калық адымы ұсақ оңқай бұрандасы бар гайка; гайка мемлекеттік
стандарт МЕСТ 5915—70 талаптарына сай жасалуға тиіс.
Шайба. Дөңгелек және ортасында дөңгелек тесігі бар сақина
тәрізді тетікбөлшекті шайба деп атайды. Оны гайканың немесе
болітың басы мен біріктірілетін тетікбөлшектің арасына қыстырады.
Сондьіқтан оның тесігі болттың диаметрінен сәл үлкендеу болуы
тиіс. Шайба мына міндеттерді атқарады:
— гайканы кілтпен бұрағанда тетікбөлшектің беті жырылып
бүлінбейді;
— болт немесе шпилька кіретін тесіктің пішіні дөңгелек болмаған
V
жағдайда тірелу бетін ұлғайтады;
— тетікбөлшек жұмсақ материалдан жасалған болса, тірелу бетін
ұлғайтып, сығу әсерін жеңілдетеді.
Шайба да болаттан жасалады және оның бұрандасы болмайды.
«Шайба 10 МЕСТ 11371—78» жазуы мынаны білдіреді: шайба
номинал диаметрі 10 мм болтқа немесе шпилькаға кигізіледі және
ол мемлекеттік стандарт МЕСТ
11371—78
бойынша жасап
шығарылады.
Екі тетікбөлшекті болттың көмегімен біріктіруді қарастыралық.
Болттың
негізгі
параметрі
—
номинал диаметрі
есептеудің
нәтижесінде табылған екен делік. Тетікбөлшектің екеуінде де диа-
метрлері
сіо
= 1,1
■
тесіктер болуы шарт. Міне, осы тесіктерге екі
тетікбвлшекті бір-біріне тақап тұрып болтты кіргізеді. Одан кейін
болттың ұшына шайба кигізіп, гайкамен бұрап, тетікбөлшектерді
қысып бекітеді. 171-суретте тетікбөлшектерді болттың кемегімен
біріктіру сызбасы көрсетілген. Одан біз екі тілікті (фронталь және
профиль) және үстіңгі көріністі көреміз. Тілікте болт (5), шайба
(3) және гайка (4) кесілмей тұтас түрлерінде сызылған. 1-
тетікбөлшектің қалыңдығы
Достарыңызбен бөлісу: 
