Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы



Pdf көрінісі
бет80/236
Дата22.12.2023
өлшемі1,76 Mb.
#143053
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   236
Байланысты:
Күдеринова Құралай монография Қазақ жазуының тарихы

и,
я,
ю,
у,
щ
әріптері қандай фонема вариантта-
ры мен вариацияларын таңбалайтыны көрсетілді. Сонда 
ф,
х,
ћ
әріптерінің
 
<ф>, <х>, <ћ>
 
фонемаларын емес,
 
негізінен
 
<п>,
<қ>, фонемалары мен олардың дыбыс қорын таңбалап келгенін
байқаймыз. <ф>, <х> фонема ретінде тек одағай сөздерде кез-
деседі. Сондай-ақ
и
әрпінің таңбалайтын дыбыстық құрамы
күрделі. Осыған орай қазіргі қазақ жазуында 
и/ы,
и/і,
и/ый
ор-
фограммасы бар. Сонда 
ф,
ћ
әрпі одағайлар мен кірме кісі есім-
дерінде, 
х
әрпі кірме сөздердің бас позициясында, [ій]-мен, [к]-
мен іргелес позицияда, жіңішке үндесімде <ф>, <х> фонемасын
таңбалайды. Ал 
һ
әрпінің одағайларда, бейүндес буын жігінде,
жуан, ашық дауыстыаралығындағы орфограммасы уәжді деп
білеміз.
1-тапсырма. Жоғарыдағы үлгілер бойынша кесте ішіне
я, ю әріптерінің дыбыстық мазмұнын толтырыңыз
Әріп
Фо-
Ды- Фонология-
Морфология-
Мысалдар
нема
быс
лық жағдай
лық жағдай
/ю/
Жуан дауыс-
тыдан кейін
Жіңішке
дауыстыдан
кейін; и
әрпінен
кейін
2-тапсырма. Жоғарыдағы үлгілер бойынша кесте іші-не
с, т, ф, х, һ, ш, щ әріптерінің дыбыстық мазмұнын
толтырыңыз
Әріп
Фо-
Ды-
Фонология-
Морфология-
Мысалдар
нема
быс


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   236




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет