26
Ай ту шы лар дың өң деуі не ұшы ра ған дық тан, ше шен дік сөз-
дер дің бір не ше нұс қа да кез де суі заң ды. Же ке адам дар бір де ше-
шен дік сөз дер дің ав то ры бо лып та был са, бір де кей іп кер ре тін де
ай ты ла ды.
Қа зақ елін де әр ау ыл да, әр бір ру да сөз бен ағай ын ның мүд де сін
қор ғай тын, қау ым ның әдет-ғұр пы на же тік, ой ға жүй рік, сөз ге
ше бер адам дар бол ды. Он дай ше шен дер ді ха лық «би» деп ата ған.
Ха лық со ты ның ал дын да би лер дің бі рі талап кер дің, екін ші сі
ай ып кер дің сө зін сөй леп, ал үшін ші сі – тө бе би бо лып, тө ре лік
айт қан. Сон дай әділ тө ре лі гі мен, тап қыр лы ғы мен, өт кір ті лі мен
бел гі лі бол ған би лер – Тө ле би, Қа зы бек би, Әй те ке би. Қа зақ тың
ше шен дік өне рі, әсі ре се, үш жүз дің ба сын қос қан Тәуке хан ның
тұ сын да дамыған. Тө ле би, Қаз дау ыс ты Қа зы бек би жә не Әй те ке
ше шен дер дің атақ-даңқ та ры да осы кез де шық қан.
Қа зақ тұр мы сын да ғы ең қи ын дау – жер дау ын, же сір дау ын
ше шу ке зін де бір не ше би қа тыс қан. Бір не ше би дің пі кі рі бір жер де
то ғыс қан кез де ға на түй ін ді ше шім қа был дан ған. Қа зақ – «қа ра
қыл ды қақ жар ған» би ді құр мет те ген ха лық. Бұ ра тарт қан би дің
қа ді рі бол ма ған, он дай лар көп ұза май-ақ, ел би лі гі нен ығы сып
қа лып отыр ған. Қа зақ елі нің би лер та ри хын да аты шық қан ұлы
шбигеарналғанескерткіш.Нұр-Сұлтанқаласы
Достарыңызбен бөлісу: