258
дəнекерлік доғалық схемада ағынды тегістеу жəне жұмсақ
сипаттамаға ие индуктивтілік бар.
Доғалық электр дəнекерлеуде тұрақты тоқ жəне айнымалы тоқ
пайдаланылады. Тұрақты тоқ кезінде доғаның тұрақты жануы,
сапасы жоғары тігіс қамтамасыз етіледі. Көздер əдетте дəнекерлеу
түрлендіргіштеріне,
дəнекерлеу
қондырғыларына
жəне
түзеткіштерге бөлінеді.
Генератор біріктірілген іштен жану қозғалтқышы арқылы
айналдырылып, стационарлық қуат көзінен тəуелсіз. Дəнекерлеу
тізбегіндегі тоқ күші реостаттың көмегімен қозу орамасындағы
тоқпен реттеледі. Кейбір дəнекерлеу генераторларында тоқ
қылшақтардың генератордың электрлік бейтарапына қатысты
ығысуы арқылы реттеледі, бұл зəкір
реакциясының
магнитсізденуіне əсер етеді.
Зəкір айналу бағытымен
қылшақтардың ығысуы тоқты азайтады.
Қазіргі уақытта айнымалы тоқ дəнекерлеуі өте танымал болды,
себебі
ол
көздің
төмен
шығындарымен,
дəнекерленген
бұйымдардың бірлігіне электр энергиясын аз тұтынуымен, электр
жабдықтарының сенімділігімен жəне пайдалану шығындарын
төмендетумен қатар дəнекерленген жоғары сапалы дөңгелекті
қамтамасыз етеді.
Айнымалы тоқтағы электр дəнекерлеу доғасы 220 жəне 380 В
бастапқы кернеумен дəнекерлеу трансформаторлары арқылы жүзеге
асырылады.
Трансформаторлар құрылымының үш түрі бар: қалыпты
магниттік шашыратқышы бар трансформаторлар, қозғалмалы
катушкалары бар трансформаторлар, магниттік шунттары бар
трансформаторлар. Айнымалы тоқта дəнекерлеуге арналған
жабдықтар əлдеқайда қарапайым, оңай, арзан жəне сенімдірек.
Айнымалы
тоқта
бөлек
дроссельмен
дəнекерлеу
трансформаторының схемасы 18.1-суретте көрсетілген,
Достарыңызбен бөлісу: