Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "
Физикалық шамалардың бірлігін тудыру жүйесі
жүктеу/скачать 4,38 Mb. Pdf көрінісі
|
Шишмарев Өлшеу құралдары. Оқулық
| 3.2.
Физикалық шамалардың бірлігін тудыру жүйесі Физикалық шамалар бірлігін жаңғырту жүйесі мен олардың өлшемдері туралы ақпаратты елдегі өлшеу құралдарына шектеусіз барлығына беру өлшем бірлігін қамтамасыз етудің техникалық базасын құрайды. Өлшеудің негізгі теңдеуіне (2.2) сəйкес өлшеу процедурасы белгісіз өлшемді белгілімен салыстыруға əкеледі, оған Халықаралық бірлік жүйесі (БЖ) сəйкес бірлігін өлшемі қатысады. Бірліктерді жаңғырту мемлекеттік эталон немесе бастапқы жұмысшы эталон көмегімен елдегі ең жоғары дəлдікпен физикалық шаманың бірлігін материализациялау бойынша операциялардың жиынтығын ұсынады. Негізгі жəне туынды бірліктерді жаңғыртуды ажыратады. Бірлік өлшемдері өлшемдер орындалатын жерде жүргізілуі мүмкін (орталықтандырылмаған тəсіл) немесе олар туралы ақпарат оларды сақтау немесе жаңғыртудың орталықтандырылған орнынан берілуі тиіс (орталықтандырылған тəсіл). Көптеген туынды физикалық шамалардың бірліктері орталықтандырылмай жүргізіледі. Негізгі бірліктер қазірде тек орталықтанырылып қана жүргізіледі. Бірліктерді орталықтандырып жаңғырту эталондар деп аталатын арнайы техникалық құралдар көмегімен іске асырылады. Елдегі ең жоғары дəлдікпен (сол бірліктегі басқа эталондармен салыстырғанда) бірліктерді жаңғыртуды қамтамасыз ететін эталон біріншілік эталон деп аталады. Біріншілік эталондар - бұл айрықша өлшеу құралдары, ол ғылым мен техниканың қазіргі кезеңдегі жаңа жетістіктерін ескере отырып құрылған, күрделі өлшеу кешендерін ұсынатын айрықша өлшеу құралдары. Ерекше жағдайларда бірліктерді жаңғыртуды қамтамасыз ететін жəне осы жағдайлар үшін қызмет ететін эталон арнайы эталон деп аталады. Ел үшін бастапқы ретінде ресми бекітілген біріншілік жəне арнайы эталондар мемлекеттік деп аталады. Қарастырылатын бірліктің бірінші эталонымен салыстыру жолымен бірлік өлшемін алатын эталон екіншілік эталон деп аталады. Эталон үш негізгі талаптарға жауап беруі тиіс: • өзгермеушілік (уақыттың ұзақ интервалы кезінде олардың жүргізетін бірлігінің өлшемін өзгертпей ұстау қабілеті); • жаңғыртушылық (өлшеу техникасын дамытудың осы деңгейі үшін аз қателіктегі бірлікті жаңғырту); 53 • салыстырушылық (өзгерістерге ұшырамау жəне салыстыру жүргізу кезінде қандай да бір бұрмалаушылықтар енгізбеу). Мемлекеттік эталондар ұлттық дəулеттік көрсетеді жəне сондықтан да елдің метрологиялық институттарында арнайы эталондық ғимараттарда сақталуы тиіс, онда ылғалдылық, температура, тербеліс жəне басқа да параметрлер бойынша қатаң режим сақталады. Халықаралық масштабта физикалық шамалардың өлшем бірлігін қамтамасыз ету үшін ұлттық мемлекеттік эталондарды халықаралық салыстыру үлкен мəнге ие. Бұл салыстырулар ұлттық эталондармен бірліктердің жүргізудің жүйелік қателіктерін анықтауға, ұлттық эталондардың халықаралық деңгейлерге қаншалықты сəйкес келетіндігін орнатуға жəне ұлттық (мемлекеттік) эталондарды жетілдіру жолдарын белгілеуге көмектеседі. жүктеу/скачать 4,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|