6. Соңиологиялық бағыт. Қүқықтың социологиялық теория-
сының өкілдері (П.Эрлих, Жени, С.И.Муромцев және т.б.) құкық
табиғи қүқықтар мен заңдардан емес, заңдарды жүзеге асырудан
корініс табады деп санаған, яғни, кұқықты өз құқыктарын белгілі
бір дәрежеде жүзеге асырушы жеке және заңды тұлғалардың
қызмегі ретінде түсіндірген. Қүқық ретінде мемлекетті қүру тәжі-
рибесі де жарияланган.
7. Марксистік бағыт. Марксистік теорияның өкілдері (Маркс,
Энгельс, Ленин және т.б.) қү_қықты экономикалық үстемдік
құрушы таптың заңға айналған еркі ретінде түсіндірген. Және
таптық еріктің қүқығынан көрініс тапқан мазмүнды материалдык
өндірістік қатынастардың сипатымен анықтаган.
8. Интегративтік бағыт. Бүл бағытқа сәйкес шын мәнінде
кемшіліксіз құқықтың болуына күмән келтіріледі, сондықтан,
аталған бағыттың өкілдері әртүрлі теориялардан өз ойларынша ең
дүрыстарын таңдап алып, құқыққа мынадай анықтама береді:
«Қүқық - бүл еркін еріктердің өзара байланыстағы күресі мен ке-
лісімін реттейтін, ресми қорғаумен қамтамасыз етілген және
нақты бір қогамда танылған теңдік пен әділеттілік нормаіив-
терінің жиынтыгы».
47
№ 1 9 кесте Қуқық туралы түсініктердіц дамуы Табиги қукық теориясы (Локк, Руссо, Монтескье, Рдиіцев) Мемлекет ж асаіітын позитивтік қуқықтан басқа, одаи ж огары түратын, адаліга тумысынан тиесілі болатын табиги аж ырамас қүқықтар болады (өмір сүру қүқыгы, еркін даму, еңбек ету ж эне т.б.) Куқықтың реалистік мектебі (Иеринг) Қүқық мемлекетпеи қоргалган мүдде, ол мемлекеттік биліксіз ештеңе емес.