Балашт ү с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы
жүктеу/скачать 16,27 Mb. Pdf көрінісі
|
Б Түсіпқалиев Балалар ауруының пропедевтикасы
| Патогенезi.
Гипотрофияға әкелетін себептердiң түрiне қарамастан, ауру балалардың бәрiнде де тағамдық заттардың (ең алдымен белоктардың) iшек және тiндерде қорытылуы бұзылады. Барлық ауруларда салмақ пен бой кемiстiгiне тiкелей сейкес зәрмен шығатын азоттық заттар көбейiп, мочевина мен зәрдiң жалпы азоты арасындағы қатынас бұзылады. Бұл қатынасты М.Н. Логаткин белоктық тамақтану көрсеткiшi деп (БТК) атауды ұсынған. Сау нәрестелер мен сәбилерде тамақтану түрiне байланыссыз-ак БТК 83-85%-а тең (М.Д. Шестакова). Оның мәлiметi бойынша гипотрофияда БТК әрқашан төмен (70-35%), ал артық белоктық тамақтануда ылғи жоғары. Әдетте, гипотрофиясы бар балаларда асқазан, iшек, ұйқы безi ферменттерiнiн белсендiлiгi төмен. Бұл көрiнiс салмақ пен бой кемiстiгiне тура пропорциональды болғандықтан гипотрофияның II-ІІІ-дәрежесiнде сау балаларға деген адекватты тағамдық жүктеме науқас баланың жедел ағымды ас қорыту бұзылысына (диспепсия) әкеледi. Iшек ұзарып, кеңитіндiктен iштiң қатуы да тән. Осы жағдай дисбактериозда да болады. БКЖ -де бауыр қаблетi де бұзылады (белок-синтетикалық, антитоксикалык, ацетилдеушi, көмiрсу, май және т.б. Бұл жөнiнен, меселен, Д-ксилоза сынамасы дерек бередi); бұдан жүрек, бүйрек, өкпе де тыс қалмайды. Бұл балаларда анемияның болуы тек белок кемiстiгiне ғана емес, осы жағдайда жиi қосалқы орын алатын Fе, Сu, Zn, фолий қышқылы, пиридоксин тапшылығына да байланысты. БКЖ-да гуморалдық иммунитетте заңды бұзылыстар байқалмағанымен нейтрофилдер мен макрофагтардың фагоцитарлық белсендiлiгiнiң өзгерiстерi, Т-лимфоидтық жүйесiнiң тежелiсi мен лимфоцитопения болады (Т-хелперлер кемiстiгi басым, ал, Т-супрессорлар белсендiлiгi не қалыпты, не аздап төмен); бұл инфекцияның жиi қабаттасуына әкеледi. Гипотрофиясы бар балада инфекция белгiлерi шамалы білінеді, жасырын жүредi. Заттек алмасу бұзылыстарының ең көрнектiлерi: гипопротеинемия, гипоальбуминемия, аминоацидурия қант қисықтары жазық, гипогликемияға бейiм; ацидоз; гипокалиемия, гипокальцемия, гипофосфатемия, гипернатриемия. Бірақ, калий мен натрий өзгерiстерi, бүйрекүстi бездерiнiң белсендiлігінің артуынан болуы мүмкін. Әр салмақ бiрлiгiне шаққанда, дене көлемiнiң өсуiне сай, әрi осыған сәйкес жылу жоғалту жүретiндiктен гипотрофиямен ауыратындардын салқындауы оңай (жылу түзiлу де төмен). Жiктелуi. Ауырлық дәрежесіне сәйкес гипотрофия үш дәрежеге бөледі. Диагнозда негізгі этиологиясы, қосалқы аурулар, асқынулары көрсетілуі тиіс. Гипотрофияны біріншілік және екіншілік деп те бөледі. Біріншілігі негізгі диагнозда да, қосалқы болуда мүмкін. Әдетте, ол тамақ жетіспеушілігінің салдары болады. Екіншілік гипотрофия негізгі аурудың асқынуы болады. Шет елдік әдебиеттерде гипотрофияның І-ІІ дәрежесін жеңіл және орташа белок-калориялық (белоктық-энергетикалық) жеткіліксіздігі деп, ал ІІІ- дәрежесін алиментарлық маразм немесе квашиоркор деп атайды. жүктеу/скачать 16,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|