Балашт ү с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы

бастайды. Бұндай жағдайда науқастың қозғалу мүмкіншілігі, әсіресе таңертенгісін
ұйқыдан кейін, шектеледі. Ал, қозғалып, жүріп кеткен соң, қозғалыс шектелуі азаяды.
Буындардың қимылдары тарылып, анкилоз пайда болады. Аяқ-қолының, әсіресе,
зақымдалған буындардың бұлшық еттерінің атрофиясы байқалып, терісі айқын қуқыл
тартады, жүйкелік лимфоаденопатия анықталады. Жүректе өзгерістер шамалы байқалады
және көбіне функциялық (миокард дистрофиясы сықылды) болып келеді. Сүйектерде
дистрофиялық өзгерістер анықталады. Активтілігін анықтайтын көрсеткіштер (ЭТЖ-ның
артуы, лейкоцитоз, диспротеинемия) басында көп өзгермейді, ал кейін келе, тіптен
жасаған емге қарамастан, ұзақ уақыт тұрақты жоғары деңгейде тұрып қалады.
Стрептококтық антиденелердің титрі негізінде қалыпты, болмаса, сәл ғана ұлғайған болып
келеді. Буындардың рентгенограммасында остеопороз, анкилоз анықталады.
Инфекциялық-аллергиялық полиартриттің ревматикалық полиартриттен айырмашы-
лығы баспадан, ЖРВИ-дан кейін басталады, буындық синдром ұзақтау (2-3 апта)
байқалады, процесс жүректі зақымдамайды, антибиотиктер тез нәтиже береді,
буындардың деформациясы байқалмайды, қайталап соғуға бейімдеу келеді.
Баланың аяқтарының, әсіресе балтырларының, ауыруы (өсу ауруы) ваготонияда
(ваготониялық тамырлық дистонияда), көбіне түнде ауырады. Буындар өзгермейді.
Ажыратуға ваготонияның өзіндік белгілері, реография және сфигмография көмектеседі.
Моноартритте, әсіресе ұршық немесе тізе буындарда, туберкулездік зақымдалулар-
дан ажырата білу керек. Туберкулезде көбіне бір буын зақымдалады да, көбіне өкпе тубер-
кулезі анықталады, жүректе өзгеріс табылмайды, антиревматикалық ем көмектеспейді.
Сиректеу геморрагиялық васкулиттен, бруцеллезден (сарп), сепсистен, қызыл
волчанкадан, түйінді периартриттен ажыратуға тура келеді.
Геморрагиялық васкулитте буындардың зақымдалуы теріде геморрагиялық
бөртпелердің пайда болуымен, кейде ішектен қан кету белгілерімен, іші ауыруымен,
эритропиуриямен байқалалды.
Бруцеллезде эпидимиологиялық, анамнезді талқылай білу керек, буындағы
өзгерістер кеш (2-3 айдан кейін) анықталады. Қиын жағдайларда лабораториялық
көрсеткіштер (қанды бактериологиялық тексеру, Райт, Бюрне және басқалар) көмектеседі.
Тонзилогенді интоксикацияда, жүректе өзгерістер пайда болып, шағымдары
ревматизмнің баяу дамыған түрлеріндегі шағымдарға сәйкес келеді: әлсіздік, шаршампаз-
дық, дене қызуының субфербрильді көрсеткіштерге дейін көтерілуі, ентікпе, жүрек
тұсының және буындарының ауыруы, тершеңдік, тәбетінің төмендеу, ұйқысының мазасыз-
дануы және т.б. Бірақ бұл шығымдар тонзилиттің қайталау немесе жедел респираторлы
инфекциялар кезінде байқалады. Ал, бұл науқастар сауыға бастағанда немесе көбіне
сауыққаннан кейін толық жойылып кетеді. Тыныс жиілеуі көбіне терең дем алу түрінде
байқалады, ал денеге салмақ түскеде байқалмайды. Жүрек аймағының ауыруы, көбіне
қоздыратын жағдайлардан кейін байқалса, буындардың ауыруы денеге салмақ түсуіне
байланысты емес. Ревматизмде жоғарыдағы шағымдар стрептококтік инфекциядан кейін
2-4 апта өткен соң байқалады, кейде үдей түседі, жүрек аймағының және буындарының
ауыруы, ентікпе денеге салмақ түскенде байқалады да, тыныш жағдайда жойылып кетеді.
Науқасты тексергенде жүректе тонзиллокардиальды синдром деген ұғыммен
анықталатын өзгерістер байқалады. Оларды сипаттамасына және айқындылығына
(ауырлығына) байланысты үш топқа бөлуге болады: функциональді тонзиллогенді
кардиопатия (жүрек тахикардия, қысқа систолалық шу анықталады), тонизоллогенді
миокардиодистрофия (жүрек шекаралық қалыпты, қыстқа систолалық шу, жүрек тондары
орташа тұйықталған тахикардия), баспа немесе тонизиллиттің қайталау кезінде
байқалатын және қабынуға, гистаминге қарсы ем әсерінен тез жойылып кетеді
тонзиллогенді миокардит. Бірінші екеуінде инструментальдық тексеруде өзгерістер
шамалы байқалады. Лабораториялық көрсеткіштер қалпы, болмаса қабынуға қарсы емнің
әсерінен тез (1-2 аптада) қалыптасады. Сол сияқты тонзиллогенді миокардитте де
559

