Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих және этнология институты
жүктеу/скачать 47,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Қаз тарихы 3 том
| балкыту зауыты;
Семей облысының Канды алқабындағы Поповтардың Александровск корпісым күміс-мыс зауыты; Ақмола облысының Ж алғызкарағай алкабындагы Коіь- мо Д емьянов корғасы н-күм іс-м ы с руднигі; С пасск рудниктері, Успснек зауыттары, Караганды, Саран көмір кеніштері, Зы рянов рудниктері жнмс j 0 205 Зауыттар мен ф абрикаларды ң техникалы қ ж абды кталу көлемінік ар- туы, олардың жетілдірілуі, ж әрм еңкелерге толып ж атқан бүйымдардың, тауарлардың, неғұрлым өскелең көлемде ш икізатты н жеткізілуі — осы бір өзара байланысты үрдіс темір ж ол ж елілерін ің салы ну қарқы ны мен бағыттарына байланысты болды, мұнда өлкені тездетіп игеру мен отарлау үшін алғыш арттар ж асаған Т ранссібір магистралы ны ң зор маңы зы бол ды; 1896 жылы О ры н бортем ір ж олы н Т аш кен тке дейін ұлғайту ж өнінде өтініш жасалды, ол К азакстанны ң оңтүстігін еуропалы қ Ресеймен жалга- стыратын еді.206 Сібір магистралыны ң темірж ол тармағы тасылатын тауарлар көлемін тез ұлғайтты. XX ғасырдың басында П етропавл, Омбы, Есілкөл станция- ларынан 37 215 бас мал жөнелтілді, соны ң ішінде 37 071 бас мал Петербур- гке ж әне 144 бас мал М әскеуге ж іберілді.207 Темірж ол құры лысы негізінен қазақтар арасы нан ж үмысш ы кадрла- ры ны ң қалы птасуы н тездетті, ал казақтар бұл салада тұрақты табы с тау- ып (орташ а айлы к ақысы — 4 сом 50 тиы ннан 7 сом 50 тиынға дейін), ж аз айларында темір жол ж елілеріне ж ақы ны рақ, ал қыстыгүні станцияларға ж ақы н орналасты .208 Ж үмы сш ы лар саны әр жылдары экон ом и к ал ы қ ко- нью нктураға, өндіріс көлем іне, техникамен ж арақтану дәреж есін е, ауыл қауымындағы мүліктік саралану үрдісіне ж ән е т.б. өзара байланысты өзгеріп отырды. Ж а л п ы а л ғ а н д а , з е р т т е у ш і С .И г іб а е в ш а м а м е н а л ы н ғ а н ө су серпінділігіне сәйкес ж үм ы сш ы лар саны н бы лайш а аны қтайды : 1892 ж. олардың саны — 3 396 адамға, 1895 ж. — 3 902, 1898 ж. — 4 576 адамға ж ет- кен,209 егер көптеген калалық ж әне баска кәсіпорындардың өндірістік цик- лының маусымдылығын, сол кездегі статистиканың дөл еместігін ескерер болсақ, мұнын өзі бірш ама төмендетіліп көрсетілген сияқты. 7. У РБА Н И ЗА Ц И Я ҮРДІСТЕРІ. ҚАЛАЛАРДЫ Ң ӘЛЕУ М ЕТТІК-М Ә Д ЕН И БЕЙ Н ЕС І. БАН К-АҚШ А ҚАТЫ НАСТАРЫ Тұтас алғанда, Қазакстан өнеркәсібіне кәсіпорындар жағдайының әлсізді гі, шығарылатын өнім сапасының төмендігі, жұмысш ылардың техникалы к біліктілігінің жеткіліксіздігі, білімді инженер-техник мамандардың мүлде дерлік болмауы тән еді. Бұл оның 1887 жылы Екатеринбургте өткен Сібір- Урал ғылыми-техникалық көрмеге катысуына кедергі жасады.210 Бірақ өнеркәсіптің сол бір болмашы көрінетін деңгейі, оны ң техн и ка мен біршама томен жарақтанды ры луы ны ң өзі дегенмен де өлкен ің поли- этн и калы қхалқы н ы ң экон ом икалы к әл-аукаты н да өте маңы зды жағдай болып шықты, оны ш аруаш ы лы қж үргізудің капиталистік жүйесіне жүктеу/скачать 47,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|