Сен не істейсің? Ол не істейді?
Осы шақ (ауыспалы осы шақ, нақ осы шақ)
Есімізге түсіреміз
оқу
сөйлеу
оқимын
оқисың
оқисыз
оқиды
оқимыз
оқисыңдар
оқисыздар
оқиды
сөйлеймін
сөйлейсің
сөйлейсіз
сөйлейді
сөйлейміз
сөйлейсіңдер
сөйлейсіздер
сөйлейді
26. а) Олар не істейді?
1. Алмас үй тапсырмасын
___________________
.
2. Әкем мен інім теледидар
___________________
.
3. Студенттер емтихан
___________________
.
4. Назгүл сабақ
___________________
.
5. Ол сөздерді
___________________
.
6. Ол газет
___________________
.
7. Балалар демалыс күні
___________________
.
15
б) Қандай диалог болды?
– Жанат Жолдасбекқызы, сәлеметсіз бе! Мен Жарқынай Серікбайқызымын ғой. Қазір сіз не істеп
жатырсыз?
– Мен бе, мен теледидар көріп отырмын. Опера тыңдап отырмын.
– Айжан не істеп жатыр?
– Сабақ оқып отыр.
– Сіздің балаңыз ше? Ол не істеп жатыр?
– Ол ма, ол жұмыс істеп отыр, жаңа кітапты аударып отыр.
– Сіз аударып отыр дейсіз бе, яғни жазып отыр ғой.
– Жоға, қазір кім жазушы еді, қазір бәрі компьютерде жұмыс істейді емес пе?
27. Оқу сөзімен жұмыс істеңіз.
Айдын институтта
__________________
(оқу). Мен лицейде
__________________
. Ол консерваторияда
__________________
.
Сіз де
__________________
ба? Мен сөздерді
__________________
(жаттау). Сен де қазақ тілін
__________________
ба? Ол
өлеңді емес, поэмаларды
__________________
(оқу, отыру). Біз сабақ
__________________
(оқу).
28. Сөйлесейік. Қандай диалогтер болуы мүмкін?
Ситуация
Сіз досыңыздың / құрбыңыздың / көршіңіздің қазір не істеп жатқанын білгіңіз келеді.
Телефонмен хабарласыңыз.
Мысалы:
– Сәлем Андрей! Не істеп жатырсың?
– Хат жазып отырмын.
– Айжан ше?
– Газет оқып отыр.
оқу
журнал
роман
газет
кітап
көру
көрініс
фильм
матч
концерт
тыңдау
ән
лекция
музыка
күй
орындау
тапсырма
сабақ
жаттығулар
Қазақстан мектептерінде қандай пәндер оқылады?
Есімізге түсірейік: не оқимыз, не білеміз, нені жақсы көреміз, не жазамыз.
16
Табыс септігі
Нені, не?
+
табыс септігі
29. а) етістіктің алдынан келген сөздің қандай мағынасы бар?
б) бұл сөздердің қандай жалғауы бар?
в) осы сөздер сіздің ана тіліңізде қандай сұраққа жауап береді?
1. Ол сөздік
_______
, қалам
_______
, дәптер
_______
сатып алды.
2. Мен сөздер
_______
оқимын.
3. Ол мәтін
_______
оқиды.
4. Біз тапсырмалар
_______
жазамыз.
5. Ол осы мұражай
_______
жақсы көреді.
6. Олар теңіз
_______
күнде көреді.
7. Ол роман
_______
оқиды.
8. Ол хаттар
_______
оқып отыр.
9. Ол осы мектеп
_______
біледі.
10. Біз қағаз
_______
, қалам
_______
алдық.
11. Ол тарих
_______
қайталады.
12. Біз фильм мен жаңалықтар
_______
көрдік.
13. Ол музыка
_______
тыңдап отыр.
14. Біз жаңа сөздер мен әріптер
_______
жаздық.
15. Олар ережелер мен мәтін
_______
біледі.
30. Біз Астанадағы үлкен кітап дүкеніне келдік.
а) Осы дүкеннен не сатып алуға болады?
Мынау – қыз бала. Ол – оқушы.
Ол қазір мектепте, сабақта. Ол
жазып отыр. Ол не жазып отыр?
Білесіз бе? Ол диктант жазып
отыр. Ол қазақ тілін оқиды.
17
б) Жақында жаңа оқу жылы басталады. Сізге нені сатып алу керек? Сатушыдан көрсетуге
сұраңыз:
Маған мынаны көрсетіңізші.
в) Сізге керек нәрсені қалай сұрауға болады?
–
Маған мына
______
беріңізші.
31. а)
балалар мектепке барады. Олардың сабағына не
керек? (қазақ тілі сабағына)
б)
Сіз бүгін сабаққа не алдыңыз?
(Сіз, әдетте сабаққа не аласыз?).
в)
Сіздің ініңіз (балаңыз, қызыңыз, сіңліңіз) сабаққа
керек затты ұмытып кетті. Осы туралы олардың есіне
салыңыз.
Мысалы:
Жұмыс дәптері
н
алуды ұмытпа.
(
қызыл қалам, үй тапсырмасы, шағын сөздік, қазақ
әңгімелері
)
18
32. Сіздің сыныбыңыз туралы әңгімелесейік.
1. Суреттерден біз нені көріп тұрмыз?
2. Сіздерде де осындай сынып па?
3. Сіздің сыныпта не бар?
4. Олар қайда орналасқан?
33. Өзіңізді сыныптамын деп елестетіңіз.
А) Оқытушыдан (мұғалімнен) қалай сұрар едіңіз?
Маған күнделігімді беріңізші.
Б) Жолдасыңыздан қалай сұрар едіңіз?
Маған сөздігіңді бере тұршы.
Достарыңызбен бөлісу: |