А. М. Турлыбаева, М. С. Москальцева, А. С. Хажиякпарова, Ю. С. Махмутова жалпы геология

Шөгінді тау жыныстардың құрылымы мен түзілімі

жүктеу/скачать 2,9 Mb.

Pdf көрінісі

бет	24/145
Дата	07.01.2022
өлшемі	2,9 Mb.
	#17338

1 ... 20 21 22 23 24 25 26 27 ... 145

Түзілімдер

1.5.2. Шөгінді тау жыныстардың құрылымы мен түзілімі
Құрылымдар:
1. Пайда болуы түйіртпекті жыныстар – қатты түйіртпекті (псефитті),
құмды  (псаммитті),  құмайтты,  сазды  (пелитті),  араласқан.  Түйіртпектердің
(кесектердің) мөлшерімен сипатталады.
2. Пайда  болуы    химиялық  жыныстар – түйіршіктердің  мөлшері
бойынша:  ірі  кристаллды (>1,0мм),  орта  кристаллды (1-0,1мм),  жасырын
кристаллды (0,1-0,01мм), пелитоморфты (<0,01мм).
3. Пайда болуы органикалық жыныстар - биоморфты (жақсы сақталған
ағзалар  байқалады),  детритусты  (ағзалардың  қаңқалардың  кесектері
байқалса).
Шөгінді  тау  жыныстардың  құрылымында  маңызды  рөлді  цемент
атқарады  жəне  ол  жыныстың  түйіршіктерімен  қарым-қатынасын  көрсетеді.
Құрамы  бойынша  цементтің  келесі  түрлері  болады:  ізбестасты,  сазды,
кварцты, əктасты (немесе мергельді), глауконитті, битумдалған, темірлі жəне
т.б.

31

Түзілімдер:
1. Кебу  жарықшқтары,  жаңбырдың  тамшы  іздері,  ағыстың,  соқпа
толқынның, иірілімдердің белгілері. Осы түзілімдер пайда болуына қолайлы
жағдайлар қажет жəне ең бастысы - жылдам жиналу.
2. Қабатты – жыныстардың  бір-бірімен  алмасуында,  олар  бір-бірінен
түйіршіктердің  мөлшері  бойынша,  бояулары  жəне  басқа  белгілері  бойынша
ажыратылады.
3. Домалақты – қисық  жазықтықтар  бойынша  бөлінудің  нəтижесінде
пайда болады.

жүктеу/скачать 2,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 20 21 22 23 24 25 26 27 ... 145