А.Ә. Ниязғалиева, Г. Г. Тҧрғаналиева



Pdf көрінісі
бет99/200
Дата06.01.2022
өлшемі1,37 Mb.
#14641
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   200
Байланысты:
Ниязгалиева А., Турганалиева Г. Қазақ диалектологиясы

ештеңе, қылмайды 
Жарадар – жаралы 
Кҥзгі салым – кҥзге таман 
Жҥріліп – жҥргізіліп 
Жҥргем – жҥргенмін 
 
7  –  жаттығу.  Берілген  диалектілердің  қай  аймаққа 
жататындығын  диалектологиялық  сӛздікті  пайдалана 
отырып анықтаңыздар. 
Ҥлгі: Жайбарсып (мықтысыну) - Шығыс Қазақстан. 
 
Жамбар тарту (жақын тарту,туыс кҿру) - 
Кҽр ету (ашу шақыру) - 
Жампылдап (жалтақтап қарау) - 
Адақтап (орындау) - 
 Ада қылу  (аяқта, бітіру) - 
Ҽбессіну (қымсыну, ұялу) - 
Башалау (анықтау, тҽптіштеу) - 
Айырбастау (ұсақтау, майдалау) - 
Дағ етпеу (түкте етпеу, ештеме де қылмау, залал шекпеу) - 
 
8  –  жаттығу.  Д.Исабековтың  шығармаларынан  алынған 
сӛйлемдердің 
ішінен 
морфологиялық 
ерекшеліктерге 
ұшыраған  диалектілерді  теріп  жазып,  дұрыс    нұсқасын 
келтіріңіздер. 


105 
 
1.Ит  үрді  дегенше,  үйден  бір  адам  атылып  шықты  дей  бер. 
(Д.Исабеков. 
«Ақырамаштан 
наурызға 
дейін»). 
2.Неміс 
генералдарының  ішінде  аңдысса  ұтып,  алысса  жығатындай 
ҽлмені бар осы Шернер ғой, қауіпті жау нағыз! – деп Разумов сҽл 
тоқтады.  (Ҽ.Нұрпейісов.  «Курляндия»).  3.Кележақ  уақытта 
жалғасармыз.  (Д.  Исабеков.  «Кемпірлер»)  4.Құйқасының  ҽр 
жерінде  аламыш  тҿбе болғандықтан, басына үнемі  кестелі тақия 
киіп  отырады.  (Д.Исабеков.  «Талахан  –  186»).  5.Мына  есіктің 
баспасын 
ауыстыратын 
болыпты 
ғой. 
(Д. 
Исабеков. 
«Шойынқұлақ»)  6.Тұрмысымыз  берілеп  келе  жақсарды. 
(Д.Исабеков. «Социализм зҽулімі»). 7.Қақтаманы біз үнемі жасап 
отырмаймыз.  (Д.Исабеков.  «Ескі  үйдегі  жаңа  қоныс»).  8.  -  Ол 
құлақтанып қойса қайтеміз, - деді. (Д.Исабеков. «Талахан – 186»). 
9.Тҿр  алдында  шарада  сабаланған  қымыз.  (Д.Исабеков.  «Ескі 
үйдегі  жаңа  қоныс»).  10.Мақтаның  шақтауы  жақындап  келеді. 
(Д.Исабеков. «Шойынқұлақ»). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   200




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет