 
тізбектей жəне параллель қосылыстардың үйлесімі болып 
табылады. Осы қосылыстардың алуан түрлілігі тізбектің 
эквивалентті кедергісін анықтау үшін жалпы формуланы шығаруға 
мүмкіндік бермейді. Әрбір нақты жағдайда, тізбектей немесе 
параллель қосылған аумақтарды белгілеп, оларды белгілі 
формулалар бойынша эквивалентті кедергілермен ауыстыру керек. 
Тізбекті біртіндеп оңайлатып, бір кедергісі бар қарапайым түрге 
келтіреді. Бұл жағдайда тізбектің жеке аумақтарыныңтоқтары мен 
кернеулері Ом заңы бойынша анықталады. 
1.6
 
-суретте көрсетілген 
а 
a тізбекті қарастырайық, онда 
аумақтардың кедергілері R
1…
R
5 
жəне тізбектің қысқыштарындағы 
кернеу 
U 
берілген, барлық аумақтардағытоқтар мен кернеулерді 
анықтау қажет. Алдымен тізбектің эквивалентті кедергісін 
анықтаймыз. R
1
, R
2
кедергілері бар аумақтар параллель қосылған; 
олардың эквивалентті кедергісі 
𝑅
12 
=
𝑅
1
𝑅
2 
𝑅
1
+𝑅
2 
кедергілері бар 
аумақтарда R
3,
R
4,
R
5
параллель қосылған; олардың эквивалентті 
кедергісі мына формуламен анықталады 
1
=
1
+
1
+
1
. Бұл 
𝑅
345 
𝑅
3 
𝑅
4 
𝑅
5 
формуланы өтімділік үшін келесі түрде жазуға болады: 
1.6
-сурет. 
Қабылдағыштардың аралас қосылысы:
а 
— бес резистормен; 
б 
— алты резистормен 

18 
g
345
= g
3 
+ g
4 
+ + g
5
. 
Яғни электр тізбегінің элементтерінің параллель 
қосылысы кезінде эквивалентті өткізгіштік оның жеке параллель 
қосылған тармақтарының сомасына тең. 
R
12 
жəне 
R
345 
эквивалентті кедергілері бар аумақтар тізбектей 
жалғанған. 
Яғни, барлық тізбектің эквивалентті кедергісі 
R 
= R
12
+ R
345
. 
Қайнар көздің тоғы
I
=
𝑈 
𝑅 
эквивалентті кедергілері R
12
жəне R
345 
аумақтар арқылы өтеді. Яғни, осы аумақтардағы кернеу U
12
= IR
12 
жəне U
345
= IR
345
; тізбек аумақтаріндегі тоқтар: 
𝐼 = 
𝑈
12
, 𝐼 = 
𝑈
12
, 𝐼 = 
𝑈
12
, 𝐼 
=
𝑈
12
, 𝐼 
=
𝑈
12
. 
1 
𝑅
1 
2 
𝑅
2 
3 
𝑅
3 
4 
𝑅
4 
5 
𝑅
5 

жүктеу/скачать 5,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: