132
же рі не көз тік кен жау дың арам пи ғы лын ал дын ала се зіп, со ған қар сы әре кет
жа сап отыр ған. Пьеса да Кир дің жан-жа ғын да ғы ел ді тү гел жау лап, ен ді көш-
пен ді лер да ла сы на көз ті гіп отыр ға ны ту ра лы мәлімет То ми рис тің жал ғыз ба-
ла сы Спар га пис еке уі нің диало гі ар қы лы бер ілген. Же ті су елі не пат ша бо лу ды
көз де ген ба ла сы на қар сы бо лып: «На ға шым ның есіл-дер ті ме нің әкем нің кө зін
жою еді. Ақы ры оның ша ңы ра ғын өр теп тын ды да, ме нің кін ді гім от ішін де ке-
сіл ген. Анам бай құс тіл сіз жау дың құр ба ны бол ды. Ұлы Тұ ран ды өрт жал ма ған!
Жау дың өр ті емес, дау дың өр ті, бақ талас тық пен ба қас тық тың, той ым сыз дық
пен то пас тық тың өр ті жал ма ған. Же ті су ға бар саң, қа ру ұс тап емес, қа рын дас-
ты ғың ды ал ға тар та сың! Ман сап із деп емес, қан аң сап емес, ағай ын ды аң сап
ба ру ың ке рек! Қы зыл бас тың Кир пат ша сы түс ті гі міз ді тү гел жау лап, ен ді біз ге
көз алар тып отыр. Аға йын мен одақ бол ма сақ, ома қаса құ лай мыз!», – дей ді.
Шы ғар ма да ғы жа сы жүзден асып кет кен Елес де ген кей іп кер, не гі зі нен,
бә рін бі ліп оты ра тын бол жау шы, кө ріп кел ре тін де кө рін ге ні мен, ол сақ
патшайымының тү сі нік-түй сі гін, ал ғыр лы ғын, се зім тал ды ғын, ақыл ды лы ғын
та ны ту үшін ға на алын ған. Сон дық тан «жә ді гөй кем пір» То ми рис тің қа сы нан
бір елі қал май ды. Ха лық ұғы мын да «жә ді гөй – аса ай ла кер» де ген ұғым ды
бе ре ді. «Бұл кем пір – Тә ңір дің құ лы. Жер мен бір ге жа ра тыл ған. Жер мен бір ге
кін дік тес ән би ді (әу лие) қуа ал май сың» де ген То ми рис тің сө зі нен де Елес тің
те гін адам емес еке нін бай қау ға бо ла ды.
Осы әу лие-ән бие кем пір ар қы лы То ми рис Кир дің тау мен тас ты қо па рып,
көш пен ді лер да ла сы на қа рай жол са лып, Аракс (Аму да рия) өзе ні не кө пір
Сақпатшайымы–Томирис
Достарыңызбен бөлісу: 
