Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы

125
қа ру лан ды рып, Де ме жан ға жа бы ла тын жа ла ның се беп ке рі ре тін де пай да ла на-
ды. Ыс қақ тың та са да тұ рып ат қан оғы ие сі не ти мей, иті не ти іп, ойлаған қас-
тан ды ғы жү зе ге ас пай қал ған дық тан, ен ді бұ лар жа ңа жо ба жа сай ды. Бе ре ке сі 
ай ран дай ұйы ған қа зақ тың бі реуін екін ші сі не ай дап са лып, өзін-өзі мен құр ту 
де ген отар шы лар дың әк кі сая са ты дәл осы тұс та ай дан ай қын кө рі не ді. Ыс қақ 
Де ме жан тұр ған үй ді по ли цей лер ге қор ша тып, жа нын да қал ған бір жас по ли-
цей ді де реу өл тір те ді де, оның қо ра сын да ғы тал дың тү бі не кө міп ке те ді. Қас кү-
нем дер дің мұн да ғы есе бі «Де ме жан өзін ұс тау ға бар ған по ли цей лер ге қар сыласу 
барысында өкі мет ада мын өл тір ді» де ген жа ла ны жа бу бо ла тын. Ке лі сім бо-
йын ша ер те ңін де одан да көп по ли цей мен тер геу ші лер то бын әке ліп, өз де рі 
көм ген дай ын өлік ті «тау ып ал ған» бо лып, Де ме жан ды де реу тұт қын дай ды. 
Де ме жан ды ақ та ған ха лық аты нан жа зыл ған арыз ды тек се ру ге Құл жа қа ла сы-
нан шық қан өкіл – князь Дуаньді Мә тен-ам бы бас та ған хал дай лар жә не сол 
хал дай лар дың ық па лы нан шы ға ал май тын Ма мыр бек тө ре, Ыс қақ бас та ған 
қа зақ тар Ше пей зі де ген жер ден қар сы ала ды. Жа зу шы ның су рет теуін де бұл 
өңір – ұрт там суы жоқ, сек сеуіл мен жың ғыл ға на өсе тін, жер гі лік ті ха лық «То-
зақ – же теу, Ше пей зі мен се гіз» дей тін алыс жол. Оның үс ті не жан шы дат пай-
тын ма са сы бар. Жол аза бы нан әб ден қа жы ған князь Дуаньді бә рі ор та ға алып, 
Де ме жан ды қа ра лай тын қа ғаз ға қол қой ды рып ала ды. Ал өкіл ге Шәуе шек ке 
ба ра тын ен ді гі жол өкіл дің ба сып кел ген жо лы нан да ау ыр еке нін ай тып, үрей 
ту ды ра ды. Сөйт іп ал дау ға түс кен өкіл Де ме жанға тағылған айыптың ақ-қа-
расын ашу дың ор ны на хал дай лар мен ау ыз жа ла сып, іс ті жа уып ке те ді. Де ме-
жан ның ісі ақ бол ған ымен, осын дай қол дан жа был ған жа ла ның құр ба ны бо-
лып, 1907 жы лы көк тем де дар ға асы ла ды. Бі рақ Де ме жан дай ха лық ба ты ры-
ның ру хы сөз тү сі не тін, сөз ұс тай тын, ерін ар дақ тай тын ел де мәң гі өл мей ті нін 
ав тор Әсет ақын ау зы мен айт ты ра ды.

жүктеу/скачать 6,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: