X IV ғасырда Италия мемлекеті нағыз этикеті дамыған мем- лекет болып табылды. Артынша бұл қатарға Франция, Герма ния, Ұлыбритания мемлекеттері де қосылды. Франция этикетінің дамуына король Людовигтің ықпалы өте зор болды. Осындай дипломатиялық этикеттен кейін барып қана өзге д е түрлі этикеттер пайда бола бастады. М әселен, 1716 жылы Гамбургте М енантестің «Беделді жэне лауазымды адамдармен дүрыс қарым-қатынас жа- сау жолдары» атты кітабы жарық көрді. Ежелгі Египет, Рим жазбаларында, Гомердің «О диссейінде» өмірдің түрлі жағдайларындағы адамдардың жүріс-тұрысы, мінез-құлқы жайындағы ережелер айтылған. Сол замандағы халык ішіндегі бай мен кедей, патша мен кұл, үлкен мен кіші, ер мен әйел арасындағы қарым-қатынастың катаң сакталғаны