инструментальды және лабораториялық көрсеткіштер бар екенің дәлелдейді, бірақ ол
қабынуға және гистаминге қарсы әсер ететін дәрілермен емдегенде тез сауығып кетеді.
Баяу дамитын ревматизмде де клиникалық, инструментальдық және лабораториялық
көрсеткіштер кардиттің бар екенін дәлелдейді. Кейбір науқастарда процесс жүрек
ақауының пайда болуымен аяқталады. Активтілігін көрсететін лабораториялық
көрсеткіштердің өзгерістері ұзақ байқалады, тұрақ болады. ЭКГ-ның көрсеткішін
талқылаудың да маңызы үлкен: тітіркенудің таралу сатысының ұзаруы көбіне
ревматикалық кардитте байқалса, систолалық тітіркенудің тоқтау сатысы ретінен үлкеюі
жүректің тонзиллогендік өзгерістерінде жиі байқалады. 
Тонзиллогендік кардиопатияларда жүректегі өзгерістерден гөрі шағымы көп болады.
(шағымдары өзгерістеріне сай келмейді), ал ревматикалық кардитте керісінше
шағымдарынан жүректегі өзгерістері көбірек болып келеді.
Вирусты миокардитті ревматизмнен ажыратуға оның ЖРВИ-мен байланысты ревма-
тизмге тән экстракардиальды белгілері, баланың жасы (негізінен 5-6 жасқа дейін байқа-
лады), бұл миокардитте негізінен миокардтың жарамсыздығының байқалатындығы, лабо-
раториялық көрсеткіштердің өзгермеуі (кардиомегалия дәрежесі иммунобиохимиялық
тексерістер көрсеткіштеріне сай келмейді), жүрек ақауының пайда болмауы көмектеседі.
Сонымен қатар, жасырын дамитын жүрек ақаулары пайда болған ревматизмде, жүрек
ақауларының басқа себептерін де естен шығармау керек.
Миокард зақымдалған ревматизмде инфекциялық-аллергиялық миокардитте ажырату
қажет болады. Артралгия, әдетте бұл миокардитте тұрақты емес, еш уақытта буын
қызметін бұзбайды, полиартралгия мен жүрек зақымдалуының арасында көбіне байланыс
анықталмайды. Миокардтың зақымдалуының өзіндік ерекшеліктері бар: әдетте,
клиникалық өзгерістер аз болып, тондарының шамалы тұйықталуы, 1 тон амплитудасы
азаюы, орташа тахикардия, артериялық қысымның өзгергіштігі, экстрасистолия сияқты
белгілермен білінеді.
Емдеу
.
Балалар ревматизмін емдеу ерте басталған, комплексті, ұзақ (3-4 айдан кем
емес), сатылы (аурухана, ревматологиялық санатория-диспансерлік бақылау) болуы керек
.
1-ші сатысы. Ауруханада емдеу – комплексті емнің алғашқыда негізгі сатысы,
төмендегі бөлімдерден тұрады:

жүктеу/скачать 16,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: